4857 SAYILI İŞ YASASINDA İŞ SÜRELERİ DÜZENLEMESİ YENER GÜVEN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ BAŞMÜFETTİŞİ
Çalışma sürelerinin uygulanma şekilleri - Normal Çalışma süresi -Gece Çalışması - Postalar Halinde Çalışma - Günlük Çalışma Süresinden Daha Az Çalışacak İşler
Günlük Çalışma Süresinin Duyurulması —Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere uygun araçlarla duyurulur.
Çalışma Süresinin Belgelenmesi —İşveren, işçilerin çalışma sürelerini uygun araçlarla belgelemek zorundadır.
İş süresi nedir? Çalışma Süresi; Çalışma süresi, işçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süredir. İş Kanununun 66 ncı maddesinin birinci fıkrasında yazılı süreler de çalışma süresinden sayılır.
ARA DİNLENMESİ İŞ SÜRESİNDEN SAYILIR MI? İş Yasası’nın 68 inci maddesi uyarınca verilen ara dinlenmeleri, çalışma süresinden sayılmaz.
NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ -Tamgün süreli Çalışma -Kısmi Süreli Çalışma -Telafi Çalışması
Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Yasal Çalışma süresi Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz.
Denkleştirme Esasına Göre Çalışma Tarafların yazılı anlaşması ile; Haftalık normal çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşuluyla farklı şekilde dağıtılabilir. Denkleştirme süresi; 2 ay- TİS ile 4 aya kadar artırılabilecektir.
Kısmi Süreli Çalışma Tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır.
TELAFİ ÇALIŞMASI Zorunlu nedenlerle işin durması ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi - işçinin talebi ile kendisine 4857 sayılı İş Kanunu, iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile öngörülen yasal izinleri dışında izin verilmesi hallerinde, işçinin çalışmadığı bu sürelerin telafisi için işçiye yaptırılacak çalışma, telafi çalışmasıdır.
GECE ÇALIŞMASI Çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir. - Gece çalışmalarında günlük çalışma 7,5 saati geçemez. - Sanayie ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.
POSTALAR HALİNDE ÇALIŞMA Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatlik süre içinde en az üç işçi postası çalıştırılacak şekilde düzenlenir.
Günlük Çalışma Süresinden Daha Az Çalışılacak İşler Sağlık kuralları bakımından günde 7,5 saat ya da daha az çalışılması gereken işlerde çalışma süreleri belirtilen süreleri aşmayacaktır.
NORMAL ÇALIŞMA SÜRESİ AŞILABİLİR Mİ? A) Normal Fazla Çalışma B) Zorunlu Nedenle Fazla Çalışma C) Olağanüstü Nedenlerle Fazla Çalışma D) Hazırlama-Tamamlama ve Temizleme İşleri Nedeniyle fazla çalışma
NORMAL FAZLA ÇALIŞMA -Normal Fazla Çalışma -Haftalık 45 saati aşan çalışmadır. - İşçinin yazılı olurunun alınması gerekir -Yılda 270 saatten fazla fazla çalışma yapılamaz.
Fazla Sürelerle çalışma İşyerinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.
Fazla Çalışma ücreti-Serbest Zaman -Fazla çalışma ücreti normal saat ücretin %50 zamlı tutarıdır. - Fazla Sürelerle çalışma ücreti normal saat ücretinin %25 zamlı tutarıdır. Serbest Zaman: Fazla çalışma ücreti ve fazla sürelerle yerine işçinin ücretli izin kullanmasıdır.
ÇALIŞMA SÜRELERİ SINIRANDIRILABİLİR Mİ? - İş Sözleşmeleri ve toplu iş Sözleşmeleri ile günlük ve haftalık çalışma süreleri yasal süreden daha az olarak belirlenebilir. - Yasa İle sınırlanabilir. - İş süresinin düşürülmesi - Çalışılmadığı halde, çalışılmayan süreye ilişkin ücret ödenmesi,
İş Süresinin Çalışılmadan Ücret Ödenmesi Şeklinde Sınırlanması Halleri - Hafta Tatili (Ücreti) -Genel Tatil ( Ücreti) -Yıllık Ücretli İzin (Ücreti)