SİGARANIN ZARARLARI ve SİGARA BIRAKMA YÖNTEMLERİ GİRESUN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER KONTROL BİRİMİ

31 MAYIS DÜNYA SİGARASIZ GÜNÜ

Sigara ve Nikotin Nikotin, sigaranın alışkanlık yapmasına neden olan etken maddedir. Tütün yaprağı içinde doğal olarak bulunur.

SİGARADAKİ ZARARLI MADDELER Slide 42 - Components of the cigarette - “a dirty syringe” Objective : Tobacco contains many gases, chemicals and metals which are harmful to health. Confirm that people smoke to get nicotine, but it is the tar and gases from smoking, that can cause the harm Key Communication Messages : Nicotine is the substance in tobacco that causes dependence in smokers1 Tobacco smoke contains over 4,000 compounds some of which are toxic, mutagenic and/or carcinogenic1 When tobacco leaves are burnt, a number of substances are released, including nicotine, however, it is the tar and gases from smoking that can cause the harm1 Reference : 1. No Smoking Day, UK. No Smoking Day Factsheet 4. 1997 5

Sigara ve Nikotin Son derece zehirlidir. 1 mg Nikotin (topluiğne başı kadar) insanı öldürmeye veya felç etmeye yeter Bu sebeple ziraatta tarım ilacı olarak kullanılır.

Sigara ve Nikotin Alkolden 15, kokainden 5 kat daha fazla bağımlılık yapıcı bir maddedir.

Sigara ve İçeriği Binlerce kimyasal maddeden oluşan bir kokteyldir. Yaklaşık 4000 farklı toksin madde içerir. Bunlardan 55 adedinin kanserojen olduğu ispatlanmıştır.

Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler + + Siyanür ; Öldürücü zehirdir. Amonyak ; Temizlik malzemelerinde kullanılan bir kimyasaldır. Arsenik ; Fare zehri yapımında kullanılır.

Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler + + Kadmiyum ; Pil yapımında kullanılır Naftalin ; Güve ilacında bulunur Kurşun ; Zehirlidir, yüksek dozu ölümcüldür.

Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler + + Fenol ; Dezenfektan olarak kullanılır Metanol ; Roketlerde de kullanılan Kuvvetli bir yakıttır. DDT ; Yasaklanmış bir böcek Zehiridir.

Sigara ve İçeriği Karbon Monoksit Nam – ı diğer “Egzoz Gazı” Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler Karbon Monoksit Nam – ı diğer “Egzoz Gazı”

KARBONMONOKSİT Kanın %15 ’i oksijen yerine karbonmonoksit taşır Hemoglobine bağlanır Kanın %15 ’i oksijen yerine karbonmonoksit taşır Kalp, beyin ve diğer organlara daha az oksijen gider

Sigara ve İçeriği Karbon Monoksit (CO)‏ Damarlarımızın iç yüzeyi teflon kadar kaygan bir maddeyle kaplıdır. Tütün dumanındaki karbonmonoksit bu kaygan yüzeyi tahrip eder. Sağlıklı Damar Kesiti

Sigara ve İçeriği DAMAR TIKANIKLIĞI Karbon Monoksit (CO)‏ Damar yüzeyinin tahrip olmasının sonucu ; DAMAR TIKANIKLIĞI Tıkalı Damar Kesiti

Sigara ve İçeriği Karbon Monoksit (CO)=DAMAR TIKANIKLIĞI Sigara içmeyen birinin Sigara içen birinin koroner damarı koroner damarı

Sigara ve İçeriği Sigara da bulunan bazı zehirli maddeler “KATRAN”

Sigara ve İçeriği “KATRAN” Günde 1 paket sigara içiyorsanız, vücudunuzda 3 ayda bu kadar katran birikir. Katranda bilinen 63 tane kanser yapıcı madde vardır 20 yıl boyunca günde 1 paket sigara içen birinin vücudunda yaklaşık 7 kg katran birikir.

Sigara ve Hastalıklar DOĞRUDAN ZEHİRLEYİCİ ETKİ Ağız, boğaz, solunum yolları, akciğerlere (diş – dişeti hastalıkları, amfizem, KOAH, astım )‏ KANA GEÇEN ZEHİRLER Akciğerden kana geçen zehirli maddeler 15-20 saniyede vücudun tüm hücrelerine ulaşır. Damar sertliği, kılcal damarlarda tıkanma yapar. (cilt kırışıklığından iktidarsızlığa, katarakttan Burger hastalığına kadar…)‏ KANSER YAPICI ETKİ Dudak, dil, gırtlak, akciğer ve mesane kanserleri başta olmak üzere, barsak, böbrek,meme, rahim kan kanseri gibi birçok kanser riskini ciddi oranda artırır. (AC Kanseri 20 kat)‏

Sigara ve Hastalıklar Saç Dökülmesi Katarakt Cilt Kırışıklığı İşitme Kaybı Diş Çürümeleri Kemik Erimesi Kalp Rahatsızlıkları Damar Tıkanıklığı Akciğer Rahatsızlıkları

Sigara ve Kanser Akciğer Kanseri Kanserli Bölge Sigara içmeyen birinin Sigara içen birinin akciğeri akciğeri

Sigara ve Kanser Sigara AKCİĞER KANSERİ’nin En büyük sebebidir Dünya Sağlık Örgütünün çalışmalarına göre Akciğer kanserinin %85’i sigaradan kaynaklanıyor.

Sigara ve Kanser AĞIZ KANSERİ

Sigara ve Kanser YUTAK KANSERİ

Sigara ve Kanser SOLUK BORUSU KANSERİ

Sigara ve Kanser YEMEK BORUSU KANSERİ

Sigara ve Kanser PANKREAS KANSERİ

Sigara ve Kanser BÖBREK KANSERİ

Sigara ve Kanser MESANE KANSERİ

Sigara ve Kangren (Burger Hastalığı)‏ Sigara içmenin sonuçlarından biri de Burger hastalığıdır. Hastalık bir tek sigara içen kişilerde ve çoğunlukla da 20-40 yaş arasında görülür. Sigara içildiğinde damarlar büzüştüğünden, el ve ayak parmaklarına yeterli miktarda kan ve oksijen gitmez, bunun sonucunda da bu uzuvlarda gangren meydana gelir. Bu durumda tek çare, gangren olan uzvun kesilmesidir.

Sigara-damar sertliği (ateroskleroz)‏

Sigara Alışkanlığı Sigara içmek bir hastalıktır ve tedavi edilmelidir. Dünya Sağlık Örgütüne göre ; Sigara içmek bir hastalıktır ve tedavi edilmelidir.

Sigara ve Pasif İçicilik Başkasının içtiği sigara dumanına en çok kadınlar ve çocuklar maruz kalmaktadır. Genelde sevdiklerimiz, anne babamız, eşimiz, kardeşimiz tarafından zehirleniriz. “Temiz hava soluma hakkı” en insani haktır, her türlü özgürlüğün önündedir. Hiç kimsenin temiz hava soluma hakkınızı gasp etmesine izin vermeyin.

Sigaranın Maddi Boyutu Günde 1 paket olmak üzere 20 yıldır sigara içen bir kişi için; 7200 adet yetişkin ağaç kesilmiştir (yaklaşık 30.000m2 ağaçlık alan)‏

Sigaranın Maddi Boyutu Günde 1 paket olmak üzere 20 yıldır sigara içen bir kişi ; Dünyaya miras olarak, sonsuza kadar yok olmayacak 15 kg sigara izmariti bırakır.

Sigara ve İstatistikler Önümüzdeki 30 yıl içinde sigara, AIDS, Tüberküloz, Trafik kazaları, Anne ölümleri, İntihar, Cinayetlerin toplamından daha fazla insan öldürecektir

Sigara ve Gençler Sigara başlama yaşı 12’ye düşmüştür Sigara başlama nedenleri: Akran etkisi Sigaranın kolay ulaşılabilirliği Rol modellerin sigara içici oluşu Görsel basın, film, klip Gizli reklam ve promosyonlardır Sigarayı bir kez deneyen 4 kişinin 3 tanesi sigara bağımlısı olmaktadır Ülkemizde Sigara ucuz Tane ile satış !!! Aile ortamından edinebilme mümkün Arkadaş ortamından edinebilme olası

Sigara Alışkanlığı Sigara İçenler ; Sigarayı sevdiklerini, Sigaranın bir dost olduğunu, Sigaranın onları rahatlattığını Herhangi bir zararını görmediğini iddia ederler

Sigara ve Gençlik Reklamlar televizyon, radyo ve yazılı basını kapsayabilmektedir Reklamlar ürün imajını tanıtırken alıcıyı haberdar etmektedir Reklamlarda tüketicinin sigaranın sağlığa kötü etkileri ile ilgili görüşlerini de ortadan kaldırmaya yönelik temalar ve imajlar kullanılmaktadır Düşük katran Düşük nikotin içeriği gibi

Sigara Bırakma Süreci Nikotin Yoksunluğu Sıkıntıları Duygusal Yoksunluk Alışkanlıklar

Nikotin Yoksunluğu Sıkıntıları Sigaranın bırakılmasından 20 dakika sonra başlayıp, birkaç hafta sürebilir. Sersemlik hali Sinirlilik Stres Uyku bozukluğu Anksiyete (Huzursuzluk)‏ İrritasyon Tedirginlik İştah Açılması Konsantrasyon kaybı Ağır içicilerde (günde 20 adetten fazla) nikotin yoksunluğı sıkıntıları daha şiddetli olur.

Duygusal Yoksunluk Nikotin beyinde duygularımızın bulunduğu yeri etkiler. Dolayısıyla nikotinin duygular üzerinde doğrudan bir etkisi vardır. Kişi hoş olmayan bir duygu yaşarken sigara içtiğinde nikotin yoksunluğu sıkıntılarının ortadan kalkmasının getirdiği geçici bir rahatlama hissedeceğinden, sigaranın insanı keyifsiz bir anında rahatlattığı şeklinde bir inanç bilinçaltına güçlü bir şekilde kaydolmaktadır. Bu durumda sigara bir başa çıkma aracı olmaktadır.

SİGARANIN ZARARLARI KISIR DÖNGÜ Bağımlılık Hastalık ve ölüm Slide 43 - The cigarette - “a dirty syringe” KISIR DÖNGÜ Bağımlılık Hastalık ve ölüm Sigara içme arzusu Tüm kanserlerin %30’u Karsinojenler Sigara içimi Kronik bronşitlilerin %66’sı Objective : Nicotine drives the smoking habit. Confirm that smoking is a vicious circle Zehirli gazlar Nikotin Key Communication Messages : Withdrawal from nicotine can lead to nicotine cravings These cravings can be a major barrier to successfully giving up smoking Damar hastalıklarının %13’ü 43

SİGARANIN ZARARLARI Her 5 ölümden biri sigara içimine bağlı Sigara içenlerin yarısı sigara ile ilgili hastalıklardan erken yaşta ölürler.

SİGARA İÇMEYE BAŞLAYANLARIN %70’i BAĞIMLI OLMAKTADIR.

SİGARA İÇENLER SİGARAYI BIRAKMAK İSTİYORLAR MI? Slide 32 - How many smokers want to quit ? Sigara içenlerin %67’si sigarayı bırakmak istiyor. Günde 10 adetten daha az sigara içenlerin sigara bırakma istekleri az bulunmuştur. Objective : To show that the majority of smokers would like to quit Key Communication Messages : Across both sexes the majority of smokers want to quit1 More than two thirds of smokers (67%) want to quit1 Lighter smokers (less than 10 cigarettes a day) are slightly less likely to want to quit1 Reference : 1. Living in Britain 1996, General Household Survey 46

Sigara birden bırakılmalıdır Sigarayı bırakma şekli Başarı oranı Aniden bırakma % 80 Azaltarak bırakma % 6

SİGARA BIRAKMA YÖNTEMLERİ-farmakoterapi Nikotin yerine koyma tedavisi Nikotin bantları Nikotin sakızı Nikotin nazal sprey Nikotin inhaler Nikotin dışı tedaviler Yavaş salınan bupropion

Nikotin bantları (7-14-21 mg)‏ En az 10-15 adet/gün sigara kullananlarda daha yararlı 8 haftalık tedavi yeterli 24 saat takmak ile sadece uyanıklık döneminde takmak arasında fark yok Doz azaltılarak ya da aniden kesilebilir.

Nikotin sakız (2-4mg)‏ Gerektiğinde ya da belli zaman aralıklarında düzenli olarak kullanılabilir. Günde 24 adete kadar kullanılabilir Ağır içicilerde (25adet/gün) 4mg’lık Sigaraya göre orta derecede kan nikotin düzeyi sağlar. 8-12 haftalık tedavi

NİKOTİN REPLASMAN TEDAVİSİNİN (NRT) SİGARA BIRAKTIRMAYA ETKİSİ Slide 45 - The case for nicotine replacement therapy (NRT)‏ NRT KULLANIMI SADECE İRADE  2 Objective : To demonstrate that NRT is much more effective in helping smokers quit than willpower alone Key Communication Messages : Using willpower alone is the most commonly tried method of giving up smoking, however, only about 3% of smokers are still cigarette- free after 6 months1. Part of the problem is that successful quitting needs careful thought and motivation Nicotine replacement therapy (NRT) has been shown to double success rates in certain groups2 In patients in general practice it increases success rates when combined with advice and support from health professionals3, 4 References : 1. Hughes JR, Gulliver SB, Fenwick JW et al. Smoking cessation among self-quitters. Health Psychology 1992; 11 (5): 331-334 2. Hughes JR. Risk-benefit assessment of nicotine preparations in smoking cessation. Drug Saf 1993; 8: 49-56 3. Imperial Cancer Research Fund General Practice Research Group. Randomised trials of nicotine patches in General Practice: results at one year. BMJ 1994; 308: 1476-7 4. Stapleton JA et al. Dose effects and predictors of outcome in a randomised trial of nicotine patches in General Practice. Addiction. 1995; 90: 31-42 NRT’nin kullanımı sigarayı bırakma oranını 2 katına çıkarır. 51

BUPROPİONUN SİGARA BIRAKTIRMAYA ETKİSİ Slide 45 - The case for nicotine replacement therapy (NRT)‏ BUPROPİON KULLANIMI SADECE İRADE  2 Objective : To demonstrate that NRT is much more effective in helping smokers quit than willpower alone Key Communication Messages : Using willpower alone is the most commonly tried method of giving up smoking, however, only about 3% of smokers are still cigarette- free after 6 months1. Part of the problem is that successful quitting needs careful thought and motivation Nicotine replacement therapy (NRT) has been shown to double success rates in certain groups2 In patients in general practice it increases success rates when combined with advice and support from health professionals3, 4 References : 1. Hughes JR, Gulliver SB, Fenwick JW et al. Smoking cessation among self-quitters. Health Psychology 1992; 11 (5): 331-334 2. Hughes JR. Risk-benefit assessment of nicotine preparations in smoking cessation. Drug Saf 1993; 8: 49-56 3. Imperial Cancer Research Fund General Practice Research Group. Randomised trials of nicotine patches in General Practice: results at one year. BMJ 1994; 308: 1476-7 4. Stapleton JA et al. Dose effects and predictors of outcome in a randomised trial of nicotine patches in General Practice. Addiction. 1995; 90: 31-42 Bupropion kullanımı sigarayı bırakma oranını 2 katına çıkarır. 52

Sigarayı bıraktıktan sonra kilo artışı Beklenen 2.5-4.5 kg 13 kg üzeri nadir (kadın, beyaz olmayanlar ve aşırı sigara içenler)‏ Nikotin yoksunluk semptomlarının erken dönemlerinde ek öneri yapılmaz Diyet Egzersiz

SİGARAYI BIRAKMANIN YARARLARI KALICI KAZANIMLAR GEÇİCİ SIKINTILAR 20 dakika sonra Kan basıncı ve kalp atışları düzelir. 8 saat sonra Kandaki nikotin ve karbonmonoksit miktarı yarıya düşer. 24 saat sonra Karbonmonoksit vücuttan tamamen atılır; Akciğer sigara kaynaklı mukusu temizlemeye başlar; Kalp krizi riski azalmaya başlar. Sıkıntı hissi Sinir bozukluğu, kızgınlık Hassasiyet Uyuma güçlüğü Konsantrasyon bozukluğu Baş ağrısı Yorgunluk İştah artışı

SİGARAYI BIRAKMANIN YARARLARI 48 saat sonra… 72 saat sonra… 2-12 hafta sonra... Vücut nikotinden tamamen temizlenir. Nefes almak kolaylaşır, enerji seviyesi yükselir. Kan dolaşımı daha sağlıklı gerçekleşir; Yürümek ve koşmak kolaylaşır.

SİGARAYI BIRAKMANIN YARARLARI Öksürük ve göğüsteki hırıltı azalır; Nefes alma sorunları iyileşir. Kalp hastalığı riski yarıya iner. İnme riski büyük oranda düşer. Ölüm riski hiç içmeyenler ile aynı olur. 3-9 ay sonra… 1 yıl sonra… 2-4 yıl sonra… 10 yıl sonra…

SİGARASIZ BİR DÜNYA DİLEĞİMİZLE,