Cümlenin ögeleri(dolaylı tümlec ve edat tümleci) Fatma Türkyılmaz 20110904060
YÜKLEME YÖNELİK SORULAR ÖGELER Dolaylı Tümleç İlgeç Tümleci ANLAM Yüklemin yöneldiği kavramdır(dolaylı tümleç) Cümlede amaç, araç, zaman, birliktelik, görelik ilişkisi oluşturur.(ilgeç tümleci) YÜKLEME YÖNELİK SORULAR Neye , nereye , kime , neyde , nerede , kimden,neden , nereden , kimden (dolaylı tümleç) Ne için , ne ile , kiminle , neye , neye göre , ne gibi , ne için , nereye doğru , ne zaman (ilgeç tümleci) 22.12.2012
Cümlenin Öğeleri 22.12.2012
Dolaylı Tümlecin Özellikleri “e, de, den” durumuyla çekimlenen sözcükler, eylemi zaman değil, durum yönünden etkilerse dolaylı tümleç olmaz. Zarf tümleci veya edat tümleci görevinde bulunur. Örnek : Sabaha orada oluruz (Ne zaman?) Zarf tümleci Altı yaşında okuma öğrendi. (Ne zaman?) Zarf Tümleci 22.12.2012
Memleketine,(dolaylı tümleç) Kimi cümlelerde ara söz, dolaylı tümleci açıklamak amacıyla kullanılır ve açıklamalı dolaylı tümleç meydana gelir. Örnek : Memleketine,(dolaylı tümleç) Özlemini çektiği o yerlere(Dolaylı tümlecin açıklayıcısı) Dönüyordu(yüklem) 22.12.2012
Ona çok kızıyor, her gördüğü yerde bağırıyordu. Ona çok kızıyor. Sıralı cümlelerde dolaylı tümleç, birden çok cümlenin ortak öğesi olabilir. Buna ortak dolaylı tümleç denir. Örnek : Ona çok kızıyor, her gördüğü yerde bağırıyordu. Ona çok kızıyor. Ona her gördüğü yerde bağırıyordu. 22.12.2012
Örnek : Yan Cümle Temel Cümle Ondan duyduklarına / inanamayacaksın. Eylemsiler ve eylemsilerin de yer aldığı çeşitli söz grupları cümlede dolaylı tümleç görevi yapar. Örnek : Yan Cümle Temel Cümle Ondan duyduklarına / inanamayacaksın. Dolaylı Tümleç Yüklem Yan Cümle Temel Cümle Buraya geldiğine / bin pişman oldu. Dolaylı tümleç Yüklem 22.12.2012
İlgeç tümleci Cümleye amaç – sonuç, özgürlük, benzerlik, eşitlik, birliktelik, araç anlamı katan ya da sözcük öbekleri cümle içinde edat tümleci görevi yapar. 22.12.2012
Örnek : Gemiler, güneye doğru yöneldi. (Nereye doğru?) (yön) Babama göre çalışan kazanır. (Kime göre?) (görelik) Rahat uyumak için ılık bir duş aldı. (Niçin?) (amaç) Çocuk, elindeki küçük kovayla su taşıyor. (Neyle?) (araç) Okula annesiyle gidecekmiş. (Kimle?) (birliktelik) Sen gelinceye kadar işleri bitiririm. (Ne zamana kadar?) (zaman) 22.12.2012
6. “II. Meşrutiyet daha ilk yıllarında, halkta özgürlüğü hayata geçirme bilinci yaratmıştı. ” Yukarıdaki cümlenin öğelerini bulabilmek için yükleme aşağıdaki sorulardan hangileri sırasıyla sorulmalıdır? A) Ne-Ne zaman-Kimde-Ne B) Ne zaman-Ne-Kimde-Ne C) Kimde-Ne-Ne zaman-Ne D) Ne zaman-Kimde-Ne-Ne E) Kim-Ne zaman-Kimde-Ne cevap(A) 22.12.2012
Dolaylı tümleç ve ilgeç tümleci genel özet Dolaylı Tümleç:Yüklemi yer, yön bakımından tanımlayan öğelerdir. Yükleme sorulan kime, kimde, kimden, nereye, nerede, nereden sorularının cevabıdır. Örnek: Sınıfımı geçtiğimi babama söylemiş. İlgeç Tümleci: Yüklemi; amaç, araç, birliktelik, neden yönlerinden tamamlayan ile, için ilgeçleriyle oluşturulmuş öğelerdir. Örnek: Bugün hastaneye annemle gideceğim. 22.12.2012
kaynak http://www.bilgicik.com/yazi/cumlenin-ogeleri-turkce-edebiyat-testler-sorular-oks-lgs-oss-kpss-icin/ http://tahtakalem.net/turkce-cumlenin-ogeleri-konu-anlatimi-ozeti/598 FEM YAYINLARI TÜRKÇE KONU ANLATIMI 22.12.2012