TURİZM SAKTÖRÜNDE PSİKOSOSYAL RİSK ETMENLERİ MUSTAFA KEBAT

Çalışma koşullarında değişim • Vardiyalı çalışmada artış (22%) • Hafta sonu (25%) ve gece (18%) çalışmasının fazla olması • Fazla mesai(%20) • Yarı zamanlı çalışmada artış (%16) • Çok hızlı çalışma 1977’de %55 ….1997’de %68 (Theorell 1999) • İşi bitirmeye yetecek zamanının hiçbir zaman olmaması % 40 (1977) ……. % 60 (1997) (Theorell 1999) • Çalışma yoğunluğunun artması (daha hızlı çalışma, kısa gecikmeler,değişiklikler)

İşin içeriği İşte çeşitliliğinin az olması üretimin kısa süreli devingenliği olması bölünmüş ya da anlamsız iş Kişisel becerilerin altında bir iş belirsizliğin fazla olması iş nedeniyle sürekli insanlarla birlikte olma

İş yükü ve iş ritmi/hızı İş yükünün fazla ya da az olması makine hızı zamana karşı yarışarak çalışma sürekli son bitirme tarihi yakın olan işlerde çalışma

v İş takvimi Vardiyalı çalışma gece vardiyaları esnek olmayan iş Takvimi uzun süren, sonu belli olmayan, sosyal yaşama izin vermeyen çalışma saatleri v

Karar verme süreçlerine az katılma İş kontrolü Karar verme süreçlerine az katılma iş yükü işin hızı vardiyalı çalışma kontrolün olmaması

Çevre ve donanım Yetersiz sayıda gerekli teçhizat uygun olmaması ya da bakımsız olması dar alanda çalışma Aydınlatmanın yetersiz olması gürültünün fazla olması

Örgütsel kültür ve işleyiş İletişimin kötü olması sorunların giderilmesi ve kişisel gelişimin sağlanması aşamalarında desteğin yetersiz Olması örgütsel amaçlarla ilgili tanımların olmaması ya da görüş birliğinin olmaması

İşte kişiler arası ilişkiler Sosyal ya da fiziksel izolasyon iş arkadaşlarıyla ya da alt ve üstleriyle ilişkilerin kötü olması kişiler arası çatışma sosyal desteğin olmaması

Örgütlenme içindeki rolü Rol belirsizliği rol çatışması diğer insanlara karşı sorumluluk

Kariyer gelişimi Kariyerde duraksama belirsizlik yetersiz ödüllendirme ya da fazla ödüllendirme düşük ücretlendirme iş güvencesizliği işe verilen sosyal değerin düşük olması

v Ev-iş çatışması Ev ve işin çatışan talepleri evde sosyal desteğin yetersiz Olması ikili kariyer sorunları v

VV İş stresi Kişinin bilgi ve becerileriyle uyumlu Olmayan baş edemeyeceği kadar çok iş baskısı ve talepleriyle karşılaştığında verdiği yanıt VV

Birincil Koruma Çalışma koşullarını düzeltmek – İşin yapılış biçimini değiştirmek – İş yükünün paylaşım biçimini değiştirmek – İşle ilgili mesleki bilgi, beceri, donanımın arttırılmasına yönelik eğitim ve faaliyetler, • İşin örgütlenme biçimini değiştirmek • İletişim olanaklarını arttırmak

İkincil koruma • Bireysel stresle baş etme teknikleri • Stres yönetimi eğitimi • Gevşeme egzersizleri • Zaman yönetimi eğitimleri

Üçüncül koruma • Rehabilitasyon ve işe dönüş mekanizmaları geliştirmek • İş sağlığı ve güvenli uygulamalarının kapsamlarının arttırılması • Bireysel danışmanllık • Davranışçı eğitim tekniklerinin kullanımı

Psikososyal risk yönetimi 1 Tanımlanmış iş, işyeri ya da iş faaliyetlerine beyan edilmiş bir odaklanma 2 Sorunu ve altta yatan nedenlerini anlamak amacıyla risklerin değerlendirilmesi 3 Riskleri ortadan kaldırmak ya da azaltmak amacıyla önlemler geliştirmek ve uygulamak 4 Bu önlemlerin değerlendirilmesi 5 Sürecin dikkatli ve aktif bir biçimde yönetimi

TEŞEKKÜR EDERİM DR MUSTAFA KEBAT