TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ BEN SORUN ÇÖZEBİLİRİM (BSÇ) YÖNTEMİ KENDİ SORUNLARINIZI KENDİNİZ ÇÖZEBİLİRSİNİZ! TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ

Bir sorununuz olduğunda ne yapıyorsunuz? ………………………………………….. ……………………………………………

Yetişkinlerin getirdiği çözümleri aslında çoğu zaman beğenmeyiz hatta uygulamayız!

Her zaman acil çözümler üretme zorunluluğu, anne babamızı, öğretmenimizi çok zorlar ve yorar.

Sorunlarınızın çözümünün sorumluluğu aslında sizin olmalıdır! Sorunlarınızı kendiniz de çözebilirsiniz! Arkadaşlarınızla sorunlarınızı kendiniz çözebilir, arkadaşlarınıza da sorunlarını çözmede yardımcı olabilirsiniz. Bu gizli gücünüzü ortaya çıkarın!

kendİ SORUNUMUZU KENDİMİZ ÇÖZERSEK ne olur? Sorunlarımızı kendimiz çözersek kendimizi çok daha büyümüş ve güçlü hissederiz!

Sorun çözmeye çabalarken sorun çözme becerilerimiz artar. Sorumluluk duygumuz gelişir. Özgüvenimiz yükselir.

Bsç nedİr? “Ben Sorun Çözebilirim-BSÇ” adlı program, üzerinde en fazla araştırma yapılan sorun çözme yöntemidir. BSÇ programının amacı, çocuklara, kişilerarası sorunları önleyecek ve ortaya çıkan sorunları çözmelerine yardım edecek düşünme becerilerini öğretmektir.

Bsç yöntemİnİn özellİklerİ BSÇ’de çocuğun düşünmüş olması önemlidir. Bulunan çözümlerin iyi ya da kötü olması önemli değildir. BSÇ’de çocuğa ne düşünmesi gerektiği değil, nasıl düşüneceği öğretilir.

“DÜŞÜNEN ÇOCUK” OLMAK

BSÇ yöntemde yetişkinler çocuğa çözüm önerisinde bulunmaz! Yetişkin, sadece, sorular sorarak çocuğun düşünmesini sağlayabilir.

BSÇ yönteminde çocuk; Kendi davranışının nedenleri, Davranışlarının başkaları üzerindeki etkileri, Davranışlarının sonuçları üzerinde düşünür.

BSÇ yöntemİnİn kazandIrdIklarI BSÇ yöntemi çocukların empati (başkalarının duygu ve düşüncelerini anlama) becerisini geliştirir. Daha sabırlı olmayı sağlar, böylece bu çocuklar arkadaşları ile daha az sorun yaşarlar.

Haklarını daha iyi koruyabilirler. Arkadaşları ile kolayca iletişime geçebilirler. Bağımsızdırlar ve özgüvenleri yüksektir.

Sorun çözmek için gerekli sözcük dağarcığını öğrenme Kendisi ve diğerlerinin duygularını tanıma Diğer kişinin bakış açısını dikkate alma Birden fazla çözüm yolu düşünme Her çözüm yolunun olası sonuçlarını dikkate alma Hangi çözüm yolunun seçileceğine karar verme

I-ÖN BECERİLER

1.ADIM: temel bsç kelİmelerİ -Dır / Değil Bazı / Bütün (Hepsi), Ve / Veya (ya da) Aynı / Farklı Neden / Çünkü Belki / Olabilir Adil / Adil Değil Eğer / O Zaman Önce / Sonra Şimdi / Daha Sonra

“Burası sınıf, spor salonu değil”. İkinizin de aynı boyayı kullanabilmemiz için farklı bir yol düşünebilir misin?” “Aynı anda hem öğretmeni dinleyip, hem de sana cevap verebilir miyim?” “Bütün çocuklar mı seninle oynamıyor yoksa bazı çocuklar mı?” “Arkadaşına kızdığında onu itmek bu sorun için uygun bir çözüm mü yoksa daha uygun bir çözüm düşünebilir miyiz?”

2. adIM: duygularI adlandIrma BSÇ yöntemini kullanabilmek için öncelikle duyguların isimlerini biliyor olmamız gerekir. Temel duygular: mutlu, üzgün, kızgın, korkmuş ve şaşırmıştır.

Diğer duygular: Umutlu, incinmiş, düşünceli, zavallı,yalnız, iyimser, kırgın, pişman, ferahlamış, hasta, zafer kazanmış Endişeli, utanmış, sıkılmış, kafası karışmış,hayal kırıklığına uğramış, heyecanlı, kıskanmış, çaresiz

Bazen başkalarının duygularını anlayamadığımız zaman insanlar bizi çok yanlış değerlendirir. Bizi bencillik ya da düşüncesizlikle suçlarlar. Oysa insanların bir durum karşısında nasıl hissedebileceğini bilirsek nasıl davranmamız gerektiğine daha doğru karar verebiliriz.

“O kişi bu durumda nasıl hissediyor olabilir “O kişi bu durumda nasıl hissediyor olabilir?” çalışması yapmak faydalıdır.

Eğer anlaşmazlık yaşayan kişiler birbirlerinin duygularını anlarlarsa; Sorunu çözmeye daha istekli olurlar. İşbirliği yapabilmeleri kolaylaşır. Olumsuz duygular azalır.

3. adIm: BaşkalarInIn bakIş açIsInI dİkkate alma Sizce yanlışlıkla ve kaza ile olmuş bir durumu, arkadaşınız kendisine yapılmış bir saygısızlık olarak algılayabilir! Bunu anlamak için ona sormalısınız: “Sence sorun ne? Neden kızgınsın/üzgünsün?”

UNUTMAYALIM! Karşımızdaki kişiyi iyi anlamak için, onu iyi dinlememiz, acele karar vermememiz gerekir!

II-SORUN ÇÖZME BECERİLERİ

1. ADIM: SorunlarIn bİrden fazla çözümü vardIr! Kişiler arası sorunların birden çok çözümü vardır! Sorunların tek bir çözümü olduğuna inanma, sorunların çözümünü engeller.

2. ADIM: Çözüm yollarInIn sonuçlarI Farklı çözümler bizi farklı sonuçlara götürür. Akla gelen ilk çözüm en uygun çözüm olmayabilir. Bulduğumuz çözümlerin içinden, en uygun olanını seçmeliyiz. Hangi çözümün sonucu en iyi olur?

3. ADIM: Uygun çözüme karar verme: Bulunan çözüm yolu değerlendirilir. İyi bir fikir mi? Her iki tarafın da yararına mı? Adil mi? Uygulanabilir mi?

Çözümün uygunluğu tartışıldıktan sonra, karar verilen çözüm uygulamaya konulur.

Uygun bir fikir olduğunu düşünüyorsanız: 1-Çözüm işe yarayabilir. Yararsa kendinizi kutlayın, başarının tadını çıkarın! 2-Çözüm işe yaramayabilir. Yaramaz ise vazgeçmeyin, başka çözümler üzerine düşünmeye devam edin!

SORUN ÇÖZME AŞAMALARI 1-SORUNU TANIMLAMA 2-DUYGULARI TANIMLAMA 3-SONUÇLARI AÇIĞA ÇIKARMA 4-SONUÇLARLA İLGİLİ DUYGULARI AÇIĞA ÇIKARMA 5-ALTERNATİF ÇÖZÜMLER DÜŞÜNDÜRME 6-ÇÖZÜM YOLLARINI DEĞERLENDİRME

Örnek Durum: Küçük kardeşi için ağabeyi endişeleniyor… Ali:“Bisikleti hızlı sürmek iyi bir fikir mi?” Kardeşi: Evet. Ali:“EĞER hızlı sürersen olmasını istemeyeceğimiz ne OLABİLİR?” Kardeşi: Düşebilirim. Ali:“Bu bisikleti nasıl sürersen senin için daha güvenli olur?” Kardeşi:Yavaş

Örnek Durum : Sınıfta koşan bir öğrenci var... Ayşe: Sınıf, koşmak için uygun bir yer mi? Ali: Evet! Ayşe: Buna inanacağımı beklemiyorsun heralde! İçerde koşarken ne OLABİLİR? Ali: Hiçbir şey! Ayşe: Hiçbir şey olmaması mümkün ama olabilecek diğer şeyler nedir? Ali: Eşyalara çarpabilir, yaralanabilirim… Ayşe: Çok haklısın, güzel düşündün. Başka ne olabilir?

Ali:Öğretmen beni görebilir ve bana kızabilir. Ayşe:O zaman sen ne hissedersin? Ali: Çok üzülürüm, utanırım, kızarım. Ayşe: Ben de çok üzülürüm. O zaman başka bir çözüm bulalım. İlla koşmak istiyorsan ne yapabilirsin? Ali: Koşmak için daha uygun bir yer bulabilirim.

Örnek Durum : 1. sınıflardan 2 çocuk kavga ediyor… Handan : Ne oldu? Sorun nedir? Metin : Oyuncağımı aldı, vermiyor. Hakan : Hayır, önce ben almıştım. Metin : Hayır önce ben almıştım. Handan :Çocuklar o oyuncağı bu şekilde çekiştirirseniz neler OLABİLİR? Metin :Kırılabilir. Handan : İkiniz AYNI anda AYNI oyuncağı oynamak istediğinizde, bir düşünün bakalım ne yapabilirsiniz?

Metin : Bana ne! Önce ben almıştım. Handan : Hakan, bu sorunu çözmek için sen bir yol düşünür müsün? Hakan : Önce ben biraz oynarım, sonra ona veririm. Metin : Bence önce kimin oynayacağını belirlemek için çöp çekelim. Hakan : Tamam.

Son Olarak; Sorun çözme becerileri, tıpkı bisiklete binmeyi öğrenme gibi, zamanla pekişir. Başlarda başarısızlıklar mutlaka ki yaşanacaktır. Hemen pes etmeyin! Kendinize ve bu yönteme güvenin!

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER… PDR UZMANI ZEYNEP GÖKALP