ENERJI DÖNÜŞÜMLERI
ENERJI NEDIR ? Enerji kısaca iş yapabilme yeteneğidir. Tıpkı uzunluklar gibi skaler büyüklüktür. Toplamda 8 ana enerji çeşidi vardır. Bunlar potansiyel, kinetik, ısı, ışık, elektrik, kimyasal, nükleer ve ses enerjisidir. Unutmamamız gereken ise hiçbir enerjinin kaybolmadığıdır. Olsa olsa başka bir enerji türü olmuştur.
POTANSİYEL ENERJİ NEDİR ? Potansiyel enerji, esneklik özelliğine sahip cisimlerin ya da belli bir kütleyle, yerçekimin var olduğu bir yerde yüksekliğe sahip cisimlerin sahip olduğu enerjidir. Esneklik de bir potansiyel enerji korunumu sağlar. Potansiyel enerji genel olarak, cismin kütlesine, yüksekliğine ve yerçekimi ivmesine bağlıdır.
KİNETİK ENERJİ NEDİR ? Kinetik enerji, hareket enerjisi olarak bir harekete sahip cismin içinde bulunduğu enerji durumudur. Kinetik enerji cismin kütlesine ve hızına bağlı olarak değişir. Cisim hızlandıkça kinetik enerjisi artar. Cismin kütlesi arttıkça da kinetik enerjisi artar. Kinetik enerji bağıntısında kütle ve hızın karesi ile ter orantı bulunmaktadır. Enerji sabitken, kütle azaldıkça cisim hızlanır, hız azaldıkça kütle artar. Enerji, vardan yok edilemez, yoktan var edilemez.
RÜZGAR ENERJISINDEN ELEKTRIK ÜRETME Havayı gözümüzle görmediğimiz için akışkan olmadığını düşünebiliriz, fakat hava aslında akışkandır. Havanın bu akışkanlığı sayesinde oluşan hava akımının hareket enerjisine rüzgar enerjisi denir. Bu enerji türü mekanik ve elektrik enerjisi gibi enerji türlerine dönüştürülebilir.
RÜZGAR ENERJİSİNİN KULLANIM ALANLARI NERELERDİR ? Birçok alanda kullanılan rüzgar enerjisi günümüzde en çok elektrik üretiminde kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi üretimi Bahçe ve park gibi yerlerin aydınlatılmasında Yollarda bulunan sinyalizasyon levhalarında Sulama sistemlerinde Karavanlarda elektrik üretmek için
SU ENERJISI,NEDIR VE NASıL ELDE EDILIR ? Su enerjisini elde edebilmek ve bunu elektrik enerjisine dönüştürebilmek için Hidroelektrik santralları kurulur. Hidroelektrik santrallarında, akan su, santrallara kurulan türbin kanatlarına dökülür, bu dökülme esnasında su enerjisi açığa çıkar. Burada suyun kazandığı mekanik enerji gücüyle dönen türbin kanatları, enerjiyi, bağlı olduğu jeneratörlere iletir. Su enerjisi, jeneratörler tarafından elektrik enerjisine dönüştürülür. Akan su içindeki, su enerjisi miktarını suyun akış veya düşme hızı belirler. Büyük bir nehir yatağından akan su, çok büyük oranda enerji taşır. Ya da su çok yüksek bir noktadan düşürüldüğünde de aynı yüksek oranda enerji elde edilbilir. Her iki yolla da kanal ya da borular içine alınan su, türbinlere doğru gelir, elektrik üretimek için, pervane benzeri kollar türbinlerin dönmesini sağlar. Türbinler jeneratörlere bağlıdır. Türbin çarkının jeneratör motorlarını döndürerek, mekanik enerjiyi yani su enerjisini elektrik enerjisine dönüştürürler.
SORULAR
Yerden belirli bir yükseklikte bulunan bir cisim serbest bırakılıyor. I. Cismin potansiyel enerjisi azalır. II. Cismin kinetik enerjisi azalır. III. Cismin hızı zamanla artar. Bu durumda aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? A) I - III B) I – II C) I – II - III D) II – III
DOĞRU CEVAP D
Bir cismin kinetik enerjisini hesaplayabilmek için hangi değişkenleri bilmemiz gerekir? A) Ağırlık - yükseklik B) Kütle - sürat C) Kuvvet - yol D) Kuvvet - yükseklik
DOĞRU CEVAP B