NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Modern Ortadoğu tarihi Lübnan: siyasi yapı, iç savaş, İsrail işgali, 2006 temmuz savaşı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

Lübnan: siyasi yapı, iç savaş, İsrail işgali, 2006 temmuz savaşı Lübnan’da Fransız mandası döneminde mezhepsel temsile dayalı bir siyaset ve hukuk sistemi oluşturuldu. 1943 yılındaki bağımsızlığın ardından da bu yapı varlığını sürdürdü. 18 ayrı mezhebin devlet tarafından tanındığı ülkede bu sistem bir denge amaçlı olsa da, pek çok dönemde aynı zamanda istikrarsızlık kaynağı oldu. Modern Lübnan ayrıca kuruluşundan itibaren Batı’ya yönelmiş ve «Lübnanlı» kimliğini Arap kimliğinin üstüne koyan bir ülke oldu. 1948 ve 1967 savaşları sonrasında, büyük çoğunluğu Sünni Müslüman olan 400 bin Filsitinli mültecinin Lübnan’a gelişi ise dengeleri tümüyle bozdu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lübnan: siyasi yapı, iç savaş, İsrail işgali, 2006 temmuz savaşı 13 Nisan 1975 tarihinde Filistinli işçileri taşıyan bir minibüsün «Falanjistler» olarak adlandırılan Hıristiyan milisler tarafından taranması, 14 yıl sürecek olan iç savaşın katalizörü oldu. Ülkenin tümüyle yönetilemez hale geldi, farklı silahlı grupların farklı bölgelerde denetim kurduğu iç savaş, 1989 Taif Anlaşması’na kadar devam etti. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lübnan: siyasi yapı, iç savaş, İsrail işgali, 2006 temmuz savaşı İç savaş sürecinde çatışmayı daha da derinleştiren bir unsur ise 1982 yılında ülkenin önemli bir bölümünü işgal etmesi oldu. Güney Lübnan’da başlayan işgal başkent Beyrut’a kadar devam etti. İsrail’in işgal gerekçesi, Lübnan’ın Filistinli silahlı gruplara ev sahipliği yapması idi. Bu gerekçeyle Beyrut’ta bulunan Sabra ve Şatila isimli Filistin mülteci kamplarına İsrail ve Falanjistler tarafından düzenlenen saldırıda 3000 kişi hayatını kaybetti. 1985 yılından itibaren özellikle güney bölgelerde Şii gruplar askeri formasyonlar meydana getirdi. Giderek gücünü arttıracak olan Hizbullah örgütü bu şekilde doğdu. İsrail, 2000 yılında Lübnan’dan çekildi. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Lübnan: siyasi yapı, iç savaş, İsrail işgali, 2006 temmuz savaşı 2006 yılında Hizbullah örgütünün sınırda 2 İsrail askerini kaçırması, yeni bir savaşın katalizörü oldu. Hizbullah ve İsrail arasındaki savaşa kısmen Lübnan Ordusu da dahil oldu. 33 gün süren savaşın ardından İsrail geri çekildi. Ancak sonraki dönemlerde Hizbullah ve İsrail arasındaki gerilim günümüze kadar devam etti. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar William Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©