ÖĞR. GÖR. BETÜL HALİME UZUNAY FORM KAVRAMI, BİÇİM İLE İLİŞKİSİ, SINIFLANDIRILMASI VE PSİKOLOJİK ETKİLERİ ÖĞR. GÖR. BETÜL HALİME UZUNAY

FORM KAVRAMI FORM YAPITI TOPTAN KAPSAYAN, BÜNYE ANATOMİ, RENK, RİTİM VE DIŞ GÖRÜNÜŞÜN UYANDIRDIĞI HAVADIR. DAHA KISA BİR DEYİŞLE YAPITIN KARAKTERİNİ YAPAN ÖĞELERİN (UNSURLARIN) BÜTÜNÜDÜR. DİĞER BİR YÖNDEN İSE FORM, DOKUNABİLİR BİR OBJE OLARAK ELE ALINMAKTADIR. FORMUN, ÜÇÜNCÜ BOYUTU YANİ HACİMSEL YAPISI VARDIR VE BÜTÜN NESNELERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ FORMLARININ OLUŞLARIDIR.

FORM KAVRAMI

A)FORM - BİÇİM İLİŞKİSİ BİÇİM, İKİ BOYUTLU BİR ÖZELLİKTİR VE DÜZ BİR YÜZEY OLARAK DÜŞÜNÜLÜR. FORM İSE ÜÇ BOYUTLUDUR, KÜTLE VE HACİM İFADE EDER. BİÇİMLE FORM ARASINDAKİ EN BÜYÜK FARK BİÇİMİN GÖRSEL YOLLA ALGILANMASININ YANINDA FORMUN, HEM GÖRME DUYUSUNA HEM DE DOKUNMA DUYUSUNA HİTAP ETMESİDİR.

A)FORM - BİÇİM İLİŞKİSİ

B)FORMUN SINIFLANDIRILMASI GENEL BİR İFADEYLE FORMLAR BİÇİMLERDE OLDUĞU GİBİ ORGANİK VE GEOMETRİK FORMLAR OLARAK İKİ GRUPTA İNCELENEBİLMEKTEDİR.

B)FORMUN PSİKOLOJİK ETKİLERİ ORGANİK VE YUMUŞAK FORMLARIN RAHATLATICI VE HUZUR VERİCİ OLDUĞU, KESKİN HATLARIN İSE HAREKET VE DİNAMİZM DUYGUSU UYANDIRDIĞI BİLİNMEKTEDİR. DİĞER BİR YÖNDEN, DİKDÖRTGEN FORMLAR DENGELİ VE DİNAMİK ETKİ, DAR AÇILI FORMLAR DENGESİZ VE RAHATSIZ ETKİ, DAİRESEL FORMLAR, RAHATLATICI VE DİNLENDİRİCİ ETKİ YARATMAKTADIR.

İÇ MEKANDA FORM KAVRAMI FORM KAVRAMI, DOKUNABİLİR BİR ÖGE OLARAK ELE ALINMAKTADIR. BU ÖGELER ODAK YÜZEYİ ÜZERİNDE YÜZEYİN BİR PARÇASI YA DA YÜZEYDEN BAĞIMSIZ OLARAK DÜŞÜNÜLEBİLİR.

İÇ MEKANDA FORM KAVRAMI BİR ÖGENİN FORM ETKİSİ VEREBİLMESİ İÇİN; ÜÇ BOYUTLU (DOKUNSAL) İSE, ÜZERİNDE BULUNDUĞU YÜZEY İLE NET OLARAK ALGILANACAK BİÇİMDE KONTRAST İSE

FORM ÖGESİNİN ANALİZİ

A)ÇEŞİT(TÜR) AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR STRÜKTÜREL FORM: ÜÇ BOYUTLU BİR OBJENİN, YÜZEY ÖZELLİKLERİNDEN (RENK,DOKU,DEĞER…) ARINDIRILMIŞ ŞEKLİDİR. BU TARZ OBJELER GÖRSEL OLARAK ZİHİNDE FORM ETKİSİ YARATIR, FAKAT GERÇEK BİR FORMUN DAHA ÖNCE BELİRTİLEN YÜZEY ÖZELLİKLERİNİN TAMAMINI TAŞIMAZLAR. UZAY İÇİNDE KAPLADIĞI BOŞLUĞUN, HACMİN, ORTAMIN, GEOMETRİK KARAKTERİSTİĞİNİN ORTAYA KONULDUĞU FORM ÇEŞİDİDİR. ÖRNEĞİN; ODAK YÜZEYİ ÜZERİNDE BULUNAN TAM VEYA YARI BOŞLUKLU NİŞLER BU GRUBA ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR.

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

STRÜKTÜREL FORM

A)ÇEŞİT(TÜR) AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR GERÇEK FORM: ÜÇ BOYUTLU BİR OBJENİN, TÜM YÜZEY ÖZELLİKLERİ (RENK, DOKU, DEĞER, VB….) İLE BERABER İFADE EDİLMİŞ ŞEKLİDİR.

GERÇEK FORM

GERÇEK FORM

B)YÜZEYLE İLİŞKİ AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR YÜZEYE BAĞIMLI FORM ÖGESİ: YÜZEYİN KENDİ FİZİKSEL YAPISINDAN KAYNAKLI FORM ÖGELERİDİR. BAŞKA BİR İFADEYLE FİZİKSEL OLARAK YÜZEYDEN KOPARILIP ALINAMAYAN FORMLARDIR. BU ÖGELER YÜZEY ÜZERİNDE KABARTMA, YARI BOŞLUK YA DA TAM BOŞLUK OLARAK DÜZENLENEBİLİRLER.

B)YÜZEYLE İLİŞKİ AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR YÜZEYDEN BAĞIMSIZ FORM ÖGESİ: YÜZEYİN KENDİ FİZİKSEL YAPISINDAN KAYNAKLI OLMAYAN FORM ÖGELERİDİR. BAŞKA BİR İFADEYLE FİZİKSEL OLARAK YÜZEYDEN KOPARILIP ALINABİLEN FORMLARDIR. BU ÖGELER YÜZEY ÜZERİNE MONTE EDİLMİŞ, TUTTURULMUŞ OLARAK YA DA YÜZEYİN FİZİKSEL YAPISINI OLUŞTURAN SERBEST PARÇALAR OLARAK DÜZENLENEBİLİRLER.

YÜZEYE BAĞIMLI FORM ÖGESİ

YÜZEYDEN BAĞIMSIZ FORM ÖGESİ

C)ŞEKİL AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR EĞRİSEL ŞEKİLLİ FORM ÖGESİ: KIVRIMLI BİR YAPIDA OLAN ÜÇ BOYUTLU ÖGELERDİR.

EĞRİSEL ŞEKİLLİ FORM ÖGESİ:

C)ŞEKİL AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR DOĞRUSAL ŞEKİLLİ FORM ÖGESİ: DOĞRUSAL BİR YAPIDA OLAN ÜÇ BOYUTLU ÖGELERDİR.

EĞRİSEL ŞEKİLLİ FORM ÖGESİ:

D)YAPI AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR DOLULUK: FORMUN, KATI BİR KÜTLEDEN OLUŞMASI DURUMUDUR. BOŞLUK: FORMUN, BİR TAKIM BOŞUKLARLA VERİLMESİ DURUMUDUR. BU BOŞLUKLAR ‘YARI BOŞLUK’ VE ‘TAM BOŞLUK’ OLMAK ÜZERE İKİ ŞEKİLDEDİR.

D)ORGANİZASYON AÇISINDAN ALT AÇILIMLAR ELEMANTER ORGANİZASYONLU BİÇİM ÖGESİ: ODAK YÜZEYİ ÜZERİNDE TEKİL GÖRÜNEN ÜÇ BOYUTLU ÖGELERDİR. ÜNİTER ORGANİZASYONLU BİÇİM ÖGESİ: ODAK YÜZEYİ ÜZERİNDE İKİ VEYA DAHA FAZLA GRUPLAR HALİNDE GÖRÜNEN ÜÇ BOYUTLU ÖGELERDİR.