Ağ Topolojileri

AĞ TOPOLOJİLERİ Topoloji, yerleşim şekli demektir. Bir ağ elemanının fiziksel(gerçek) veya mantıksal (sanal) dizilimi Yerel alan ağlarında bilgi paketler hâlinde iletilir. İletimi üç farklı şekilde gerçekleşir. Unicast: Paketin tek bir kaynak istasyondan (bilgisayar vb.), tek bir hedef istasyona gönderilmesidir. Multicast: Paketin tek bir istasyondan, ağda çoğaltılarak birden fazla hedef istasyona gönderilmesidir. Broadcast: Paketin tek bir istasyondan, ağda çoğaltılarak ağa dahil olan bütün istasyonlara gönderilmesidir.

Bus (Ortak Yol)Topoloji Ortak yol topolojisinde tüm istasyonlar bir hat (omurga) üzerindedir. Bütün istasyonlar hattaki tüm mesajları inceler ve kendine ait mesajları alır. Hattaki bilgi akışı çift yönlüdür.

Kaynak istasyon bilgiyi hatta bırakır. Bilgi her iki yönde ilerleyerek hatta yayılır. Ancak bu topolojide aynı anda iki istasyonun bilgi göndermesi durumunda bilgi trafiği karışır. Bunu önlemek için hattın paylaşımını düzenleyen protokoller kullanılmalıdır.

Çarpışma (Collision)

CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access / Collision Detect) Ethernet ve IEEE 802.3 standartlarında kullanılan bir protokol. Çarpışmayı bulma (Collision Detect) Bir ethernet kartı bilgi göndereceği zaman ağ trafiğini izler. (Carrier Sense) Ağ kablosunda veri yoksa her Ethernet arayüzüne sahip cihaz eşit hakka sahiptir ve veri aktarımına başlayabilir. (Multiple Access). Eğer kabloda veri varsa diğer veri hedefine gidinceye kadar beklenir. Ardından veriyi gönderir. Bazı durumlarda iki sistem kablonun boş olduğunu tespit ederek aynı anda veri aktarımına başlayabilir. Bu durumda iki tarafın yolladığı veri çakışır(Collision).

Ortak yol topolojisi ile kurulan ağlarda koaksiyel kablo kullanılır,. Her bir istasyona T-konnektör takılır. İlk ve son istasyona ise sonlandırıcı (terminatör) bağlanarak ağ sonlandırılır.

Ağ performansı düşüktür İki istasyon arası mesafe minimum 0,5 metre olmalıdır. Maksimum 30 istasyon kullanılabilir. Bağlantı gerçekleştirilirken T-konnektörler doğrudan network kartına takılır. (Araya kablo takılmaz).

Uzaktaki bir bilgisayarın sisteme bağlanması için kablonun konektörün T ucuna takılması yada repeater ile uzatma yapılması gerekir.

Avantajları Kablo yapısı güvenilirdir. Yeni bir istasyon eklemek kolaydır. Merkez birime (hub/switch) ihtiyaç duyulmaz. Dezavantajları Maksimum 30 istasyon bağlanabilir. Ağın uzunluğu maksimun ince koaksiyel 185, kalın koaksiyel 500 metre olabilir Bir istasyonun arızalanması bütün ağı devre dışı bırakır. Arıza tespiti zordur.

Ring (Halka) Topoloji Her istasyon bir halkanın elemanıdır Halkada dolaşan bilgi bütün istasyonlara ulaşır. Her istasyon halkada dolaşan bilgiyi ve hedef adresi alır. Hedef adres kendi adresi ise kabul eder. Aksi takdirde gelen bilgi işlem dışı kalır.

Bilgi akışı tek yönlüdür. Herhangi bir sonlandırmaya gerek duyulmaz Halka içinde dolanan bilginin denetimini yapan token (jeton) adı verilen bir bilgi ağda dolanır. Bir bilgisayar veri iletmek istiyorsa veriyi jetona ekler ve veri halkadaki dolaşımına devam eder. Jeton her bilgisayara uğrar, bilgisayar kendisine gelmiş bir bilgi varsa bu bilgiyi alır ve jetonu tekrar halkaya bırakır Yani her bir istasyon gelen kablo için alıcı, giden kablo için de gönderici görevi görür.

Avantajları Dezavantajları Maliyeti düşüktür. Her bir istasyon gönderici görevi yaptığından sinyal zayıflaması çok düşüktür. Ağda hiçbir çakışma meydana gelmez. Performansı yüksektir. Kolay ve hızlı kurulur. Dezavantajları Halkaya ait bir istasyonun arızalanması tüm ağın arızalanmasına sebep olur

Yıldız (Star) Topoloji Ağdaki iletişimin gerçekleşmesi için bir merkezi birim bulunur Bütün istasyonlar bu merkezi birime (hub/switch) bağlanır. Bir istasyondan diğerine gönderilen bilgi önce bu merkez birime gelir, buradan hedefe yönlendirilir.

Yıldız topolojisinde UTP/STP kablo kullanılır. İstasyonların merkezi birime (Hub/switch) olan uzaklığı maksimum 100 metredir.

Avantajları Bir istasyonun arızalanması ağı etkilemez. Ağa yeni bir istasyon eklemek çok kolaydır. Ağ yönetimi çok kolaydır. Kullanılan ağ elemanlarına göre yüksek hızlar elde edilebilir. Dezavantajları Merkezi birimdeki hub/switch oluşacak bir arıza tüm ağı etkiler. Her bir istasyon için ayrı bir kablo çekilmesi gerekir. Bu da maliyeti ve kablo kirliliğini arttırır

Ağaç (Tree) Topolojİ Genellikle yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar büyütülebilir. Bir ağacın dalları farklı topolojilerdeki ağları temsil eder, ağacın gövdesi ile de bunlar birbirine bağlanabilir.

Ağaç (Tree) Topolojİ Hiyerarşik yapıdaki ağlar için kullanılır.

Ağaç Topolojİ – (Avantaj ve DezavantajlarI) Her bir bölüme (segment) ulaşmak kolaydır Bir çok çalışma grubu bir araya getirilebilir. Dezavantajları Her bir bölümün uzunluğu kullanılan kablo ile sınırlıdır. Omurga kablosu bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği etkilenir. Kurulumu ve düzenlenmesi daha zordur.

Karmaşık (Mesh) Topoloji Mesh topolojisi, ağdaki bütün uçların birbirine bağlı oldukları bir topoloji türüdür. Bu topoloji, karmaşık topoloji olarak da adlandırılır. Mesh de herhangi bir dağıtıcının kullanılmasına gerek yoktur. Bilgisayar arasında mutlak bir bağlantı mevcuttur. Bu topoloji en güvenli ağ topolojisidir. Her nokta arasında bağlantı olduğu için veri aktarımı gizli yapılabilir. Örneğin; iki bilgisayar arasında veri alış verişi gerçekleşirken diğer bilgisayarlar bu verileri göremezler.

Gerçek Mesh topolojide tüm düğümler ağ içerisinde birbirine bağlıdır. Hybrid mesh topoloji, karmaşık ağlarda (veritabanı sunucularının uzak mesafeler arası bağlantıları vb.) kullanılır.

Özet Yıldız (Star) Karmaşık (Mesh) Doğrusal (Bus) Halka (Ring) Ağaç (Tree)

Topoloji Kurulum Düzenleme Sorun çözme Veri aktarımında problem Doğrusal Çok kolay Kısmen zor Zor Tek bir kablo, kabloda problem veri aktarımını etkiler Halka Kısmen Kolay Kolay Halkadaki bozukluk veri aktarımını etkiler Yıldız Kolay, ancak zaman alıcı Tek bir kablodaki bozukluk bir pc’yi etkiler Ağaç Oldukça az Karmaşık