NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Modern Ortadoğu tarihi 1916’dan sonra hicaz NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 1916’dan sonra hicaz Mekke Şerifi Hüseyin Bin Ali’nin Osmanlı devletine karşı başlattığı isyan, 1916 yılından 1919 yılına kadar devam etti. İsyan sürecinde Osmanlı, Hicaz’da ve Arap Yarımadası’nda kontrolü tamamen kaybetti. Şerif Hüseyin 1916 yılında kendini Hicaz Kralı ilan etti. Ancak kendisine İngiltere tarafından vaat edilen, bütün Arap ülkelerinin kralı olma sözünün yerine getirilmemesi nedeniyle İngiltere’yle arası açıldı. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 1916’dan sonra hicaz Haşimi ailesi, Hicaz’la birlikte Ürdün ve Irak’a da yönetiyordu. Ancak Hicaz bölgesinde denetim bir süre sonra Suud hanedanın eline geçti. 1916 isyanından önce yarımadanın bir kısmında kontrol sağlamış olan Abdülaziz bin Suud, 1926 yılına kadar Mekke, Cidde ve Asir’i de ele geçirdi ve aynı yıl kendisini Hicaz Kralı ilan etti. 1932 yılında ise yarımadanın önemli bir kısmında Suudi krallığı ilan edildi ve günümüze kadar devam edecek olan Al-i Suud yönetimi başlamış oldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 1916’dan sonra hicaz Suudi Arabistan krallığı, 1948’deki Birinci Arap-İsrail savaşında Arap ordularına dolaylı destek verdi ve sonraki dönemlerde İsrail’i tanımayan ülkelerden biri oldu. Ancak bu konuda ılımlı bir siyaset izledi. Özellikle 1973 OPEC krizi sonrasında petro-dolar sisteminin kurulması ve Suudi Arabistan’ın ABD’yle yakın ilişkiler kurması da Suudi yönetiminin bölgesel meselelere yaklaşımında etkili oldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 1916’dan sonra hicaz 2002’de İsrail-Filistin çatışmasına çözüm amacıyla Arap Barış İnisiyatifi’nin hazırlanmasında Suudi Arabistan birinci derecede rol oynadı. Bölgede özellikle İran İslam Cumhuriyeti’yle önemli ihtilaflar yaşayan Suudi Arabistan, Yemen’le bazı sınır ihtilafları da yaşadı. Arap Baharı sürecinin bölgesel bir jeopolitik çatışma halini almasıyla birlikte Suudi Arabistan ile İran ve müttefikleri arasındaki ayrılıklar daha belirgin hale geldi. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar William Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©