NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ YICM 102 TEMEL TASARIM TEMEL TASARIMDA BİÇİMLERİN DEĞİŞİMLERİ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Sanat Tasarım Fakültesi stf.nisantasi.edu.tr

TEMEL TASARIM İLKELERİ TEMEL TASARIMDA BİÇİMLERİN DEĞİŞİMİ Tüm biçimler, boyutlarının değişimi veya ögelerin eklenmesi ve çıkarılmasıyla sağlanan, değişim olarak algılanabilir. A- BOYUTSAL DEĞİŞİMLER B- EKSİLTMELİ DEĞİŞİMLER C- EKLEMELİ DEĞİŞİMLER NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ BOYUTSAL DEĞİŞİMLER Bir biçim, temel geometrik özelliğinin korunması kaydıyla, boyutlarından bir veya daha fazlasının değiştirilmesi yoluyla dönüştürülebilir.  Örneğin bir küp, yüksekliği, genişliği ya da uzunluğu değiştirilerek başka prizmatik biçimlere dönüştürülebilir. Düzlemsel şekil haline getirilmek üzere yoğunlaştırılabilir veya çizgisel hale gelinceye kadar daraltılabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ BOYUTSAL DEĞİŞİMLER Küre kendi ekseni boyunca uzatılarak istenilen sayıda oval ya da eliptik biçime dönüştürülebilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ BOYUTSAL DEĞİŞİMLER Küp, yüksekliği, genişliği ya da derinliği kısaltılıp uzatılarak prizmatik biçimlere dönüştürülebilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ EKSİLTMELİ DEĞİŞİMLER Bir biçimin hacminin bir kısmı çıkartılarak dönüştürülmesidir. Çıkartma işleminin oranına bağlı olarak biçim ilk özelliklerini koruyabilir. Çıkartma fazla olursa asal geometrik biçim özelliğini koruyamaz. Örneğin bir küp, içinden bir bölümü çıkarıldığı halde kimliğini koruyabilir veya küreye yaklaşan bir polihedrona (çok yüzlü cisime) doğru yavaş yavaş dönüşebilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ EKLEMELİ BİÇİM Biçim, hacime eklemeler yapılarak değiştirilebilir. Ekleme işleminin doğası biçimin ilk kimliğinin korunup korunmayacağını saptar. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ Biçimlerin grup oluşturabilmesi için temel olasılıklar: Mekansal Gerilim: Biçimlerin birbirine yakın olmasını ya da renk, malzeme gibi ortak bir görsel özelliği gerektirir. Kenarla Kenar Arasındaki Temas: İki biçim ortak bir kenarı paylaşır ve o kenarda bir eksen oluştururlar. Yüz Yüze Temas: İki biçim birbirine paralel kıvrımsız, düzlemsel yüzeyler olması gerekir. İç İçe Bağlantılı Hacimler: Biçimler diğerinin hacmi ile iç içe geçmiştir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ TEMEL TASARIM 3. BOYUT PRENSİPLERİ A- MERKEZİ BİÇİMLER B- ÇİZGİSEL BİÇİMLER C- IŞINSAL BİÇİMLER D- KÜMELİ BİÇİMLER NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ TEMEL TASARIM 3. BOYUT PRENSİPLERİ Kompozisyonu oluşturan biçimlerin birbirleriyle ilişkili olması gerekir. A-MERKEZİ BİÇİMLER Merkezi ana biçimler, etrafında kümelenen çok sayıda ikincil biçimleri içerir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

TEMEL TASARIM İLKELERİ KAYNAKÇA Arnheim, R., 2009. The Dynamics of Architectural Form. Berkeley: University of California Press. Ching, F., 2002. Architecture: Form, Space and Order. New York: Van Nostrand Reinhold, 1996. Ching, F., 2009. Architectural Graphics. John Wiley & Sons: NY. Bowers, J., 1999. Introduction to Two-dimensional Design: Understanding Form and Function, New York: John Wiley & Sons. Gelenter, M., 1995. Sources of Architectural Form. London: Manchester University Press. Hasol, D., 2010. Mimarlık ve Yapı Sözüğü. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi (YEM) Yayınevi. Itten, J., 1975. Design and Form, John Wiley & Sons; Revised edition. Itten, J., 1970.The Elements of Color; A Treatise on the Color System of Johannes Itten. New York: Van Nostrand Reinhold Co. Lauer, David A., 2011. Design Basics, Wadsworth Publishing, Boston, USA. Rasmussen, Elier S., 1993. Experiencing Architecture. Cambridge: The MIT Press. Sözen, M. & Uğur Tanyeli, 1996. Sanat Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. Yee, R., 2012. Architectural Drawing: A Visual Compendium of Types and Methods, 4th Edition. New York: John Wiley & Sons. Zell, M. The Architectural Drawing Course, 2009. Thames & Hudson. Zevi, Bruno, 1993. Architecture as Space. NY: DeCapo Press. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©