6. TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI TEORİSİ

Piyasa ekonomisi, tüketici ve firma davranışları Talebin gerisinde tüketici, azalan marjinal fayda Arzın gerisinde firma davranışı, artan marjinal maliyet Bireysel talep eğrisinin, tüketici davranışı teorisi ile nasıl elde edildiği Marjinal fayda, tüketici dengesi, değer paradoksu, kayıtsızlık eğrisi yaklaşımı

MARJİNAL FAYDA VE TÜKETİCİ TEORİSİ Tüketiciler gelirlerini nasıl harcarlar? Nasıl tercihte bulunurlar? Hangi mal ve hizmetten ne miktarda satın alır? Fayda: Ekonomide tüketicinin bir mal ve hizmeti satın alıp tüketmesi sonucu elde edeceği haz ve mutluluğa denir. Bir noktaya kadar, bir malın tüketimi arttıkça , elde edilen fayda da artar

Toplam fayda ve marjinal fayda Toplam fayda (TU:total utility): Bir mal ve hizmetten belirli miktarda tüketildiği zaman elde edilen fayda Marjinal fayda (MU: marginal utility): Bir mal veya hizmetten bir birim fazla veya bir birim az tüketildiği zaman toplam faydada yarattığı değişmeye denir. Ör: Ahmet, baklava

Azalan marjinal fayda kanunu Bir mal veya hizmet tüketiminde her ilave birimden daha az fayda elde edilmesi durumuna denir. Ör: Baklava, her dilimde fayda azalmış, bir noktada 0, ve sonra negatif.

Tüketici Dengesi Tüketici gelirini nasıl harcarsa toplam faydası maksimum olur? Sorusunun cevabı Tüketici Sınırlı geliri Piyasadaki fiyatlar Tercihleri çerçevesinde kendisini en mutlu edecek ürün bileşimini satın alıp tüketir. Ör: Ayşe, geliri 270 TL, iki mal A ve B fiyatları sırasıyla ,60TL ve 30 TL

2A+5B=270 TL toplam fayda 2300 birim

Fayda Maksimizasyonu (tüketici dengesi) kuralı Tüketici fayda maksimizasyonu için A ve B mallarından o miktarlarda almalıdır ki, malların son birimlerinin 1 TL karşılığı olan marjinal faydaları birbirine eşit olsun. Yani satın alınan en son A ve B malı için 𝑀 𝑈 𝐴 𝑃 𝐴 = 𝑀 𝑈 𝐵 𝑃 𝐵

2 birim A, 5 birim B = 270 TL Toplam fayda= 500+ 1800= 2300 birim (max) denge 3 birim A, 3 birim B alsaydı Toplam fayda= 650 + 1500= 2150 ( daha az)

Tüketici talep eğrisi ve piyasa talep eğrisi: yatay toplama

Gelirde bir değişme ve talep eğrisinde kayma

Paranın marjinal faydası ve tasarruf 𝑀 𝑈 𝐴 𝑃 𝐴 = 𝑀 𝑈 𝐵 𝑃 𝐵 =𝑀 𝑈 𝑇𝐿 Ör: Ayşe’nin geliri 450 TL 𝑀 𝑈 𝐴 𝑃 𝐴 = 𝑀 𝑈 𝐵 𝑃 𝐵 =𝑀 𝑈 𝑇𝐿 =3.3 Ayşe için 1 TL nin marjinal faydası Tasarruf= Gelir – tüketim=450 – 270= 180

Değer Paradoksu Su, çok önemli , fiyatı düşük Elmas, insan hayatı için gerekli değil, fiyatı yüksek Su boldur, fazladır, denge fiyatı düşük Elmas doğada az, denge fiyatı yüksek miktarı azdır.

Değer Paradoksu

Bütçe Doğrusu (Tüketim olanakları doğrusu) Tüketicinin sınırlı miktardaki geliri ve piyasadaki fiyatlar çerçevesinde ne gibi mal ve hizmet bileşimi satın alabileceğini gösterir. Ör: Ayşe gelir 270 TL 𝑃 𝐴 =60 TL 𝑃 𝐵 =30 TL

Bütçe Doğrusu

Bir gelirde bir değişme bütçe doğrusunu nasıl etkiler

Kayıtsızlık eğrileri ve tercihler Kayıtsızlık eğrisi tüketiciye aynı faydayı sağlayacak değişik mal bileşimlerinin oluşturduğu eğridir. Aynı faydayı sağladığı için hangi mal bileşimi olursa olsun tüketici için farketmez.

Kayıtsızlık Eğrisi

Kayıtsızlık Eğrileri

Tüketici Dengesi