NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Mikro ekonomi Tüketici teorisi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tüketici teorisi Bu derste fayda kavramına değinildikten sonra faydayı açıklamaya yönelik Ordinal ve Kardinal yaklaşımlar anlatılacaktır. Fayda malların ihtiyaçları giderme özelliğidir. Tüketici talebinin temelinde de fayda unsuru bulunmaktadır. Bu noktadan hareket eden iktisatçılar faydanın ölçülüp ölçülememesi noktasında tartışmaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tüketici teorisi İktisatta tüketici teorisiyle ilgili iki temel yaklaşım vardır: Kardinal Yaklaşım ve Ordinal Yaklaşım. Her iki yaklaşım farklı yollardan tüketici dengesine ilişkin aynı sonuca ulaşmaktadır. Kardinal yaklaşım faydanın ölçülebileceğini savunur ve bu yaklaşım üç temel kavram üzerine kuruludur: Toplam fayda, marjinal fayda ve azalan marjinal fayda kanunu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tüketici teorisi Toplam fayda (TU) kişinin belli bir dönemde tükettiği bir malın tüm birimlerinden elde ettiği faydadır. Marjinal fayda (MU) bir malın tüketilen son biriminden elde edilen faydadır: TU= MU1+MU2+MU3+…….+MUn MU=TU/Q Kardinal yaklaşımda tüketici dengesi tüm gelirin harcanması durumunda her iki mala harcanan son liranın sağladığı marjinal faydaların birbirine eşit olmasıdır. Bu duruma eş marjinal fayda ilkesi denir: MUx/Px=MUy/Py NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tüketici teorisi Ordinal yaklaşım ise faydanın ölçülemeyeceğini ancak sıralanabileceğini ileri sürmektedir. Ordianl yaklaşım tüketici dengesinin iki kavram yardımıyla açıklar: Farksızlık eğrisi ve bütçe doğrusu. Farksızlık eğrisi tüketiciye aynı tatmini sağlayan farklı mal bileşimlerinin geometrik yeridir. Bu durumda tüketicinin malların birinden bir birim daha fazla tüketmek istemesi durumunda aynı tatmin düzeyinde kalabilmesi için öteki maldan vazgeçmelidir. Öteki maldan ne kadar vazgeçmesi gerektiğini söyleyen orana ise marjinal ikame oranı (MRS) denir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tüketici teorisi Marjinal ikame oranı aynı zamanda farksızlık eğrisinin eğimine eşittir: ∆Y. MUy+∆X.MUx=0 ∆Y. MUy=-∆X.Mux -∆Y/∆X=MUx/MUy=MRS NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kaynakça Zeynel Dinler, Mikro Ekonomi, Ekin Kitabevi. Erdal Ünsal, Mikro İktisat, Bigbang Yayınları. Paul Krugman ve Robin Wells, Mikro İktisat, Palme Yayıncılık. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©