Doç. Dr. Murat Kurt Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü MESLEK AHLAKI VE ETİK Doç. Dr. Murat Kurt Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü

Dürüstlüğünü kaybetme Yozlaşma Bozulma Çürüme Kötüleşme Lekelenme Aslından uzaklaşma Saflığını kaybetme Dürüstlüğünü kaybetme

Kurumsal yozlaşmanın çalışana yansıması Bir sorunla karşılaşıldığında deneyimli birisinin görüşüne başvurmak Zamanı verimsiz kullanmak 08.00 imza atılır ve mesai başlar 08.05-09.00 kahvaltı 09.00-09.30 Türk kahvesi ve fal molası 09.30-11.30 İş zamanı 11.30-12.00 İş üzerine yorum yapmak 12.00-13.00 öğle yemeği ……. Sorumluluktan kaçma/sorumluluğu yayma Yapılacak işe yetersiz hazırlanma İşi erteleme (bugün git/yarın gel) Etkili ve verimli çalışmak.

Kurumsal yozlaşmanın çalışana yansıması Adam kayırmacılık Akraba, eş-dost kayırmacılığı, Hemşehricilik, Siyasal kayırmacılık Hizmet kayırmacılığı Lobicilik Aracılar yoluyla işlerin yürütülmesi Rant kollama ve vurgunculuk Rüşvet ve irtikap;zimmet ve ihtilas Hediye alma Sorumluluktan kaçma/sorumluluğu yayma Değişime gönülsüzlük/direnç ...

Yozlaşmanın sonuçları Yönetime karşı güven krizi, yabancılaşma ve meşruiyet sorunu ortaya çıkar. Verimsizlik, israf, mali kriz, hizmetlerin pahalılaşması, gelir dağılımında bozulmaya neden olur. Kamu görevlilerinde liyakatsizliğine neden olur. Sosyal doku zayıflar. İnsanların canına mal olur, (yıkılan kamu ve özel binalar örn.) Ekonomik ve sosyal gelişmeyi, demokrasiyi, hukuk devletini zayıflatır.

Yozlaşma kurumu nasıl etkiler? Dürüst personele itibar edilmez Liyakat ilkesine uyulmaz Fırsatçı, ilkesiz, kayırmacı, çıkarcı ve bencil ilişkiler önem kazanır. Çoğu durumlarda insanlar birbirine güven duymazlar. Bireysel kazanç ve başarı, her şeyin önüne geçer Etik değerler, kişisel başarı ve kazançlar için engel olarak görülür. Dürüst kişiler de, öncelikli olarak kendi kariyerlerini düşünmeye başlarlar.

Yozlaşmış Kurumlarda; Genel bir ilkesizlik ve tutarlı olmayan davranış ve politikalar dikkati çeker. Çalışanlar, genel olarak mevcut kurulu düzeni bozmaz, resmi kurallara asgari ölçüde uyarlar, biçimselliğe ve formalitelere önem verirler. Yanlış olduğunu bildiği halde kurumsal işleyişe karışmaz Çalışanlar, daha çok güçlünün yanında yer alırlar. Çalışanlar, etik temelli tartışmalarda risk almazlar.

Yozlaşmış Kurumlarda; Çalışanlar, resmiyette üstlerine bağlılıkta kusur etmemeye çalışırlar. Çalışanlar, etik ilkelere göre değil, büyük ölçüde amirlerin beklentilerine ve eğilimlerine göre hareket eder. Çalışanlar, kendinden bekleneni, “ne az ne de çok” ölçüsünde yerine getirir. Çalışanlar, kurumu maddi ihtiyaçlarının karşılandığı yer olarak görür. Yöneticilerin söylem ve eylemleri arasında çoğu durumlarda bir tutarsızlık dikkati çeker. Etik ilkelere karşı yer yer bir ilgisizlik ve duyarsızlık görülür.

Çalışan Yönetim Yozlaşma (özel çıkar, tercih, prestij veya belirli bir grubun çıkarı için kamusal gücü kullanarak ortaya koydukları her türlü davranış ve yöntemdir)

Yozlaşmanın olmadığı kurumsal yapının kültürü Yönetimde ve çalışanlarda kamu yararı düşüncesi ve insani değerler ön plandadır. Çalışanlar güçlü bir ödev ve sorumluluk duygusu taşırlar Çalışanlar pozitif bir bakış açısına sahiptir. Dürüstlüğe ve liyakate dayalı çalışma ortamı vardır Yapıcıdırlar, eleştiriler ve değerlendirmeler, kişilere değil, davranışlara ve eylemleredir. Çalışanlar, iyi olmayan iş ve işlemler konusunda üst otorite ile konuşmaktan çekinmezler. Rol ifası, rol gereklerine uygundur. İş ve davranışlar, yasa ve ilke temellidir.

Etik davranmanın önündeki bireysel engeller Bencillik Kendini koruma güdüsü Kendini kandırma Kendince haklı olduğunu düşünme

İtici uyarıcıların gücü: KORKU Ceza Kaçınma

NİÇİN ETİK Başkalarıyla birlikte yaşamayı mümkün kılacak ve kimseye zarar vermeyecek, ortak ve herkesin yararına davranış normlarının/örüntülerinin geliştirildiği bir ortamda KORKMAYA gerek var mıdır? Bu mümkün müdür? ETİK KURALLAR HUKUK KURALLARI

Değerler Dini Kültürel Siyasi Etik

Etik Davranış İlkeleri 1. Dürüstlük ve tarafsızlık 2. Saygınlık ve güven 3. Nezaket ve saygı 4. Çıkar çatışmasından kaçınma 5. Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması …

ETİK Kişisel etik Toplumsal etik Kurumsal etik Meslek Etiği (profesyonel etik) hepsi bir bütündür. ETİK KURUMSAL ETİK SOSYAL ETİK MESLEKİ ETİK KİŞİSEL ETİK