ŞİZOFRENİ Prof Dr Süheyla Ünal Sağlık Slaytları

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA.
Advertisements

AKUT KONFÜZYONEL DURUM DELİRİUM
MS ve Ruhsal Sorunlar Dr. Levent Tokuçoğlu 2004.
OTİZM (AUTISM).
ZİHİNSEL ENGELLİLİK VE BAZI RUHSAL BOZUKLUKLAR
ŞİZOFRENİ Prof Dr Süheyla Ünal Sağlık Slaytları
Zihinsel Yönden Yetersiz Çocukların Özellikleri
ŞİZOFRENİDE KLİNİK BELİRTİLER VE BULGULAR(devam)
AYIRICI TANI-9 Yaygın Gelişimsel Bozukluklar (Otistik Bozukluk):
Yrd. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Psikoloji Yüksek Lisans 1
DSM-IV'e göre duygudurum bozuklukları
RUHSAL DURUM MUAYENESİ VE SEMİYOLOJİ
ŞİZOFRENİ VE DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI
İlkokul Çocuklarının Özellikleri ve Ailelere Öneriler
Çağdaş Bilimler Merkezi Dershanesi
PSİKOLOJİ VE PSİKİYATRİDE TEMEL KAVRAMLAR
HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU
Çocukluk Çağı Şizofrenisi
İzzet Baysal Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı
Yönetimde stres kaynakları
Şizofreni Pratiği Prof. Dr. Ali Kemal Göğüş
Çocuk Psikiyatrisinde acil durumlar
DSM-IV tanı ölçütlerine göre Major Depresyon
ALKOL YOKSUNLUĞU Doç. Dr. Duran Çakmak.
CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR
İnsanlar neden sigara içer?
KİŞİLİK BOZUKLUKLARI.
Plan Demans, tanımlar Her unutkanlık demans mıdır ?
Artık benim için yaşamak bir ıstırap. Eskiden çok değer verdiğim şeyler dahi anlamını kaybetti. En ufak şeylerden zevk alırdım. Şimdi dünyaları verseler.
ŞAHİNBEY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ÖĞRENME BOZUKLUĞU.
GELİŞİMSEL YAŞAM KRİZLERİNE MÜDAHALE SÜRECİ
Hazırlayanlar Psk.Dan Nazan MUTLU Uzm.Psk.Dan Sinem TARHAN
ÇOCUKLARDA TİKLER İLKNUR NURKAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE REHBER ÖĞRETMEN
PATOLOJİK PSİKOLOJİ DERSİ
PATOLOJİK PSİKOLOJİ DERSİ
PATOLOJİK PSİKOLOJİ DERSİ
BEYNİN BÖLÜMLERİNİN İŞLEVLERİ
BÖLÜM 11 ORTA ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE FİZİKSEL GELİŞİM.
OTİZM.
KİŞİLİK BOZUKLUKLARI VE GENÇLİK
Otizmin nedenleri, belirtileri ve tanılama
DİL VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI
Organik Ruhsal Bozukluklar ve Yaşlılık Dönemi
BÖLÜM 13 DEPRESYON VE İNTİHAR DAVRANIŞI. BÖLÜM 13 DEPRESYON VE İNTİHAR DAVRANIŞI.
ZİHİN ENGELLİ ÇOCUKLARDA DİL GELİŞİMİ
DEPRESYON.
Suisit-İntihar-Özkıyım
Frontal Lob Anatomisi ve İşlevleri
Kişilik Yapısı Kesin bir kişilik yapısı tanımlanamamakla birlikte, dikkate değer ölçüde narsisistik özellikler taşıyan ve yalnızlığa eğilimli kişiler olduğu.
Şizofrenide Dopaminin Rolü
Şizofreniyi Taklit Eden Çok Erken Başlangıçlı bir Frontotemporal Demans Olgusu Selin Akışık, Ahmet Zihni Soyata.
YAŞLILIKTA DEPRESYON ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
TEMEL KAVRAMLAR VE BELİRTİLER.
Yrd. Doç. DR. Tülay KUZLU AYYILDIZ ERGENLİK DÖNEMİ SAĞLIK SORUNLARI
Psikiyatride öykü alma ve muayene
DUYGU, BELLEK, DÜŞÜNCE Prof Dr Süheyla Ünal.
Prof Dr Süheyla Ünal İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD
Zeka Gerilikleri.
BEYNİN BÖLÜMLERİNİN İŞLEVLERİ
Özel Gereksinimli Çocuklar
GELİŞİMSEL YAŞAM KRİZLERİNE MÜDAHALE SÜRECİ
Fiziksel hastalıklara ruhsal tepkiler
Şizofrenide Bilişsel İşlev Bozuklukları
ERGENLİK DÖNEMİ ANNE-BABA SORUMLULUKLARI
TUHAF/ EKSANTRİK KÜME 3 tanıyı içermektedir:
Sunum transkripti:

ŞİZOFRENİ Prof Dr Süheyla Ünal Sağlık Slaytları

Şizofreni Kişinin olağan- alışılagelmiş düşünme ve algılama biçimlerine yabancılaşması toplumdan soyutlanarak, kendi iç dünyasına kapanması genel işlevselliğinin azalması ile karakterize bir ruhsal bozukluktur

Bleuler’in 4A belirtisi Düşünce akışının bozulması (Loosening of Association ) Duygulanımın küntleşmesi (Affekt sığlaşması) Ambivalance Autizm Sağlık SlaytlarıSağlık Slaytları sağlık

Schneider belirtileri – Kendi arasında konuşan sesler – Yorum yapan sesler – Kendi düşüncelerini yüksek sesle duyma – Düşünce sokulması – Düşünce çekilmesi – Düşünce yayınlanması – Bedensel edilgenlik – Duygularının bir dış güç tarafından yönlendirildiğini düşünme

Etyoloji Nöron-proteinlerGenetikBilişsel işlev Şizofreni Erken çocukluk yaşantıları Toksik, viral etkenler Stresli olaylar

Nörogelişimsel model

Genetik risk Genel nüfus……………………………%1 İkinci derece yakını olanlar için……...%3 Birinci derece yakını olanlar için…...%10 Şizofrenili bir ebeveynin çocuğu…...%15 Her iki ebeveyni şizofreni olan……..%40

Hipofrontalite Soyutlama Gerçeği değerlendirme Yargılama Problem çözme İmpuls kontrolü Empati, içgörü Plan yapma Zamanlama

Temporal lob, limbik sistem Algı, geçmiş anılarla birleştirme Bellek, yaşantılardan öğrenme Gerçekliğe yönelim Duygulanım Güdülenme

Bağlantı modeli Grace, 2000Hipokampus prefrontal aktiviteyi kontrol eder

Bazal gangliyonlar İstenmeyen duyusal girdilerin baskılanması Uyanıklığın düzenlenmesi Motor davranış Konsantrasyon Bazal gangliyon aktivitesinde azalma

Gri madde kaybı Özellikle temporal ve frontal loblarda 5 yıllık bir süre içinde %25’lik gri madde kaybı

Beyin yapılarındaki bozukluk-Belirti ilişkisi Çalışma belleğinde ve seçici algıda bozulma Gerçekliği çarpıtma Amaca yönelik davranışta azalma Prefrontal korteks Temporal korteks Corpus Callosum Talamus

Şizofrenide dopamin

Prefrontal kortekste DA azalması DA reseptörlerinin hipostimülasyonu Negatif semptomlar & kognitif bozukluk Subkortikal alanda DA fazlalığı DA reseptörlerinin hiperstimülasyonu Pozitif semptomlar Şizofrenide dopamin

Dezorganizasyon Geçeği çarpıtma Negatif Pozitif düşünce bozukluğu Pozitif düşünce bozukluğu Sosyal izolasyon Apati Kendini ihmal Negatif düşünce bozukluğu Sosyal izolasyon Apati Kendini ihmal Negatif düşünce bozukluğu Hezeyanlar Hallusinasyonlar Pasivite fenomeni Hezeyanlar Hallusinasyonlar Pasivite fenomeni Bilişsel belirtiler An Atlas of Schizophrenia. Parthenon Publishing Üç sendrom modeli

3 faktör modeli

Pozitif belirtiler  Sanrılar  Varsanılar  Motor belirtiler

Negatif belirtiler

İstem kaybı – Apati – normal amaçlara yönelim için ilgi ve enerji azlığı – bir eylemi başlatamama ve devam ettirememe – dikkat azlığı Künt ya da sığ duygulanım Konuşma fakirliği – alogia – düşünce fakirleşmesi – bellek azalması Zevk alamama Kendine bakamama

Negatif belirtiler Sosyal geri çekilme – kendi fikir ve fantazileriyle daha çok meşgul olma Katatonik stupor – çevreye tepki vermeme – uzun bir süre hareketsiz ve sessiz kalma

Dezorganizasyon düşünce akışında bozukluk dağınık davranışlar uygunsuz duygulanım

Şizofrenide etkilenen bilişsel işlevler Bozukluğun DerecesiHiçHafifOrtaAğır Sözcük tanıma Uzun süreli olay belleği Algısal Beceriler Gecikmiş tanıma belleği İsimleri karşılaştırma Gecikmiş hatırlama Dikkatin çelinebilirliği Kısa süreli bellek Görsel-motor beceriler İşlem belleği Seri öğrenme Yönetsel işlevler Uyanıklılık Motor hız Sözel akıcılık Harvey PD et al. Am J Psychiatry. 1997;154:

Belirtiler –İşlevsellik İlişkisi Pozitif belirtiler Negatif Belirtiler Bilişsel sorunlar Duygulanım bozuklukları İŞLEVSELLİK

Şizofreni Tanı ölçütleri (DSM- IV)  A. Karakteristik Belirtiler Bir aylık bir sürenin önemli bir bölümünde aşağıdakilerden iki ya da daha çoğunun bulunması: sanrılar varsanılar dezorganize (dağınık- amaçsız) konuşma İleri derecede dezorganize ya da katatonik davranış Negatif belirtiler; duygusal küntlük, düşünce içeriğinin yoksullaşması ya da istem yokluğu

Şizofreni Tanı ölçütleri (DSM- IV)  B.Toplumsal/ mesleksel işlev bozukluğu: İş, kişiler arası ilişkiler ya da kendine bakım gibi önemli işlevsellik alanlarından birinde ya da daha fazlasında, hastalık öncesine göre belirgin bozulma.

Şizofreni Tanı ölçütleri (DSM- IV)  C. Süre: Belirtiler en az 6 aydır sürüyor olmalıdır. Bu 6 aylık sürenin en az 1 aylık döneminde A tanı ölçütünü karşılayan belirtiler bulunmalıdır.  Şizoaffektif bozukluğun ve duygudurum bozukluğununun dışlanması  Madde Kullanımının ve Genel Tıbbi Durumun dışlanması

Klinik belirtiler  İçgörü kaybı %97  İşitsel varsanılar %74  Kuşkuculuk %66  Sığ duygulanım %66  Sanrılar %64

Klinik belirtiler Duygulanım Ambivalans ya da apati Korkmuş bir görünüm Sığ, acayip ya da uygunsuz duygulanım Benlik sınırları Kendilik duygusunun bozulması Kontrol yitimi İstem kaybı İç dünyaya çekilme

Klinik belirtiler Düşünce Kendiliğinden konuşmanın olmaması ya da aşırı olması Kendi mantığını içermesi (paranoid tip) Çağrışım sorunları teğet fikir uçuşması sözcük salatası ekolali neolojizm Davranış Bakımsız bir görünüm Deprese görünüm Ekopraksi Dağınık motor davranış Parkinsonyen belirtiler

İlk tedavi Prodromun başlaması Erken gelişim dönemi* Ergenlik* Premorbid dönem Prepsikotik dönem İlk atak Relapslar Yaş Residuel dönem Tedavisiz dönem* *Tanı ve tedavi için kritik dönemler

İlk atak

Haberci belirtiler İsteksizlik, ilgi kaybı Aileden ve arkadaşlardan uzaklaşma Huy değişiklikleri Dinle aşırı ilgilenmeye başlama Soyut konularla uğraş Sözde felsefi işlerle uğraş Kendine bakımda gerileme Uyku düzeninin bozulması Çökkünlük İştah azalması Çabuk sinirlenme Başkalarına ya da kendine zarar verme düşüncesi Alınganlık Nevrotik belirtiler

İçe kapanma dönemi Dikkatsiz ve ilgisizdir. İşine ya da okuluna devam etmez. Temizliğine ve kıyafetine özensizdir. Tekdüze bir yüz ifadesi vardır. Konuşması azdır ve monotondur. Basit cümleler kurar

Kriz dönemi Gerçekle ilgili algısı bozulmuştur – Olayları ve kişileri olduğundan farklı görür ve yorumlar – Kendisine yönelik düşmanlık yapıldığını düşünebilir – İnsanların kendi düşüncelerini etkilediklerini ileri sürebilir – Yakınları ve sevdikleri tarafından ihanete uğradığını – İnsanüstü ya da dini özelliklere sahip olduğunu düşünebilir

Age (Years) Good Function/ Psycho- pathology Poor Premorbid ProdromalProgressive Chronic/Residual Gestation/ Birth Seyir

Onset Chronic/Residual Healthy   Worsening Severity of Signs and Symptoms Gestation/Birth Yaş Premorbid Abnormal Brain Development Neurochemical Dysregulation Neurodegenerative? Deterioration Sensitisation by dopamine Excitatory Neurotoxicity of glutamate Seyir

Şizofreni seyri % 43 %22-25 %35

İyi seyir kriterleri Hastalık başlamadan önce iyi işlev görme Hastalığın stres etkeni ile başlaması Orta yaşlar Orta, yüksek ekonomik düzey Olumsuz sosyal etkenlerin olmaması Ailede affektif bozukluk öyküsü Katatonik ve paranoid tip Ailede duygu dışavurumunun düşük olması Beyin görüntülemede normal görüntü

Kötü seyir kriterleri Erken ve sinsi başlangıç, yavaş seyir Düşük sosyoekonomik düzey Düşük işlevsellik Çocukluktan itibaren sosyal yaşama uyum sağlamada güçlük Ailede şizofreni öyküsü Negatif belirtiler, obsesif kompulsif belirtiler Beyin görüntülemesinde genişlemiş ventriküller, atrofik beyin Ailede yüksek duygudışavurumu Sık hastaneye yatış Psikotik saldırganlık

Şizofreni alttipleri Paranoid Katatonik Dezorganize Ayrışmamış Tortu

Paranoid şizofreni Sanrılar ve işitsel varsanılar önde gelir. Hasta çevresi ile olan ilişkilerini saptırır. Saçma sanrılarla zihni meşguldür. Daha geç başlar. İyi seyreder.

Katatonik şizofreni Aşağıdakilerden en az ikisinin bulunması: Katalepsi ya da stupor Amaçsız ve dış uyaranlardan bağımsız aşırı hareketlilik Aşırı negativizm ya da mutizm Postür alma, sterotipi, belirgin manyerizm ya da grimas Ekolali ya da ekopraksi

Dezorganize şizofreni düşünce akışında bozukluk davranışlarda dağınıklık uygunsuz duygulanım parçalanmış sanrı ve varsanılar amaçsız, anlamsız gülme ve mimikler sıkıntısı yoğundur

Dezorganize şizofreni Erken yaşlarda sinsi başlar Genellikle remisyona girmeden kronik seyreder İlkel, kontrolsüz ve organize olmamış düşünce ve davranışlar bulunur Aktiftir, ancak davranışları bir amaca yönelmiş değildir. Düşünce bozukluğu ön plandadır. Görünüşü ve sosyal davranışları oldukça bozuktur. Gerçekle teması çok azdır, fantazilerle yaşar

Ayrışmamış şizofreni hiç bir belirti tam olarak baskın değildir sanrılar, varsanılar, çağrışım bozukluğu, dağılmış davranış sıklıkla birlikte bulunur

Tortu Şizofreni tedavi edildikten sonra kalan şizofreni belirgin sanrılar, varsanılar ya da dezorganize konuşma ve ileri derecede dezorganize ya da katatonik davranış yoktur negatif belirtilerin ya da A tanı ölçütlerinden 2 ya daha fazlasının hafif derecede varlığı, hastalığın sürdüğünün kanıtıdır Kuşkululuk Anksiyeteyi yönetmede güçlük Yargılamada, içgörüde ve motivasyonda azalma Kendine bakımda azalma

Ayırıcı tanı Depresyon Organik beyin sendromu Kişilik bozuklukları Şizoaffektif bozukluk Akut Psikotik bozukluk