ÇOCUKLARDA CİNSEL İSTİSMAR TUŞBA RAM SEMİNERİ VAN ÇİM

KONU BAŞLIKLARI 1.Cinsel İstismar Eğitimi 2.Adli Vaka Bildirimi ve Yönetimi 3.Öğretmen – Öğrenci İlişkisi 4.Öğretmen – Aile İlişkisi 5.Öğrencilere Mahremiyet 6.Van Çim Verileri 7.Olası güçlükler problemler

1.Cinsel İstismar Eğitimi Çocuk tanımı? İstismar istatistikleri? İstismar türleri ? Cinsel istismar türleri? Çocuklarda belirtiler ve ipuçları?

ÇOCUK TANIMI Çocuk Hakları Sözleşmesi 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 1.Madde: 18 yaşından küçük her insan çocuk sayılır. Çocuk Hakları Sözleşmesi 3. Madde: Daha erken ergin (reşit) olsa bile 18 yaşını doldurmamış kimse çocuk sayılır 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu 6. Madde: Çocuk deyiminden 18 yaşını doldurmamış kişi anlaşılır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Daha erken ergin olmak: Evlenmek kişiyi ergin yapar. 18 yaşından önce evlenen çocuk ergin sayılır. Ancak Çocuk Koruma Kanununa göre çocuk 18 yaşından önce evlenmiş olsa ve bu nedenle ergin sayılsa bile 18 yaşını doldurmamış her kişi çocuk olarak kabul edilir.

Bazı Dünya ve Türkiye istismar istatistikleri DSÖ yayınladığı raporda 2002 yılında 15 yaşın altında tahminen 31000 çocuğun öldürüldüğünü ve çocuk istismarına bağlı ölümlerin %61’inin önlenebilir ölümler olduğu, 18 yaşına kadar olan erkek çocukların %8’inin, kız çocukların ise %25’inin çeşitli şekilde cinsel istismara maruz kaldığını, düşük ve orta gelirli ülkelerde ölümle sonuçlanan istismar riskinin yüksek gelirli ülkelere göre iki üç kat daha fazla olduğu raporlanmıştır.. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumunun yaptığı çalışma ; 1995 yılında 7-14 yaş grubunda çocukları olan ailelerin %43’ünde aile içi fiziksel şiddet, %53’ünde sözel şiddet olduğu saptanmıştır. İstanbul’da 9-11’inci sınıflarda okuyan 1871 kız öğrenci ile yapılan bir çalışmada öğrencilerin %11,3’ü çocukken kendilerine istemedikleri bir şekilde dokunulduğunu, %4,9’u ise cinsel ilişkiye zorlandıklarını, %1,8’i ise ensest ilişki yaşadıklarını bildirmişlerdir. intihar davranışlarının incelendiği bir başka araştırmada da katılımcıların %28,1’i çocukluk dönemlerinde cinsel istismara uğradıklarını bildirmişlerdir.

ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde kabul edilmiştir. TBMM’de kabul tarihi … 09.12.1994 Resmi Gazetede kabul tarihi… 11.12.1994 IRK, DİL, CİNSİYET, ETNİK YA DA TOPLUMSAL KÖKEN, MÜLKİYET ÖZÜRLÜLÜK, DOĞUM VE BAŞKA ALANLARDA FARKLILIK GÖZETMEKSİZİN BÜTÜN ÇOCUKLAR İÇİN EŞİT ÖLÇÜDE GEÇERLİDİR.

ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN KAPSADIĞI TEMEL ALANLAR YAŞAMA GELİŞME KORUNMA KATILIM Çocuk Hakları Sözleşmesi siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel tüm hakları kapsar ve bu hakların birbirlerinden ayrıştırılamaz ve birbirine bağımlı olduğunu özellikle vurgular.  Toplam 54 maddeden oluşan hakların ilk 41 maddesi çocuk haklarına ilişkin maddelerdir ve dört genel kategoride toplanır: # Yaşama hakları; beslenme, barınma ve sağlık gibi; # Gelişim hakları; en üst potansiyellerine ulaşmalarını destekler; # Korunma hakları; yaşama hakkı, ihmal ve istismardan korunma, suiistimalden korunma hakkı; # Katılım hakları; toplumda ve politik yaşamda çocukların aktif rol almasını destekler. Bu anlaşmanın sağladığı haklar “ırk, renk, cinsiyet, dil, din, politik ve diğer görüş, ulusal, etnik veya sosyal köken, mülkiyet, özür, doğuştan veya diğer statü” farkı gözetmeksizin bütün çocukları kapsar.  Fırsat eşitliği temel alınır. Kızlara erkeklerle aynı fırsatlar tanınmalıdır.  Fakir, özürlü, mülteci, azınlık gruplara mensup çocuklar dahil tüm çocuklar aynı haklara, öğrenim görme ve yeterli bir hayat standardında yaşama fırsatına sahip olmalıdır.  Kaynaklar: http://www.cocukhaklari.gov.tr/condocs//kanun_belgeleri/4058.pdf http://www.cocukhaklari.gov.tr/tr/content/show/23/birlesmis_milletler_cocuk_haklari_sozlesmesi.html http://www.cocukhaklari.gov.tr/condocs//mevzuat/cocuk_haklari_sozlesmesi.pdf

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4 tip kötü muamele tanımlanmaktadır. Fiziksel İstismar Cinsel İstismar Duygusal İstismar İhmal

FİZİKSEL İSTİSMAR

FİZİKSEL İSTİSMAR

FİZİKSEL İSTİSMAR

FİZİKSEL İSTİSMAR

DUYGUSAL İSTİSMAR

DUYGUSAL İSTİSMAR

İHMAL

Psiko-sosyal gelişimini tamamlamamış çocuğun bir yetişkin tarafından cinsel obje olarak kullanılmasıdır Cinsel İstismar Çocukların cinsel istismarında failler, genellikle yaşları gereği kurbanın üzerinde yetki, otorite veya sorumluluk sahibi konumunda bulunan erişkinlerdir, ancak başka çocuklar, özellikle adolesanlar da cinsel istismar faili olabilir. Çocukların cinsel istismarında, çocuğun bu eyleme kendi isteği ile katıldığına ilişkin bir iddia olabilir. Ancak bu durum özellikle 15 yaşından küçük çocuklar için kesinlikle kabul edilemez. Çocuklar bu tip bir eyleme korktuğu, kandırıldığı, eylemin anlamını bilmediği, kendinin suçlanacağından çekindiği için ya da benzer başka bir sebeple katılır. İstismar gerçekleştikten sonra da tacizciden korktuğu, başına gelenlerden utandığı, kendini kirli hissettiği, başına gelenlerin kendi suçu olduğu ya da yaşadıklarının ne anlama geldiğini henüz anlayamadığı için istismara uğradığını ifade edemez. Bu durum da kesinlikle çocuğun bu eyleme kendi isteği ile katıldığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Bu nedenle 15 yaşından küçük çocuklara yönelik cinsel istismar durumunda herhangi bir şikayet aranmaksızın adli süreç başlar. 15 yaş ve üzerindeki çocukların dahil olduğu cinsel eylemlerde adli sürecin başlaması için şikayet gerekir. Ancak 15 yaş ve üzerindeki çocuk şikayetçi olmazsa bile cinsel tacizin çocuğun üstsoyu, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, sağlık hizmeti veren veya koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesi hâlinde adli süreç başlar. 16

İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları 1.Dokunma olmaksızın yapılan cinsel istismar şekilleri Çocuğa cinsel içerikli şeyler söylemek ve çocukla aynı içerikte konuşmalar yapmak Çocuğun cinsel ilişki sahnesine doğrudan şahit olması Çocuğa cinsel içerikli materyal göstermek (pornografik film seyrettirmek, fotoğraflar göstermek) 17

İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları 2.Dokunmanın yer aldığı istismar olguları Oral-genital, genital-genital, genital-rektal, el ile ya da bir cisimle genital temas, rektal bölgelere, memeye veya vücudun diğer bölgelerine dokunma Bu eylemler çocuğa dokunarak ya da çocuğun istismarcıya dokunması istenerek gerçekleşebilir. 2a.Şiddet kullanarak yapılan cinsel istismar Dokunmanın yer aldığı istismar durumlarında; tacizcinin çocuğa dokunmasının dışında çocuğun kendisine dokunmasını istemek, zorlamak veya çocuğu buna ikna etmek de cinsel istismar sayılır. 18

İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları 3.Çocukların Cinsel Sömürüsü: Çocuk fuhușu ve satışı Çocuğa ve veya üçüncü kişilere para ve benzeri şeylerin verilmesi karşılığında çocuğun yetişkin tarafından cinsel obje olarak kullanılmasıdır. Fuhuş, pornografi, cinsel sömürü amaçlı kullanma, çocuk seksi turizmi, ERKEN EVLENDİRME vb. 19

İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları 4.Ensest Kanunen ve dinen evlenmelerine izin verilmeyen iki kiși arasındaki cinsel ilișki ensest olarak tanımlanır. Kan bağı olan baba, anne, ağabey, abla, amca, dayı, teyze, hala ve dede gibi akrabalara ek olarak, çocuk üzerinde anne- baba gibi otoritesi ve saygınlığı olan geniş bir akraba ve hısım grubu ensest tanımında taciz edenler arasında sayılır. Örneğin enişte, üvey anne-baba, üvey kardeşler bu gruptadır. Ensest cinsel istismar kapsamında bir saldırı tipidir. Ensestin tek ve kesin bir tanımını yapmak zordur. Son çalışmalarda üzerinde fikir birliğine varılan tanıma göre ensest; birbiriyle evli olanlar dışındaki aile üyeleri arasında sözlü-sözsüz, fiziksel, görsel her türlü erotik davranıştır. Ensest için kabul edilen taciz, taciz edenin cinsel uyarılması ya da tatmini için çocuğa veya gence yönelmiş her türlü fiziksel ya da fiziksel olmayan cinsel davranışı içerir. 20

Peki İstismarcıları Nasıl Tanıyacağız? Çocuk istismarcıları; Aile bireyleri, çocuğun bakımından sorumlu olan kişiler, arkadaşlar, akrabalar, yabancılar, çocukla ilişkisi olabilen görevliler, iş verenler ve diğer çocuklar olabilir. Ne yazık ki, ne yazık ki, ne yazık ki….

Çocuk İstismarını Düşündürecek İpuçları Çocuğa yönelik her türlü kötü muamele (fiziksel, cinsel, duygusal istismar ve ihmal) fiziksel bulguların yanı sıra önemli davranış değişiklikleri de oluşturur. Bu davranış değişiklikleri kötü muamelenin kimi zaman tek belirtisi ya da bulgusu da olabilir. Fiziksel şiddet gören bir çocukta bile fiziksel yaralanma bulguları ikinci planda kalabilir. Çocukla ilgilenen profesyonellerin çocuklardaki bu davranış değişikliklerini fark ederek, her türlü istismar ve ihmal olasılığını aklına getirmesi gerekir. Çünkü akla getirilmediği takdirde istismara uğrayan çocuk çoğu kez herhangi bir yardım talebinde bulunamadan yaşadığı travma ile başbaşa kalır. Çocuğun tavır ve davranışlarında ortaya çıkan değişikliklerin başka sebepleri olabileceği de mutlaka gözönünde bulundurulmalıdır. Burada bahsedilen davranış değişiklikleri ya da davranış bozuklukları yalnızca istismar için bir ipucu olarak kabul edilmelidir. 22

Çocukluk Çağındaki Kötü Muamelenin Neden Olabileceği Davranış Değişiklikleri Uyku bozuklukları Karşı gelme, saldırganlık İçe dönüklük, dürtüsellik Aşırı uyumlu, aşırı itaatkar olma Ana-babaya/bakım veren kişiye aşırı yapışma Ana-babadan/bakım veren kişiden ayrılığa aldırmama Çocukluk çağında karşılaşılan her türlü kötü muamele çocuğun yaşına göre farklı davranış değişikliklerine neden olabilir. Bazı davranış değişikliklerinin farklı yaş dönemleri için normal olabileceği de unutulmamalıdır. Özellikle ergenlik döneminde normalde görülen bazı davranış özellikleri davranış bozukluğu olarak değerlendirilmemelidir. Burada bahsedilen davranış değişiklikleri sıklıkla ani başlangıçlı ve başka herhangi bir sebebe bağlı olduğu düşünülmeyen, nedeni bilinen herhangi bir şeyler açıklanamayan değişikliklerdir. 23

Çocukluk Çağındaki Kötü Muamelenin Neden Olabileceği Davranış Değişiklikleri Akran ilişkilerinde sorunlar Okul başarısızlığı Düşük benlik değeri Korkular Kendine zarar verme düşünceleri girişimi Madde kullanımı Yeme bozuklukları 24

Çocuklarda Cinsel İstismarı Düşündürebilecek İpuçları Cinselliğe ilişkin her türlü konu ve duruma aşırı ilgi gösterme ya da aşırı kaçınma Çok sık öpmeye çalışma, göğüslere, bacaklara ya da genital bölgeye dokunmaya çalışma, sürtünme, kendi genital bölgesini gösterme Bedeninin kirli ya da zedelenmiş olduğuna inanma ve ifade etme Bu slaytta bahsedilen davranış özellikleri daha çok cinsel istismarı akla getirir. Ancak bu davranışların cinsel istismar için kesin belirtiler olmadığı, çocukların farklı sebeplerle de böyle davranabileceği bilinmelidir. 25

Çocuklarda Cinsel İstismarı Düşündürebilecek İpuçları Genital bölgesinde bir sorun olduğundan korktuğunu belirtme Resimlerinde, oyunlarında ya da hayallerinde cinsel istismara uğradığını düşündürecek özelliklerin bulunması Tuvalet eğitimini kazanmış bir çocuğun altını veya yatağı ıslatmaya başlaması Bu slaytta bahsedilen davranış özellikleri daha çok cinsel istismarı akla getirir. Ancak bu davranışların cinsel istismar için kesin belirtiler olmadığı, çocukların farklı sebeplerle de böyle davranabileceği bilinmelidir. 26

Düşündürebilecek İpuçları Çocukluk Çağındaki Kötü Muamelenin Neden Olabileceği Davranış Değişiklikleri ve İstismarı Düşündürebilecek İpuçları Bu belirtilerden hiç biri çocuk istismarının kesin ve net göstergesi değildir. Çocuklar farklı sebeplerle de böyle davranabilir, patolojik davranış değişikleri gösterebilir. Ancak, bu belirtilerin fark edilmesi halinde istismar olasılığını da düşünmek gerekir. 27

Cinsel istismar konusunda hikaye uyduran çocuk sayısı çok azdır. Cinsel istismar öyküsü çocuğun hayal gücünün ürünü olamaz. Eğer bir çocuk cinsel olarak istismar edildiğine ilişkin bilgi veriyorsa temel yaklaşım çocuğa inanmak olmalıdır. Zaman zaman eşler arasındaki sorunlar nedeni ile özellikle boşanma ve velayet alma sürecinde çocuklar kullanılmaktadır. Eşlerden birinin diğerini çocuğuna cinsel istismar uyguladığı gerekçesi ile suçladığı durumlarda çocuğa istismar öyküsü öğretilebilmekte ve çocuğun ifade verdiği sırada bu öyküyü kullanması istenebilmektedir. Ancak bu durumda çocuktan doğru bilgiyi almak konusunda ifade alan kişinin deneyimi çok büyük önem taşır. Bu nedenle cinsel istismar edildiğine dair bilgi veren çocukla, konusunda deneyimli kişilerin görüşmesi büyük önem taşır. 28

2.Adli Vaka Bildirimi ve Yönetimi Çocuğu ve istismar ortamını en kısa sürede ayırın Bildirimde bulunun Çocuğa yardım edin

Çocuğu ve istismar ortamını en kısa sürede ayırın **Mümkünse istismar eden kişiyi çocuktan uzaklaştırın Eğer istismarcıyı uzaklaştıramıyorsanız çocuğu istismar ortamından uzaklaştırın

PEKİ SİZİN GÖREVİNİZ? Bildirimde bulunun 155-156

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu İNSAN TİCARETİ (Madde 80) İŞKENCE  (Madde 94) EZİYET  (Madde 96) TERK  (Madde 97) YARDIM VEYA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİ (Madde 98) ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103) REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ  (Madde 104) CİNSEL TACİZ  (Madde 105) KİŞİYİ HÜRRİYETİNDEN YOKSUN KILMA  (Madde 109) AYIRIMCILIK   (Madde 122) KİŞİLERİN HUZUR VE SÜKUNUNU BOZMA  (Madde 123) HAYASIZCA HAREKETLER  (Madde 225) MÜSTEHCENLİK  (Madde 226) FUHUŞ   (Madde 227) DİLENCİLİK   (Madde 229) ÇOCUĞUN SOYBAĞINI DEĞİŞTİRME  (Madde 231) KÖTÜ MUAMELE   (Madde 232) AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLÂLİ    (Madde 233) ÇOCUĞUN KAÇIRILMASI VE ALIKONULMASI    (Madde 234) Türk Ceza Kanununda çocuğa yönelik kötü muameleye (tüm istismar ve ihmal durumları) karşı hazırlanan yasalar farklı maddeler altında sıralanmıştır. Bu maddelerin bir kısmında yalnızca çocuklara yönelik eylemler hedeflenmiştir ( 103 ve 104). Diğer maddelerde ise bu suçların çocuklara yönelik işlenmesi halinde sözkonusu olan yükümlülük maddenin alt başlıklarında ifade edilmektedir. Özellikle çocukların cinsel istismarına karşı hazırlanmış olan kanun maddeleri ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103), REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ  (Madde 104), CİNSEL TACİZ  (Madde 105), MÜSTEHCENLİK  (Madde 226) ve FUHUŞ   (Madde 227) maddeleri daha sonraki slaytlarda tek tek açıklanacaktır. 32

Korunma gereksinimini bildirme BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ Suçu bildirme TCK 278., 279., 280. maddeler Korunma gereksinimini bildirme TCK 98. madde SHÇEK Kanunu 21. madde Çocuk Koruma Kanunu 6. madde

Suçu Bildirim Yükümlülüğü TCK Madde 278 – (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması hâlen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Mağdurun on beş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan özürlü olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır.

Kamu Görevlisinin Suçu Bildirim Yükümlülüğü TCK  Madde 279 – (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, adlî kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

ENSEST TÜRK MEDENİ KANUNU MADDE 129.- Aşağıdaki kimseler arasında evlenme yasaktır: 1. Üstsoy ile altsoy arasında; kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında, 2. Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında, 3. Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında.

Çocuğa yardım edin Çocuğun yanında olun Çocuğa destek olun Çocuğa yardım sağlayın

3.Öğretmen – Öğrenci İlişkisi Çocukla özel olarak konuşmak için bir mekan bulun Ses tonunuzda ve yüz ifadenizde ayıplayıcı, şaşırıcı, üzüntülü, hayret verici, yargılayıcı gibi aşırıya kaçan durumlardan kaçınınız. Çocuk anlatımda bulunurken susabilir. Bu durumda tepki vermeyin sadece bekleyin. Çocuğun tekrar anlatma devam etme ihtimali çok yüksektir. Çocuklar genellikle önce önemsiz şeyler anlatır. Çocuğu sadece dinleyin yönlendirici yada merak edici sorular sormayın. Çocuğun söyledikleri bitince başka bir şey söylemek isteyip istemediğini sorun.

Aşağıdakilere benzer sorulardan ve ifadelerden kesinlikle kaçının!!!! “Söylediğin çok kötü bir şey bunun olduğundan emin misin?” “Sen yanlış anlamışsın o böyle bir şey yapmaz” “Doğru mu söylüyorsun?” “Şimdiye kadar neden anlatmadın?” “Neden karşı koymadın?” “Bu bir daha olursa bana haber ver”. Çünkü bu tip sorular çocuğun kendini suçlamasına ve anlatacağı şeyleri anlatmamasına sebep olur.

SADECE, “ Sana inanıyorum”, “Bana anlatman iyi oldu” ADLİ BİLDİRİM VE ÇİM den bahsedin.

Çocuğa yardım etmezseniz... İstismar devam edebilir Çocuğun size ve kendine güveni sarsılır Kendine inanılmadığını düşünür İstismarın kendi suçu olduğunu düşünür Kendini değersiz hisseder Kendisi istismarcı bir erişkin olabilir Çocuk istismarının tüm izlerini erişkin yaşlarına taşır ***İkinci kez istismar Belki ilkinden de daha ağır olabilir

Bildirimde bulunmaz iseniz... İstismarcı cezasız kalır ve yaptığının yanlış olmadığını, onaylandığını zanneder ve başkalarını da istismar edebilir

4.Öğretmen – Aile İlişkisi a.Risk faktörleri? b.İpuçları? c.Uzun dönem etkileri? d.Yasal sorumluluğunuzdan?

Çocuğa ait riskler Kız çocuk olmak 4 yaşından küçük ya da adelosan olmak İstenmeyen çocuk Üvey çocuk Sürekli ağlayan çocuk Akut yada kronik fiziksel veya mental hastalığı olmak (Mental retardasyon, Prematürite, serebral palsi) Kronik hastalık Davranış problemleri 44

Aileye ait … BABA ÖVGÜYLE Erken yaşta evlilik Parçalanmış aile ANNE İLGİYLE ÇOCUK SEVGİYLE… Erken yaşta evlilik Parçalanmış aile Çocukken istismara uğrama Ailede cinsel sorunlar Rol çatışması Üvey anne – baba Aile içi şiddet Düşük eğitim düzeyi Ekonomik yetersizlik, işsizlik Alkol-uyuşturucu bağımlılığı, suça karışmış olması Fiziksel veya psikiyatrik hastalık. Çok çocuklu aileler Katı disiplin uygulayan aileler Sosyal destek sistemlerinden yoksun aileler Ailenin sosyal izolasyonu Ailede akut yada kronik stres 45

Topluma ait riskler Çocuğu koruyan yasaların yetersizliği Cinsiyet ayrımcılığı Kültürel normlar Kontrolsüz internet İşsizlik ve fakirliğin yüksek olması Uyuşturucu ve alkole kolay ulaşılabilir olması 46

Çocukluk Çağındaki İstismarın Uzun Dönem Etkileri 47

Çocukluk Çağındaki İstismarın Uzun Dönem Etkileri ‘’nörobiyolojik sonuçları’’ Anksiyete ve depresyon Hafıza bozuklukları Düşünce ve davranış arasındaki ilişkide bozulma Kişilik bozuklukları Öfke kontrolünde yetersizlik, Cinsel davranışların kontrolünde bozulma Dürtüsel şiddete eğitim Bilişsel, dil, sosyal ve duygusal alanlarda karmaşa Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu Nörobiyolojik çalışmalar bu hastalıklar ve erken çocukluk çağında yaşanan olumsuz deneyimlerin ilişkili olduğunu göstermiştir. Erken çocukluk döneminde karşılaşılan stres ve istismar bu hastalıkların ortaya çıkışını kolaylaştırabilir, başka herhangi bir risk yoksa bile bu hastalıkların gelişmesine yol açabilir. 48

Çocukluk Çağındaki Cinsel İstismarın Uzun Dönemdeki Etkileri Olumsuz duygusal yaşamlar ve anılar Cinsel disfonksiyon (Korku ve uzaklaşma) İlişkiye girme ve sağlıklı bir ilişki sürdürebilme güçlüğü Rastgele ve kontrolsüz cinsel ilişki Cinselliğini sevgi elde etmek, insanları manuple etmek ve kimi zaman yaşamını idame ettirmek için kullanma davranışı 49

İstismar ya da İhmal edilen çocuk büyüdüğünde... Alkol/madde bağımlılığı, depresyon, özkıyım girişimi sıklığı 12 kata kadar artar. Sigara bağımlılığı, sağlığını riske atacak davranışlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar 2-4 kat artar. 9.500 kişinin yaşam boyu izlendiği bir araştırmada; çocukken istismara uğrayan ya da ihmal edilen kişilerin bir çok hastalığa yakalanma sıklığının daha yüksek olduğu ve bu kişilerin erken öldüğü belirlenmiştir. 50

5.Öğrencilere Mahremiyet Peki Biz Çocuğumuza Ne Öğreteceğiz? 1.özel bölgeler 2.İyi-kötü dokunuş 3.Hediye – Sır 4.tehdit 5.oyun

ÖZEL BÖLGELER?

İYİ DOKUNUŞ KÖTÜ DOKUNUŞ ?

İYİ DOKUNUŞ - KÖTÜ DOKUNUŞ?

KİMSE SANA SIR VERDİ Mİ?

KİMSE SANA HEDİYE VERDİ Mİ?

TEHDİT - KORKU?

1-DUR DE

2-KARŞI KOY

3- KAÇ

4- BAĞIR

ANLAT?

Peki Biz Çocuğumuza Ne Öğreteceğiz? Biri sana dokunduğunda 1 2 3 4 Birileri sana ayıp şeyler söylediğinde ve gösterdiğinde 1 2 3 4 Biri seni bir yere götürmek istediğinde 1 2 3 4 Biri sana bir sırrını söylemek istediğinde “bu sır aramızda kalsın kimseye söyleme” dediğinde bana söyle Benden habersiz başkalarından hiçbir şey alma

Peki Biz Çocuğumuza Ne Öğreteceğiz? Senden yaşça büyüklerle arkadaşlık kurma Oyun oynarken kalabalık yerlerde oyna, tenha yerde oyun oynamaya gitme Evde giyinip soyunurken kapını kilitle dikkatli ol Banyo yaparken kapının kilitli olduğundan emin ol Büyüdüğün için artık hiç kimsenin kucağına oturma Tanıdıklarımız bizi sevmek istese bile özel yerlerimize dokunmasın izin verme

Olası güçlükler ve çözüm yolları Diğer istismar ve ihmal olgularında bildirimin nereye ve nasıl yapılacak?

Olası güçlükler – çözüm yolları Bilgi sizlere ulaştığı anda yasal süreç çalışmaları başlamalıdır. Bu bilginin yasal süreçten sakınılması suç teşkil eder. Kolluk kuvvetine bildirimde bulunun. İstismar durumlarında bilgili olan tüm kamu personeli bildirmekle yükümlüdür. Bunu unutmayın. Bilgilendirmeyi yazılı ve sözlü olarak yapın. Yöneticinizi sorumluluk ve görevleriniz hakkında bir kez daha bilgilendirin. Ne yapılması gerektiğini paylaşın. Yaptığınız tüm çalışmaları yazılı hale getirin Bildirimde bulunmadığınız takdirde çocuğun alacağı sağlık, sosyal ve hukuki destek kapısı kapanmış olacaktır. Yaşanan cinsel istismar olayı, yasal görev olan, “bildirimde bulunma” işlemi yapılmadan, kurumun alacağı iç önlemlerle çözülebilir mi?

Olası güçlükler – çözüm yolları ÇİM yalnız cinsel istismara uğradığından kuşkulanılan çocukları kabul etmektedir. Çocuk psikiyatrisi servisi olan hastaneler de bu çocukların tedavisi ve uzun dönem izlemi için hizmet veren kurumlardır. Diğer istismar ve ihmal olgularını Çocuk Koruma Merkezleri ve Üniversite Hastanelerine yönlendirebilirsiniz. İstismara uğrayan ve istismar eden çocukların öncelikle yönlendirileceği kurum hangisidir. Psikolojik destek hizmetini hangi kurumlar veriyor?

Olası güçlükler – çözüm yolları Bu konuda anlamaya çalışmak, kanıt araştırmak vb. davranışlar yerine, yöneticiniz ile iletişim kurmanız ve derhal kolluk kuvvetleri ile irtibata geçerek çocuğun ÇİM’e götürülmesini sağlamanız daha doğru olacaktır. Bir çocuğun istismara uğradığını söylemesi dışında başka belirtiler var mıdır? Kurum personeli olarak bunu nasıl anlayabilirim ya da ne yapmam gerekiyor ?

Olası güçlükler – çözüm yolları Aile ÇİM’de görevli personel tarafından etkili iletişim ve görüşme teknikleri kullanılarak bilgilendirilir. İzlenecek yol haritası aileye anlatılır… İstismarcının aileden bir birey olması durumunda bu yol, istismarcının dışında ve bu süreçte sorumluluk alabilecek bir birey ile gerçekleştirilebilir. Yasal sürecin geciktirilemeyeceğini unutmayın… Cinsel istismar ile ilgili aileye bilgi verilmesi gerekiyor mu? Bu bilgiyi kim verecek?

Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar Yanlışlar Doğrular Cinsel istismar yalnızca çocuğun hayal gücünün uydurmasıdır. Çocuklar hikayeler uydururlar Sadece çekici,tatlı,güzel, açık giyinen çocuklar;onay bekleyen kendine güveni olamayan pasif;yaramaz çocuklar İstismara maruz kalır Çocuklara uslu,akıllı,açıkgöz olmalarını söyleyerek onları korumuş oluruz. Çocuklar istismar hakkında yalan söylemezler. Bu konuda hikaye uyduranlara çok az rastlanır. Çocukların görünüşü yada davranışı istismara sebep olmaz. Anlamını dahi bilmedikleri olayları provoke etmekten dolayı çocuklar asla suçlanamazlar Çocukları bu konuda eğitmeliyiz. İstismarla karşılaştığında çocuk bağırarak yardım istemeli, koşarak kaçmalıdır.

Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar Yanlışlar Doğrular Çocuklar kötü görünümlü, yabancı kişilerden uzak durmalı çünkü onlar istismarcı kişilerdir. Cinsel istismar vakaları her yerde yaşanmaz, bazı kültürlerde, ülkelerde yaşanır. Olguların %80-95’inde istismarcı çocuğun tanıdığı,normal görünüşlü biridir. Cinsel istismara her kültürde,her ülkede ve her sosyo-ekonomik grupta rastlanmaktadır.Kız çocuklarda ensest, erkek çocuklarda ise pedofil diğer istismar türlerinden daha sık rastlanmaktadır.

Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar Yanlışlar Doğrular Çocuk;yaşadıklarını,cinsel istismarı bile, yakın zamanda ya da büyüyünce unutur.Fazla kurcalanmamalı. “Hayattaki en kötü şey hafızayı dağiştirememenizdir.” Çocuklar cinsel İstismarı asla unutmazlar…

Diğer istismar ve ihmal olgularında bildirim nereye ve nasıl yapılacak?

Çocuğa karşı kötü muamelenin cinsel istismar dışındaki diğer tipleri de Türk Ceza Kanununda suç olarak kabul edilmiştir.

Diğer istismar ve ihmal olgularında bildirim nereye ve nasıl yapılacak? Cinsel istismar dışındaki diğer istismar ve ihmal olgularının da bildirimi zorunludur. SUÇU BİLDİRMEME     Madde 278 - (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.     (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması hâlen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.     (3) Mağdurun onbeş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan özürlü olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır.     KAMU GÖREVLİSİNİN SUÇU BİLDİRMEMESİ     Madde 279 - (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.     (2) Suçun, adlî kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.     SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARININ SUÇU BİLDİRMEMESİ     Madde 280 - (1) Görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen, durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu hususta gecikme gösteren sağlık mesleği mensubu, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.        (2) Sağlık mesleği mensubu deyiminden tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire ve sağlık hizmeti veren diğer kişiler anlaşılır.

Diğer istismar ve ihmal olgularında bildirim nasıl yapılacak? Bildirim raporunun yazılması istismar ve\veya ihmale uğrayan çocuk ve ailesinin tanı, tedavi ve rehabilitasyon süreçlerine atılan ilk adımdır. Bildirimde bulunurken olguya ve olaya ait bazı bilgilerin de iletilmesi gerekir.

Diğer istismar ve ihmal olgularında bildirim nasıl yapılacak? İstismar ve\veya ihmal konusunda ilk bilgi sahibi olan kişi, çocuğun, ailenin, ihmal ve istismarla ilgili bilgi veren diğer bir kişinin olay ile ilgili olarak anlattığı her ayrıntıyı bildirim raporuna eklemelidir. Olay ile ilgili olarak alınan ilk bilgiler sürecin işleyişinde büyük önem taşımaktadır.

İstismarı/ ihmali bildirim raporu Rapor Tarihi : ÇOCUĞUN KİMLİĞİ Adı – Soyadı Doğum Tarihi Cinsiyeti Ev Adresi Telefon BİLGİ KAYNAKLARI Görüşme Yapılan Kişiler SORUNUN ÖYKÜSÜ Süreç Aileden alınan bilgi Çocuktan alınan bilgi İhmali veya istismarı uygulayan kişinin bilgileri Fiziksel ve psikolojik değerlendirme bulguları (Eğer varsa)

İstismarı/ ihmali bildirim raporu Rapor Tarihi : ÇOCUĞUN KİMLİĞİ Adı – Soyadı Doğum Tarihi Cinsiyeti Ev Adresi Telefon BİLGİ KAYNAKLARI Görüşme Yapılan Kişiler Çocuğun kimlik bilgilerini almak mevcut sistemden çocuğa ulaşılmasına katkı sağlar. Bilgi kaynaklarını bildirim raporuna eklemek daha sonrasında yapılacak işlemlerde tanık bulma, danışma alma vb. konularda yardım sağlar.

İstismarı/ ihmali bildirim raporu Sorunun öyküsü de bildirim raporları içeriğinde büyük önem taşır. Kim? Nerede? Ne zaman? vb. soruların cevapları ilk ağızdan ve süre geçmeden alındığı için büyük ölçüde yol göstericidir, olayı aydınlatıcıdır. SORUNUN ÖYKÜSÜ* Süreç Aileden alınan bilgi Çocuktan alınan bilgi İhmali veya istismarı uygulayan kişinin bilgileri Fiziksel ve psikolojik* değerlendirme bulguları (Eğer varsa) Bu bilgilerin cinsel istismar dışındaki diğer istismar ve ihmal olguları için olduğu hatırlatılmalıdır. * Cinsel istismar dışındaki olgular için !

İstismarı/ ihmali bildirim raporu İstismarı veya ihmali uygulayan kişi hakkında ad-soyad, yaş, meslek, ikamet adresi ve telefon gibi belirleyici özellikler bilgi alınan kişiye sorulmalı ve dikkatlice kaydedilmelidir. İstismar veya ihmalin gözle görünür belirgin bir izi veya çocukta fark edilir bir davranış değişikliği var ise ayrıntılarıyla bildirim raporuna eklenmelidir. SORUNUN ÖYKÜSÜ* Süreç Aileden alınan bilgi Çocuktan alınan bilgi İhmali veya istismarı uygulayan kişinin bilgileri Fiziksel ve psikolojik* değerlendirme bulguları (Eğer varsa) * Cinsel istismar dışındaki olgular için !

Sonuç olarak; İstismar olayında çocuklar masumdurlar. İstismar olayından dolayı asla suçlanamazlar.

Çocuk İzlem Merkezine Ulaşım Tlf :(432) 215 76 00 – 06 Dahili: 23615 Cep Tlf : (538) 880 0339 * 24 sa açıktır. E-mail : vancocukizlemmerkezi@gmail.com Adres :S.B.Ü. Van Eğitim Ve Araştırma Hastanesi ÇİM’e ulaşım bilgileri