Kromozomal Hastalıklar

Kromozomlarda meydana gelen mutasyonlar sonucu birden fazla gende değişimle karakterize genetik hastalık grubudur.

Kromozomun yapısı

Kromozomun yapısı Centromere Joins sister chromatids Light bands Replicate early in S phase Less condensed chromatin Transcriptionally active Gene and GC rich Telomere DNA and protein cap Ensures replication to tip Tether to nuclear membrane Centromere Joins sister chromatids Essential for chromosome segregation at cell division 100s of kilobases of repetitive DNA: some non-specific, some chromosome specific Short arm p (petit) Long arm q Dark (G) bands Replicate late Contain condensed chromatin AT rich Telomere

Kromozom Anomalileri Klinik Sınıflama Her canlı türünün genomu özgün sayı ve yapıda kromozomdan oluşur. Bu özgün sayı ya da yapıdaki bütün değişiklikler kromozom anomalisi olarak isimlendirilir. Kromozom anomalileri genetik bilgide değişikliğe yol açmazsa dengeli kromozom anomalisi olarak isimlendirilir. Translokasyonlar, inversiyonlar, insersiyonlar gibi Kromozom anomalileri genetik bilgide değişikliğe yol açarsa dengesiz kromozom anomalisi olarak isimlendirilir. Poliploidiler, anöploidiler, delesyonlar, duplikasyonlar

Kromozom Anomalileri Sitogenetik Sınıflandırma Sayısal Anöploidi – 2n+1 , 2n-1 Poliploidi – 3n, 4n Yapısal Translokasyon , Inversiyon (Dengeli / dengesiz ) Delesyon , duplikasyon (Herzaman dengesiz)

Sayısal Anomaliler Öploidi: haploid kromozom sayısının (n:23) tam katları Diploid: iki haploid set (2n) Monoploid: bir haploid set Poliploid: ikiden fazla haploid set Triploid: üç haploid set Tetraploid: 4 haploid set Anöploid: bir fazla veya bir eksik kromozom Trizomi: herhangi bir kromozomdan üç tane Monozomi: herhangi bir kromozomdan bir adet

Anöploidiler Anöploidiler en sık görülen kromozom anomalileridir Kromozom anomalili konsepsiyonların % 50’si Bütün spontan abortların % 35-70* Bütün canlı doğanların 1/170 Neonatal ölümlerin %5-7’sinden anöploidiler sorumludur

Triploidi

Yapısal Anomaliler Nasıl ? Sitogenetik yaklaşım Klinik yaklaşım YAPISAL ANOMALİ Dengeli ? Dengesiz Nasıl ? Sitogenetik yaklaşım Klinik yaklaşım

Sitogenetik Yaklaşım Klinik Yaklaşım Bant paterni ? Ökromatin-heterokromatin ? Ökromatin ise işlevsel bir gen/ler ? Varsa hangi kromozom ve bölgeleri ? Bireyin klinik durumu ? Aile öyküsü ? Etkilenmiş bireylerde klinik bulguların sitogenetiği yönlendirilmesi

Kromozom analiz endikasyonları Büyüme – gelişme geriliği / motor-mental retardasyon Ölü doğum ya da neonatal dönemde ölen çocuk öyküsü Fertilite sorunları – İnfertilite ya da tekrarlayan düşükler Ailede kromozom anomalisi öyküsü İleri anne yaşı –Prenatal tanı için Kanser dokularında – Prognostik ya da tanısal belirteç olarak