Örnek Problem Aşağıda analiz sonuçları verilen toprakta ESP 10 değerine ulaşmak için %85’lik saflıktaki jipsten kaç ton/da kullanmalıyız. Değ. Ca: 3 me/100g pH: 8,8 Değ. Mg: 2 me/100g EC: 6.7 dS/m Değ. Na: 8 me/100g Jips uygulama derinliği: 20cm Değ. K: 1 me/100g Hacim ağırlığı: 1,25 g/cm3 Çözüm ESP= Değ.Na/KDK.100 = 8/14.100 = 57 Jips gereksinimi= ESPbaş. – ESPson/100 . KDK Jips gereksinimi= 57-10/100.14= 6,58 me/100g 860.10-6 . 2,5.106 . 6,58 = 14147 kg/ha %85 saf jips kullanıldığından; 100.14147/85= 16643 kg/ha = 1664,3 kg/da

Örnek problem EC’si 1,25 dS/m olan bir sulama suyuyla sulama yapılıyor. Bitki gelişimi boyunca 600mm su uygulanıyor. Söz konusu arazide drenajla tuz kaybı olmadığı farzedildiğinde 1 hektar arazide birikecek tuz miktarı kaç tondur. Çözüm ppm= 640.EC ; ppm= 640.1,25 = 800mg/L ya da 0,8 kg/m3 1mm 1ha 10ton ( m3 ) 600mm 1ha 6000ton Toplam tuz= 6000.0,8= 4800kg/ha

Örnek Problem 4 dS/m EC’ye sahip bir ortamda yetiştirilen domates bitkisinin eşik değeri 2,5dS/m azalan verim hattının eğimi (b değeri) 9,9 olduğuna göre domateste 4 EC değerinde beklenen verim nedir. Çözüm Y=100 – B (Ece – A) Y= 100 – 9,9 (4 – 2,5) Y= 100 – 14,85 Y= 85,15 Verim azalması= %14,85

Örnek problem Bir sulama suyunun analiz sonucu aşağıda belirtilmiştir. RSC’yi 1me değerine düşürmek için saflığı %80 olan jipsten 100 ton suya ne kadar ilave etmeliyiz. Ca: 3me/l ; Mg: 1me/l; CO3: 1me/l; HCO3: 6me/l Çözüm RSC= (CO3 + HCO3 ) – (Ca + Mg) RSC= (1+6) – (3+1) RSC= 3 me/l 1me Ca, 1 me HCO3 eşdeğer olduğundan RSC.86= kg %100 saf jips/1000 ton sulama suyu 2 . 86= 172 kg saf jips/ 1000 ton sulama suyu; 17,2 kg/100ton su % 80saflıktaki jipsten gereksinilen miktar: 100.17,2/80= 21,5 kg/100ton su

Örnek Problem Doygunluğu %50, Tarla kapasitesi %25 olan bir toprakta ECe=5dS/m olduğuna ve nem azalışına bağlı olarak tuzluluğun linear artışı dikkate alınarak tarla kapasitesinde beklenen ozmotik basınç kaç kPa dır. Çözüm OP= 0,36. ECe OP= 0,36. 5= 1,8 bar; 180 kPa TK’de beklenen OP= 180.2 =360 kPa

Örnek problem Alkali bir toprağın saturasyon ekstraktında Ca:6me/L, Mg: 2me/L, Na: 40me/L, K: 1me/L bulunuyor. Bu toprakta beklenen ESP nedir. Çözüm Öncelikle SAR değerini hesaplayalım SAR=Na/√ (Ca+Mg/2) SAR= 40/√6+2/2 SAR= 20 ESP= 1.475(SAR)/1+0.0147 (SAR) ESP= 29,5/1.294 ESP= 22,97

Örnek problem Bir toprağın saturasyon ekstraktında Ca:4me/L, Mg: 2me/L, Na: 8me/L, K: 2me/L bulunuyor. Toprağın saturasyon değeri % 80 olduğuna göre toplam tuz (%) nedir? Σ Katyon = 4+2+8+2 = 16 Σ Katyon = EC.10 16 = EC.10; EC = 1,6 dS/m %Tuz (toprak)= 0.064 . EC (dS/m) . % Saturasyon / 100 %Tuz (toprak)= 0.064 . 1,6 . 80 / 100 %Tuz (toprak) = 0,081

Yararlanılan Kaynaklar 1. Munsuz, N., S. Sözüdoğru Ok ve G. Çaycı. 2001. Toprak Islahı ve Düzenleyiciler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı No: 471. 2. Abrol, I. P., Yadav, J.S.P. and Massoud, F.I. 1988. Salt Affected Soils and Their Management. FAO Soils Bulletin, No: 39, 143 p. 3. U.S. Salinity Laboratory Staff, 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. Agricultural Hanbook, No. 60. 4. Szabolcs, I.: Salt-Affected Soils. CRC Press, Boca Raton, Florida, 274, 1989. 5. Sönmez, B. A. Mavi, İ. Bahçeci, A. Ağar, A. Yarpuzlu, 1996. Türkiye Çorak Islahı Rehberi. Başbakanlık KHGM APK Dai. Başk. Toprak ve Su Kaynakları Şube Müd. Yayınları, Yayın No: 93, Rehber No: 12, Ankara, 6. Carrow, R.N. and Ducan, R.R. 1998. Salt- Affected Turfgrass Sites: Assessment and Management. Ann Arbor Press, Chelsea, Michigan, 978-1-57504-091-2. 7. Eyüpoğlu, F. 1999. Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No:220, Teknik Yayın No: T-67.

8. Dinç, U. Ve Çalışma Grubu. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (GAT) I Harran Ovası. Tübitak Proje No: TOAG-534. 9. Tejedor, M., Jimenez, C.C. and Diaz, F. 2003. Use of volcanic mulch to rehabilitate saline-sodic soils. Soil Sci. Soc. Am. J., 67; 1856–1861. 10. Ayers, R.S. And Westcot, D.W. 1989. Water Quality for Agriculture. FAO 29 Rev. 1 11. Bayramin,İ., G.Çaycı and S.Keskin.2001.Management of problems and land degradation in Turkey. SPUSH 2001, Expert consultation on FAO networks on management of problems and degrade soils including salt-affected soils.7-11 May 2001, Valencia, Spain. 12. Karaman, M.R., Brohi, A.R., Müftüoğlu, M., Öztaş, T. Ve Zengin, M. 2012. Sürdürülebilir Toprak Verimliliği. Koyulhisar Ziraat Odası Kültür Yayınları No:1