TROPİLEALEPS AKARI (Tropilaelaps clareae) Dr. İbrahim ÇETİN Veteriner Hekim GTHB Bursa İl Müdürlüğü

YAYGINLIĞI Güney doğu Asya bölgesinde görülmektedir. Tropilaelaps clareae’nin hayat döngüsü varroa’ya benzemektedir. İlk olarak Filipinlerde Apis mellifera kolonilerinde görülmüştür.

YAYGINLIĞI Akarın gerçek konakçısı, dev bal arısı A. dorsata olmasına karşın, A. mellifera kolonilerini kolaylıkla enfeste edebilmektedir. Parazit İran, Pakistan, Papua Yeni Gine ve Afganistan’da da tespit edilmiştir.

YAYGINLIĞI Tropilaelaps türleri erişkin bal arısında ve gelişmekte olan yavru dönemlerinde ciddi zarar vermektedir. Parazitlenmenin bir sonucu olarak, anormal yavru gelişimi, hem ergin arıda, hem de yavru döneminde ölümler meydana getirmektedir. İlerleyen aşamada, kolonide çöküş ve şoka girme gerçekleşir. Arılar kovanı terk etmektedir.

YAŞAM DÖNGÜSÜ Tropilaelaps’ların Apis mellifera’lardaki yaşam döngüsü ve parazitizminde Varroa destructor’e benzemekle birlikte çok az farklılık vardır. Tropilaelaps’lar, Varroa’lardan daha hızlı üremekte ve daha kısa süren bir yaşam döngüleri vardır. Bunun sonucunda daha çabuk gelişerek ergin parazit haline gelmektedir. Sonuç olarak, aynı koloni hem Varroa, hem de Tropilaelaps olası halinde; Tropilaelaps’lar, Varroa’lardan çok daha hızla üremektedir. Bu etki 25:1 Tropilalelaps’ın lehinedir.

ZARARI Apis mellifera kolonilerinde genellik orta şiddette bir zarar yapmaktadır. Enfeste arı pupasında koyu renkli benekler görülmektedir. Benekler özellikle bacaklarda belirgindir. Enfeste kolonilerdeki genellikle erişkin arılarda gelişim bozuklukları vardır. Parazitin meydana getirdiği zarar varroa’nın yaptığına kıyasla daha düşük seviyededir.

V. DESTRUCTOR VE T. CLAREA

ÖNLEMLER Tropilaelaps’lar yavrulu alanlara konulan "tuzak petekler" kovandan dışarı alınarak imha edilir. Bu işlemle petek gözlerine girmiş olan Tropilaelaps’lar yok edilmiş olur. Akarlar ergin arı üzerinde beslenemeyeceklerinden ana arıyı belli sürelerde kafes içine alma, yapay oğul alarak yada koloninin kısa süreli kuluçkasız bırakılması gibi yöntemlerle akarların yaşam döngüleri kesintiye uğratılarak, kolonideki akar sayısı düşürülmeye çalışılmalıdır.

ÖNLEM Formik asit uygulamaları çok etkilidir. Formik asit, varroa’ya karşı gösterdiği etkinlikten daha fazlasını T. clareae’ya karşı göstermektedir.