HAZIRLAYAN: HAZIRLAYAN: FURKAN TAFLAN FURKAN TAFLAN 10-G G 265

1) Mani Tanım: Mani anonim halk edebiyatında,hece ölçüsünün yedili kalıbıyla söylenen ve yine genellikle dört dizeden oluşan şiir biçimidir. Tanım: Mani anonim halk edebiyatında,hece ölçüsünün yedili kalıbıyla söylenen ve yine genellikle dört dizeden oluşan şiir biçimidir. Uyak düzeni: Çoğunlukla üçüncü dize serbest birinci İkinci ve dördüncü dizeler birbiriyle uyaklıdır. Uyak düzeni: Çoğunlukla üçüncü dize serbest birinci İkinci ve dördüncü dizeler birbiriyle uyaklıdır. Manilerde asıl ileti son iki dizede yer alır. Manilerde asıl ileti son iki dizede yer alır. ANONİM HALK ŞİİRİ

Konu: Maniler genellikle sevi (aşk),doğa,ayrılık,özlem gibi konuları içerir.Konu: Maniler genellikle sevi (aşk),doğa,ayrılık,özlem gibi konuları içerir. Türleri: A. Konularına ve kullanım alanlarına göreTürleri: A. Konularına ve kullanım alanlarına göre 1. Niyet,fal (yorum) manileri 1. Niyet,fal (yorum) manileri 2. Sevi (aşk) manileri 2. Sevi (aşk) manileri 3. İş manileri 3. İş manileri 4. Bekçi ve davulcu manileri 4. Bekçi ve davulcu manileri 5. Atışma manileri 5. Atışma manileri 6. Oyun manileri 6. Oyun manileri B. Uyak ve dizelerine göre B. Uyak ve dizelerine göre 1. Düz mani 1. Düz mani 2. Yedekli mani 2. Yedekli mani 3. Ayaklı (kesik) mani 3. Ayaklı (kesik) mani

Düz mani ; maninin genel tanımında verdiğimiz dört dizeden ve ‘a/a/b/a’ uyak düzeninden oluşan manilerdir. Düz mani ; maninin genel tanımında verdiğimiz dört dizeden ve ‘a/a/b/a’ uyak düzeninden oluşan manilerdir. Yedekli mani de maninin sonuna,anlam pekiştiren iki dize daha eklenir. Yedekli mani de maninin sonuna,anlam pekiştiren iki dize daha eklenir. Örnek ; İlkbahara yaz derler Örnek ; İlkbahara yaz derler Güzel söze naz derler Güzel söze naz derler Kime derdim söylesem Kime derdim söylesem Bu dert sana az derler Bu dert sana az derler Kendin ettin kendine Kendin ettin kendine Yana yana gez derler Yana yana gez derler.

Ayaklı (kesik) manide ise,maninin bütününde kullanılacak olan belirleyici ‘ayak’ sözcüğü,birinci dizede söylenir ve asıl maniye ondan sonra geçilir.Bu manilerde uyaklar genellikle cinaslı olduğundan,bu türe ‘cinaslı mani’ de denir. Ayaklı (kesik) manide ise,maninin bütününde kullanılacak olan belirleyici ‘ayak’ sözcüğü,birinci dizede söylenir ve asıl maniye ondan sonra geçilir.Bu manilerde uyaklar genellikle cinaslı olduğundan,bu türe ‘cinaslı mani’ de denir. Örnek: Yaradan Örnek: Yaradan Tabip anlar yaradan Tabip anlar yaradan Cümlenin ver muradın Cümlenin ver muradın Benim de ver yaradan Benim de ver yaradan Sonuç olarak; görüldüğü gibi maniler,bağımsız bir bütünlük içinde olup kısa ve yoğun bir anlatıma,zengin bir içerik yüklerler.Yani bir başka deyişle,”yükte hafif pahada ağır”dırlar. Sonuç olarak; görüldüğü gibi maniler,bağımsız bir bütünlük içinde olup kısa ve yoğun bir anlatıma,zengin bir içerik yüklerler.Yani bir başka deyişle,”yükte hafif pahada ağır”dırlar.

2.Türkü 2.Türkü Tanım: Bir ezgi eşliğinde söylenen halk şiirlerine ‘türkü’ denir.Türküler adına bent denen 2-4 dizelik bölümlerden oluşur.Çoğu zaman bu bentler,ezgisi ve sözleri değişmeden tekrarlanan ve adına ‘kavuştak’ denen dizelerle birbirlerine bağlanırlar.Kavuştaklar çoğunlukla Tanım: Bir ezgi eşliğinde söylenen halk şiirlerine ‘türkü’ denir.Türküler adına bent denen 2-4 dizelik bölümlerden oluşur.Çoğu zaman bu bentler,ezgisi ve sözleri değişmeden tekrarlanan ve adına ‘kavuştak’ denen dizelerle birbirlerine bağlanırlar.Kavuştaklar çoğunlukla 1-4 dizeden oluşurlar.Halk arasında yakılan türkülerin,yakıcısı bilinmez. 1-4 dizeden oluşurlar.Halk arasında yakılan türkülerin,yakıcısı bilinmez. Ölçü ve uyak düzeni: Türküler daha çok 7’li,8’li ve 11’li hece ölçüleriyle söylenir.Kavuştak uyakları genelde kendi aralarında uyaklı olurken,bent uyakları değişiklik gösterebilir. Ölçü ve uyak düzeni: Türküler daha çok 7’li,8’li ve 11’li hece ölçüleriyle söylenir.Kavuştak uyakları genelde kendi aralarında uyaklı olurken,bent uyakları değişiklik gösterebilir.

 Konu: Türkülerin konularını çoğunlukla aşk,doğa,özlem,acı güzellik,yiğitlik,ayrılık ve çeşitli  yaşanmış olaylar,bir başka deyişle  yaşamın kendisini oluşturur.

Türleri: A.Konularına göre Türleri: A.Konularına göre a.Lirik türküler a.Lirik türküler 1.Ninniler 1.Ninniler 2.Aşk türküleri 2.Aşk türküleri 3.Gurbet,askerlik,hapishane türküleri 3.Gurbet,askerlik,hapishane türküleri 4.Ağıtlar 4.Ağıtlar 5.Öteki lirik türküler 5.Öteki lirik türküler b.Halk anlatılarını konu alan türküler b.Halk anlatılarını konu alan türküler 1.Efsaneleri konu alan türküler 1.Efsaneleri konu alan türküler 2.Kişileri konu alan türküler 2.Kişileri konu alan türküler 3.Yerleri konu alan türküler 3.Yerleri konu alan türküler 4.Tarihi olayları konu alan türküler 4.Tarihi olayları konu alan türküler

B.İşlevlerine ve kullanıldıkları yere göre B.İşlevlerine ve kullanıldıkları yere göre a.İş türküleri a.İş türküleri b.Tören türküleri b.Tören türküleri 1.Bayram türküleri 1.Bayram türküleri 2.Düğün türküleri 2.Düğün türküleri 3.Dini tören türküleri 3.Dini tören türküleri 4.Yas töreni türküleri 4.Yas töreni türküleri Sonuç olarak görüldüğü gibi,türküler yaşamın bütününü yansıtan halk edebiyatı ürünleridir. Sonuç olarak görüldüğü gibi,türküler yaşamın bütününü yansıtan halk edebiyatı ürünleridir.