ÇOCUKLUK ÇAĞINDA ANTİBİYOTİK KULLANIMI 2014-2015 Eğitim Programı Doç.Dr. Mustafa AYDIN

Antibakteriyel Etki Derecesi Bakteriyostatik etki Gelişme ve üremeyi engelleme Minimum inhibitör konsantrasyon Bakterisid etki Bakteriyi dolaysız öldürür Minimum bakterisid konsantrasyon

Antimikrobik spektrum Dar spektrumlu antibiyotikler İzoniazid Penisilin G Geniş spektrumlu antibiyotikler Tetrasiklinler Kloramfenikol

Kemoterapötiklerin Etki Mekanizması Bakteri hücre duvarı sentezini inhibe etmek ve litik enzimleri aktive etmek Sitoplazma membran permabilitesini ↑ Ribozomal protein sentezini inhibe etmek DNA sentezinin bozulması

Direnç Doğal direnç Kazanılmış direnç Çapraz direnç Çoklu direnç Beta-laktamaz genleri R plazmidleri ve transpozonlar

Direnç oluşum mekanizmaları

Antibiyotik Kullanımının Genel Kuralları

Antibiyotik Kullanımını Gerektiren Durum Kanıtlanmış bakteriyel bir enfeksiyon Empirik antibiyotik tedavisi Profilaktik antibiyotik kullanımı

Uygun Örnek ve Etken Tanımlanması Hastada enfeksiyon olup olmadığı, varsa olası etkenin ne olduğu tespit edilmeli Klinik bulgulara dayanılarak etiyolojik tanı konulmalı Antibiyotiğe başlamadan önce gerekli kültür örneği ve materyali alınmalı

Antibiyotik Seçimde Etkenler Etiyolojik tanıya en uygun antibiyotik seçilmeli Seçim sırasında ilacın fiyatı ve kullanım kolaylığı da göz önünde bulundurulmalı

Kemoterapötik İlaç Seçimi Duyarlık testlerine göre seçim İlacın ampirik seçimi Serum ilaç düzeyinin ölçümü Serumun bakteriyostatik / bakterisid etkinliğinin saptanması

Doz ve tedavi süresi Yeterli dozda Uygun aralarla Yeterli süre Farmakokinetik kriterler Klinik etkinlik göstergeleri

Parenteral Antibiyotik Kullanımı Çoğunlukla antibiyotiklerin intramuskuler enjeksiyonu çok ağrılı Bunlar ya intravenöz kullanılmalı veya lokal anestezik ile birleştirilerek intramuskuler kullanılmalı Antibiyotik serum içine koyularak infüzyon şeklinde uygulanacaksa mutlaka izotonik çözeltiler kullanılmalı

Hipertonik sıvılar antibiyotiğin etkinliğini bozabilir İnfüzyon en çok 6 saatte bitirilmeli Sürekli infüzyon gerektiren durumlar Katater yolu ile süper enfeksiyonlar Katater seti 48 saat aralarla değiştirilmeli

Hasta Bağışıklığı Antibiyotik kullanımında hastanın immünitesi göz önünde bulundurulmalı İmmünitesi sağlam olanlarda hafif veya orta şiddetteki enfeksiyonlarda bakteriostatik ajanlar kullanılabilir

Antibiyotik yeterli dozda verilmeli Yeterli doz hem bakterinin cinsine, hem de atılma yoluna bağlı olarak değişir Bazı mikroorganizmalar antibiyotiklere kesinlikle duyarlıdır Bazı mikroorganizmalar da antibiyotiklere karşı değişik duyarlılık gösterir Antibiyogram yapılması gereklidir

Birlikte Kullanım Gerekliliği Antimikrobiyal spektrumun genişletilmesi Polimikrobiyal enfeksiyon Nötropenik hastalardaki ciddi enfeksiyonlar Bakteriyal direnç gelişmesinin önlenmesi Sinerjistik etki elde etmek İlaç toksisitesini önlemek

Tedaviye Yanıt ve Gerekli Değişiklikler Antibiyotiğin klinik açıdan etkili olup olmadığını değerlendirmek için en az 24 saat beklenir Antibiyotiğin değiştirilmesi laboratuvar sonuçlarına göre değil klinik belirti ve bulgulara göre yapılmalıdır

Tedavi süresi de önemlidir Klinik düzelme başlayınca antibiyotik kesilmemeli ve hastalığın gerektirdiği kadar sürdürülmelidir

Yan etkiler Aşırı duyarlılık En fazla güvenli olan antibiyotikler Penisilinler Eritromisin Klindamisin Linkomisin Rifampisin

Yan etkiler Toksik etki Ototoksik ve nefrotoksik Hepatotoksik Aminoglikozid Hepatotoksik İzoniasid Rifampisin Tetrasiklin Kemik iliği baskılayıcı etki Kloramfenikol

Yan etkiler Normal floranın kaldırılması Süper enfeksiyon Yoğun antibiyotik kullanımına bağlı olarak gastrointestinal sistemin C. albicans ile kolonizasyonu Bazen sistemik yayılma ve mantar pnömonileri

Oral antibiyotikler emilimlerinin etkilenmemesi için yemeklerden sonra verilmelidir Penisilin, linkomisin, ampisilin, tetrasiklin yemeklerle verilirse emilimleri bozulur Yemeklerden en az 1 saat önce 3 saat sonra verilmelidir

Hastanın bunu uygulayamayacağı düşünülürse emilimi yemeklerden pek etkilenmeyen bir antibiyotik seçilmeli Antasitlerde antibiyotiklerin emilimini engelleyebilir

Antibiyotik Tedavisinde Başarısızlık Nedenleri Hasta ile ilgili başarısızlık İlaçla ilgili başarısızlık durumu Etki yerine penetrasyon azlığı Bulunduğu bölgede inaktivasyon Emilimi azaltan etkileşimler Mikropla ilgili başarısızlık

Tedavisi Zor Enfeksiyonlar İmmün yetmezlikli hastalar Sepsis Çoklu ilaç dirençli gram-negatif basiller İlacın ulaşma zorluğu Kronik idrar yolu enfeksiyonları Katater ilişkili enfeksiyonlar Sağlık bakımı ilişkili enfeksiyonlar

Seçilen antibiyotik beklenen etkiyi Göstermiyor Apse, ampiyem gibi cerrahi drenaj gerektiren bir birikim varlığı Süper enfeksiyon Antibiyotiğe karşı mutasyon dolayısıyla direnç gelişmesi Polimikrobiyal enfeksiyon

Hücre Duvarı Sentezini Engelleyen Antibiyotikler

Beta Laktam Antibiyotikler Penisilinler Sefalosporinler Karbapenemler Monobaktamlar Beta-laktamaz inhibitörleri

Penisilinler Penisilin bağlayan proteinlere bağlanır Hücre duvarındaki transpeptidasyon reaksiyonunu inhibe eder S. epidermidis, mikoplazma ve klamidyalara etkisiz

Penisilinler Hücre lizisine sebep olur Bakterisid etkilidir Hücre duvarı sentezini baskılar BOS konsantrasyonu düşüktür Böbreklerden atılırlar

Penisilin G Gram pozitif koklar Gram negatif koklar Spiroketler Pnömokok, hemolitik streptokok Gram negatif koklar Meningokok, gonokok Spiroketler B. antracis

C. tetani, C. perfiringens Kolon anaerobları dışında kalanlara etkili 25-50 000 U/kg 4-6 doz 100-500 000 U/kg menenjitte i.m. ya da i.v.

Penisilin G ve Depo Türevleri Prokain-penisilin G < 2 yaş 400 000 U > 2 yaş 800 000 U i.m. 1-2 doz / gün sık allerjik reaksiyon Takviyeli prokain-penisilin G ¼ prokain, ¾ benzatin

Penisilin G ve Depo Türevleri Benzatin-penisilin G i.m. uygulama ile etki süresi 4 haftaya uzar < 27 kg 600 000 U / doz > 27 kg 1200 000 U / doz Kemoprofilakside üç haftada bir

Aside Dayanıklı Penisilinler Aside dayanıklı olduğundan ağız yolu ile verilebilirler Penisilin V 25-50 mg/kg/gün 4 doz 650 mg = 1 000 000 U Azidosilin

Beta-laktamazlara Dayanıklı Penisilin Metisilin Gram-negatif basillerin beta-laktamazlarına etkili değildir Sadece Stafilokoklara karşı verilir Nafsilin sodyum 150 mg/kg/gün 4 doz Oksasilin, kloksasilin, dikloksasilin, flukloksasilin oral verilir

Geniş Spektrumlu (Yarı Sentetik) Penisilinler Ampisilin, amoksisilin gibi aminopenisilinlerin etki alanı daha fazladır Gram-pozitif ve negatif koklar Gram-negatif basiller H. influenza E. coli Shigella, Salmonella Psödomonaslara karşı etkisiz

Geniş Spektrumlu (Yarı Sentetik) Penisilinler Ampisilin ½ böbreklerden, kalanı safra ile metabolize olarak atılır 50-400 mg/kg/gün 4 doz oral, i.m., i.v. Yan etki: Döküntü

Geniş Spektrumlu (Yarı sentetik) Penisilinler Amoksilin Mide-barsak kanalından daha fazla ve hızlı emilir Kan düzeyi daha uzun süre devam eder Önemli kısım böbreklerden atılır 25-50 mg/kg/gün 3 doz Oral, i.v. infüzyon

Geniş Spektrumlu Penisilinler Karboksipenisilinler: Karbenisilin Tikarsilin İndanil karbenisilin (oral verilebilir) Karboksipenisilinler ve üreidopenisilinler P.aeruginosa dahil pek çok gram negatif basile de etkilidir

Asilüreidopenisilinler: Mezlosilin Azlosilin Piperasilin Antipsödomal penisilinler adıyla anılan mezlosilin, piperasilin, azlosilin, tikarsilin, Enterobakter ve Serratia'ya da etkilidir

Geniş Spektrumlu Penisilinler Parenteral kullanılırlar P. aeruginosa, enterobakter, proteus vb. türleri En az etkili olan karbenisilin Klebsiella türlerine etkilidir 225-300 mg/kg/gün 4-6 doz Tikarsilin+klavülinat 160-240 mg/kg 2-3 doz

Beta-laktamaz İnhibitöri Klavülinik asid Beta-laktamaz üreterek direnç oluşturan suşlara karşı amoksilinle sinerjistik etki gösterirler Sulbaktam Mide-barsaktan daha az emilir Tazobaktam

Beta-laktamaz İnhibitörü ve Penisilin Kombine Antibiyotikler Amoksilin+klavulünik asid Doz amoksiline göre hesaplanır ve oran 4/1 Ampisilin+sulbaktam Doz ampisiline göre hesaplanır ve oran 2/1 Tikarsilin+klavulanat Piperasilin+tazobaktam

Penisilinlerin Kullanım Alanları Üst solunum yolu enfeksiyonları Alt solunum yolu enfeksiyonları Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları SSS enfeksiyonları İnfektif endokarditller İdrar yolu enfeksiyonları Kemik ve eklem hastalıkları

Sefalosporinler Sefalosporinler beta laktamaza kısmen dayanıklı Penisilin bağlayan proteinlere bağlanır Hücre duvarı üretimini inhibe eder Hücre lizisine yol açar

Birinci kuşak sefalosporinler gram pozitif koklara, genel olarak üçüncü kuşaktan daha etkilidir İkinci kuşaktan sadece sefuroksim merkezi sinir sistemine geçebilir Üçüncü kuşak ise hemen tamamen merkezi sinir sistemine etkilidir

Sefalosporinler Birinci kuşak sefalosporinler Gram pozitif koklar Gram negatif koklar E. Coli, klebsiella, proteus İkinci kuşak sefalosporinler Beta laktamaz dayanıklı H. İnfluenza etkili

Sefalosporinler Üçüncü kuşak sefalosporinler Beta laktamaza dayanıklı Gram negatif basillere etkili Pseudomonas etkili Dördüncü kuşak sefalosporinler Beta laktamazlara dayanıklı ve gram negatif anaeroplara etkili

Kullanım Alanları Solunum yolu enfeksiyonları Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları Kemik ve eklem enfeksiyonları Karın içi enfeksiyonlar İdrar yolu enfeksiyonları Gram negatif basillerle olan yaşamı tehdit eden enfeksiyonlar

Birinci kuşaklar Sefaleksin oral uygulanır 25-50 mg/kg/gün 4 doz Sefadroksil oral verilir. Uzun etkilidir 30 mg/kg/gün 2 doz

Birinci kuşaklar Sefalotin i.v. uygulama daha uygundur 40-100 mg/kg/gün, 4 doz Sefazolin 25-50 mg/kg/gün 4 doz i.m. ve i.v. uygulanır Sefradin oral ve parenteral verilir

İkinci kuşaklar Sefaklor beta laktamaz dayanıklıdır otitlerde kullanılır, oral verilir 40 mg/kg/gün 2-3 doz

İkinci kuşaklar Sefuroksim BOS’a geçiş gösterir Parenteral uygulanır 50-100 mg/kg/gün 2-3 doz Sefuroksim aksetil Emilimi iyileşmiştir, oral verilir 10-15 mg/kg/gün 2 doz

İkinci kuşaklar Sefprozil oral verilir Beta laktamaza dayanıklıdır 10-20 mg/kg/gün 1-2 doz Lorakarbef 25-50 mg/kg/gün 2 doz Sefoksitin

Üçüncü kuşaklar Sefotaksim gram negatif basillere etkilidir. parenteral uygulanır 50-150 mg/kg/gün, 3-4 doz Seftriakson uzun süre kan düzeyini korur %60 safra ile atılır 50-75 mg/kg/gün, 1-2 doz

Üçüncü kuşaklar Sefaperazon Klebsiella etkinliği fazladır Gram pozitif kok etkinliği azdır Safra ile atılımı fazladır 100-200 mg/kg/gün 2 doz Seftizoksim Stafilokok etkinliği fazladır 100-200 mg/kg/gün 2-3 doz

Üçüncü kuşaklar Seftazidim Antipsödomonal etkilidir 50-150 mg/kg/gün 3 doz Sefiksim uzun etkilidir oral uygulanır 8-10 mg/kg/gün 1-2 doz

Dördüncü kuşaklar Sefepim Antipsödomonal etki yanında stafilokoklara diğer üçüncü kuşaklardan daha fazla etkilidir 50-100 mg/kg/gün 2 doz

Yan etkiler Allerjik reaksiyonlar Gastrointestinal bozukluklar Nefrotoksik etki Karaciğer fonksiyon bozukluğu Süperenfeksiyon Protrombin zamanını uzatma Nöbet eşiğini düşürme

Karbapenemler İmipenem ve Meropenem En geniş antibakteriyel spektruma sahip beta laktam Aerob Anaerob Gram pozitif ve negatif bakterilerin çoğuna etkili

Karbapenemler İmipenem Beta laktamazlara ileri derecede dayanıklıdır Metisilin dirençli stafilokok dışında gram pozitif koklara etkilidirler Böbrekte dihidropeptidaz enzimi ile inaktive olur İnhibe eden silastatin ile beraber kullanılır 40-75 mg/kg/gün 3-4 doz

Karbapenemler Meropenem Etkisi daha uzun sürelidir Psödomonaslara etkisi fazladır 25-40 mg/kg/gün 1-2 doz

Monobaktamlar Aztreonam Dar spektrumludur Oral emilmez BOS'a geçer Monosiklik beta laktam antibiyotiklerdir Aztreonam Dar spektrumludur Oral emilmez BOS'a geçer Sadece aerop gram negatif basillere etkilidir

Aztreonam Gram pozitif ve anaeroplara etkisiz Enterobakterlere etkili Aminoglikozidler yerine kullanılır 50-150 mg/kg/gün 2-3 doz

Antistafilokokal ilaçlar Rifampisin Vankomisin Teikoplanin Fusidik asid

Antistafilokokal İlaçlar Rifampisin RNA polimeraz enzimini inhibe eder ve bakterisid etkilidir Stafilokoklara diğer gram pozitif koklardan daha etkilidir Çabuk direnç gelişir Tüberküloz ve Brusellada yaygın kullanılır

Antistafilokokal ilaçlar Rifampisin Meningokok enfeksiyonunda Portör tedavisi Profilaksi 5-10 mg/kg/doz 4 doz Stafilokok ya da pnömokok menejitlerinde kombine olarak

Antistafilokokal ilaçlar Vankomisin Bakterisid etki gösterir Hücre duvarı sentezini bozar Sadece gram pozitif bakterilere etkili

C. difficile ile meydana gelen antibiyotiğe bağlı psödomembranöz enterokolit tedavisi Metisiline dirençli S. aureus ve S. epidermidis enfeksiyonları Nörotoksik etki fazla 25-40 mg/kg/gün 4 doz

Antistafilokokal ilaçlar Teikoplanin Glikopeptid grubundan bakterisidal bir antibiyotiktir En sık penisilinaz üreten metisiline dirençli S. aureus enfeksiyonlarında kullanılır BOS geçişi iyi değil

Gram (+) mikroorganizmalarla oluşan Sepsis Solunum sistemi Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları Febril nötropeni Gram (-) bakteriler, mikobakteriler ve mantarlara etkisiz 8 mg/kg/gün tek doz

Protein Sentezini Engelleyen Antibiyotikler

Aminoglikozidler Ribozomlarda bakteriyel protein sentezini inhibe eder (30S) Bakterisid etkili Özellikle gram negatif basillere etkili Makrofajlara ve diğer fagositlere girmedikleri için Salmonella, Brusella gibi gram negatif basillere karşı tek başına kullanılmamalı

Aminoglikozidler Anaeroblara etkisiz Direnç gelişimi çok kolay BOS'a geçmez (enflamasyon ↑) Böbreklerden atılır Böbrek yetmezliğinde doz ayarlanmalı Ototoksik ve nefrotoksik Geçici kürar benzeri zayıf nöromüsküler blok

Aminoglikozidler Gram pozitiflere etkili değişik ilaçlarla kombine edilirler Penisilin + aminoglikozid Sefalosporin + aminoglikozid Ampisilin + gentamisin Penisilinaz dayanıklı + aminoglikozid Anti-anaerop + aminoglikozid

Aminoglikozidler Gentamisin Streptomisin 5-7 mg/kg/gün 2-3 doz İdrar yolu enf. tek doz Brusellada kombinasyon tedavisi içinde Streptomisin 20-40 mg/kg/gün tek doz Tbc.de yaygın kullanım

Aminoglikozidler Tobramisin Amikasin Netilmisin Psödomonasa etkinliği fazla 5-10 mg/kg/gün 2 doz Amikasin En geniş spektumlu olanıdır 10-25 mg/kg/gün 2 doz Netilmisin

Aminoglikozidler Kanamisin Sisomisin Neomisin otoksik ve nefrotoksik etkileri çok fazla olduğu için topikal uygulamada

Amfenikoller Tiamfenikol Geniş spektrumlu etki Protein sentezini engeller (50S) Bakteriyostatik etkili Vücut sıvılarına yoğun geçiş gösterir

Kloramfenikol Protein sentezini inhibe eder Aerob-anaerob, gram pozitif, gram negatif pek çok bakteriye etkili Ucuzdur, oral yoldan emilimi çok kolay Doku ve vücut sıvılarına kolayca geçer

Kloramfenikol Salmonella enfeksiyonu H. influenza menenjiti Bakteroides fragilis etkili Riketsiya enfeksiyonları Göz enfeksiyonlarında sistemik olarak 25-100 mg/kg/gün, 3-4 doz

Kloramfenikol Yan etkiler Gastrointestinal bozukluklar Doza bağımlı ve doza bağımlı olmayan kemik iliği depresyonu 1/40.000 oranında aplastik anemiye yol açabilir Alerjik reaksiyonlar Gri bebek (gray baby) sendromu (akut dolaşım ve solunum depresyonu) Herxheimer reaksiyonu (endotoksin şoku) İmmün yanıtı azaltma

Tetrasiklinler Tetrasiklin, Doksisiklin, Oksitetrasiklin, Tigesiklin Protein sentezi inhibitörü etkilidir (30S) Bakteriyostatik etki yapar En geniş spektrumlu antibakteriyel ilaçlardır

Tetrasiklinler Gram pozitif ve negatif bakteri yanısıra protozoonlara da etkilidir (E. histolitika) Fagositlere girebilir Riketsia ve Brusella da etkilidir Primer atipik pömoni, Bruselloz, Trahom, Kolera ve cinsel temasla bulaşabilen bazı hastalıklarda ilk seçilecek antibiyotik

Oral alım mutlaka yemeklerden sonra mide boşken olmalı Tetrasiklin çocukta 25-50 mg/kg/gün olarak 4 doz Doksisiklin ise 2.5 mg/kg/gün 2 doz

Tetrasiklinler Yan etkileri Gastrointestinal etkiler Diş ve kemiklerde renk ve gelişme bozukluğu 8 yaşından küçük çocuklara verilmemeli Gebe kadınlara verilmemeli KC, böbrek ve SSS üzerine etkiler

Makrolidler Gram pozitif bakterilere etkili Protein sentezi inhibisyonu (50S) Eritromisin Mikoplazma Klamidya Fagositlere kolayca girebilir BOS ve sinovyaya geçemezler

Makrolidler Eritromisin Gram pozitif koklar ve basiller Bakteri dışı mikroorganizmalarda duyarlıdır Aside dayanıklılık için tuz ve ester şeklinde kullanılır Oral 30-50 mg/kg/gün 4 doz Parenteral kullanılmaz

Makrolidler Roksitromisin Klaritromisin Mide asidine dayanıklı, etkinliği daha fazla 10 mg/kg/gün 2 doz Klaritromisin Eritromisinden daha etkili Helicobakter ve toksoplazma 10-15 mg/kg/gün 2 doz

Makrolidler Azitromisin Spiramisin Yarılanma ömrü çok uzundur Gram negatif aerobik bakteriler 10-20 mg/kg/doz 3 gün Spiramisin Anaeroplar, toksoplazma ve koksidiodozda verilir Protein sentezi inhibisyonu

Linkozamidler Dar spektrumlu, protein sentezi ᴓ (50S) Gram pozitif bakterilere etkili Gram negatiflerin bazılarına etkili Anaeroplara klindamisin etkili Linkomisin Klindamisin 10-20 mg/kg/gün 4 doz oral 15-25 mg/kg/gün 4 doz i.v., i.m.

Psödomembranöz enterokolite yol açabilir B. fragilis dahil birçok anaerob bakterilere etkilidir Gram negatif ve aerob bakterilere karşı etkisizdir BOS'a geçmez ama kemik dokusunda yüksek konsantrasyonlara ulaşır En önemli yan etkisi diyaredir

Hücre zarı üzerine etki ederek geçirgenliği arttıran antibiyotikler

Polimiksinler Polimiksin B Membran fosfolipitleri ile etkileşerek hücre geçirgenliğini arttırır GIS’ten emilmezler Atılımları esas olarak böbrek yoluyla Yan etkileri fazla olduğundan genellikle topikal kullanılırlar

Polimiksinler Polimiksin B (kolistin) Genellikle Gram(-) bakterilere karşı etkili P.aeruginosa P.mirabilis Serratia marcessens Doku dağılımının yetersiz olması, önemli nefrotoksisite ve nörotoksisitesi nedeniyle klinikte nadiren kullanılmaktadır

Nükleik asit sentezini inhibe eden antibiyotikler

Kinolonlar (Nalidiksik asid ve türevleri) Nalidiksik asit Flourokinolonlar (siprofloksasin, norfloksasin, ofloksasin, levofloksasilin) Rifampisin Sülfonamidler ve trimetoprim Nitrofuranlar ve nitroimidazol türevleri (metronidazol)

İdrar yolu enfeksiyonlarında kullanılanlar Nitrofurantoin 5-10 mg/kg/gün 4 doz Alkali idrarda daha etkili Furazolidon Gastrointestinal sistemde etkili

Nalidiksik asit Bazı gram (-) bakterilere etkin >3 ay çocukta üriner sistem enf. kullanılır Mikroorganizmalar bu antibiyotiğe kolaylıkla direnç kazanırlar Daha ileri türevleri nedeni ile önemini kaybetmiştir

Flourokinolonlar Yapısı nalidiksik aside benzer DNA sentez inhibitörü Bakterisid etkili Geniş spektrumlu Gram (-) bakterilere etkin, birçok Gram (+) bakterilere de etkin

Bu ilaçlar büyüme çağındaki hayvanlarda kıkırdak hasarı yapar Benzer toksisitenin çocuklarda da olduğunu gösteren çalışmalar vardır Kondrotoksik etkileri nedeni ile çocuklar ve adolesanda kullanımı önerilmez

Çocuklarda esas olarak kistik fibrozlu hastaların tedavisinde kullanılmaktadır Özel durumlarda sistemik enfeksiyonların tedavisinde de yaralı olabilir

Fluorokinolonlar Siprofloksasin Ofloksasin Levofloksasin Norfloksasin Enoksasin Pefloksasin Grepafloksasin

Sülfonamidler Bakteriyostatik etkilidirler İdrarda bakterisid etki gösterirler Çocuklarda lokal kullanımı yaygındır Akut sistitlerde, otit ve romatizmal ateş profilaksisinde

Trimetoprim+sulfametoksazol kombinasyonu birçok bakteriye etkili olup sıkça kullanılmaktadır Pnömosistis karini üzerine etkili Gebeliğin son üç ayında ve yenidoğanda kullanılmamalı 8-10/40-50 mg/kg/gün 2 doz

Antianaerop ilaçlar Protozoonlar Anaeroblar T. vaginalis E. histolitika G. intestinalis Anaeroblar B. fragilis Beyin dokusuna ve BOS'a da geçer

Antianaerop ilaçlar Metronidazol DNA sentezini inhibe eder Bakterisid etkili Gram pozitif ve negatif anaerop basiller Protozoonlar Safra ile atılır

Antianaerop ilaçlar Metronidazol Ornidazol Tinidazol Seknidazol 15 mg/kg yükleme 30 mg/kg/gün 4 doz Ornidazol Tinidazol Seknidazol

Antifungal ilaçlar Amfoterisin B (nefrotoksik) Griseofulvin Nistatin Lipozomal, lipid kompleks Griseofulvin Nistatin Ketokonazol Flukanazol Klotrimazol Mikonazol

Antitüberküloz ilaçlar İsoniazid Bakterisid etkili Daha yavaş direnç gelişir Periferik nörit, engellemek üzere 50-100 mg pridoksin ile beraber verilir Hepatotoksik yan etki 10-20 mg/kg/gün (max.300 mg)

Antitüberküloz ilaçlar Rifampisin Bakterisid etkili Çabuk direnç gelişir, tek kullanılmaz Hepatotoksik yan etki 10-15 mg/kg/gün (max.600 mg)

Rifampisin DNA bağımlı RNA polimerazı inhibe eder Protein sentezini bozar Tüberküloz tedavisi için majör bir ilaçtır Diğer antibiyotiklerle birlikte kullanılır BOS'a geçisi iyidir N. meningitidis ve H. influenza menenjit proflaksisinde bugün için ilk seçenektir

Antitüberküloz ilaçlar Streptomisin 25 mg/kg/gün tek doz (max.1 g) Bir-iki ay süreyle Pirazinamid 25-35 mg/kg/gün 2-4 doz İki ay süreyle verilir Etambutol

ANTİVİRAL KEMOTERAPİ

Günümüze kadar pek çok antiviral ajan kullanıma sunulmuştur Bunların içinde en başarılı olanlar viral DNA ve RNA sentezini inhibe eden nükleotid analoglardır

Antiviral ilaçlar Asiklovir Valasiklovir Gansiklovir Foskarnet Vidarabin İdoksuridin Zidovudin Lamivudin Amantadin, Rimantadin Oseltamavir

Antiviral ilaçlar Asiklovir Viral timidin kinaz vasıtası ile asiklovir monofosfota döner ve bu da DNA polimerazı inhibe eder HSV tip 1 ve 2, varisella zoster viruslarında endikedir Oral, intravenöz veya topikal kullanılabilir Toksik ensefalopati ve renal disfonksiyon yapabilirler

Antiviral ilaçlar Gansiklovir, asiklovir gibi etki eder CMV Amantadin/rimantadin Viral replikasyonu inhibe eder. İnfluenza A'da proflaksi ve tedavide kullanılır. Merkezi sinir sistemi toksisitesi, konvülsiyon CMV ve Herpes virüslere etkilidir

Oseltamavir (Tamiflu®) Sialik asid anoloğu bir ön ilaçtır Karaciğerde aktif şekline dönüşür İnfluenza virüsünün nöraminidaz enziminin selektif inhibitörüdür Hem influenza A hem de influenza B infeksiyonlarında etkilidir Ağızdan kullanılır

Antiviral İlaçlar Ribavirin RNA sentezini inhibe eder RSV için aerosol şeklinde, influenza ve Lassa virüste ise parenteral kullanılır Aerosolün yan etkisi çok azdır RSV ile komplike durumlarda endikedir

Antiviral İlaçlar Vidarabine DNA sentezini inhibe eder Asiklovir gibi etki eder Tedavide asiklovirin kullanıldığı yerlerde kullanılabilir

Zidovudine (azidothymidine) Revers transkriptaz enzimini inhibe eder AIDS'de kullanılır Kemik iliği depresyonu yapabilir

ÇOCUKLARDA ANTİBİYOTİK KULLANIMI İLKELERİ

Yenidoğan immünolojik bakımdan olgun değildir Enfeksiyonlar sepsis ve beraberinde menenjit ile seyreder P. carini veya mantar enfeksiyonu olabilir Çocuklarda yaş grubuna göre etkenler değişir

Yenidoğanda E.coli Diğer gram negatif enterik basiller B grubu streptokoklar ve stafilokoklar Listeria

2 ay-5 yaş arası H. influenza S.pnömonia Meningokoklar

İlacın serum konsantrasyonu yenidoğan ve prematürede büyük çocuk ve erişkindekinden daha yavaş azalmaktadır İmmatür yeni doğanda glomerüler filtrasyon hızının daha düşük olması

Çocuklarda antibiyotiklerin serum antibiyotik düzeyleri ölçülmelidir Etkinliği Toksisitesi Doz ayarlanması

Doğru Antibiyotik Kullanımı Klinik bulgulara göre antimikrobik tedavi gerekli mi? Antibiyotik tedavisine karar verilmiş ise gerekli örnekler alındı mı? Hangi mikroorganizmalar enfeksiyon etkeni olabilir?

Bilinen ya da olası etkene karşı birden çok antimikrobiyal etkili ise hangisi seçilmelidir? Mikroorganizmanın duyarlığı Antibiyotiğin etki şekli Bakterisidal Bakteriyostatik

Etkinlik spektrumu Hücre içi etki Veriliş yolu, dozu ve süresi Diğer ilaçlarla etkileşim Kombine antibiyotik tedavi gerekli mi? Hastaya ait özgül durumlar ve antibiyotik tedavisine etkileri

Tedaviye yanıt ya da yanıtsızlığın değerlendirilmesi nasıl olmalıdır? Ampirik tedaviden ne zaman vazgeçelim