Taşıma Kuramı Baş, Ne ve AÖ Taşıma
Baş taşıma Fransızcada fiilin konumu Je mange souvent des pommes. (Fr.) Ben yerim sık sık Art elma I often eat apples.‡ (İng.) Ben sık sık yerim elma ‘Sık sık elma yerim.’ Fransızcada öbek yapısı mı farklı? Yoksa… J’ ai souvent mangé des pommes. I have often eaten apples. Zaman çekimli fiiller Fransızcada F’den Ç’ye yükselir.‡
Baş taşıma İngilizcede E/H soruları a. You have squeezed the orange.‡ b. Have you squeezed the orange? Sol tarafta bir baş pozisyonu var mı? Ç’den T’ye fiil yükselmesi‡ a. I asked have you squeezed the orange. b. I asked whether you have squeezed the orange. c. *I asked whether have you squeezed the orange.
Ne taşıma İngilizcede ne soruları a) Becky is buying the syntax book. b) What is Becky buying? Ne sözcüğü nerede duruyor? Yükselmiş yardımcı fiilin solunda‡ Ne sözcüğü nereden geliyor? Geçişli fiilin nesnesi nerde? FÖ’nün tümleç konumundan TÖ’nün gösterici konumuna ne taşıma‡
AÖ taşıma Nesnelerin iki konumu var: Belirtisiz nesne ve fiil dip dibe: Nesne, tümleç konumunda. ör. Şükûfe çabuk yemek◌ yedi. *Şükûfe yemek◌ çabuk yedi. ör. Remzi yavaş kitap◌ okur. *Remzi kitap◌ yavaş okur. Belirtili nesne ve fiil birbirine uzak: Nesne, tümleç konumundan yukarıda. ör. Şükûfe yemeğini çabuk yedi. *Şükûfe çabuk yemeğini yedi. ör. Akıllı sihirbazlar seyircilerini kolay aldatabilir. *Akıllı sihirbazlar kolay seyircilerini aldatabilir. Konumlar ve hallerin bağlantısı
AÖ taşıma Öznelerin de iki konumu var. ör. [Köpeğin Cem’i ısırdığını] duydum. [ Cem’i köpek◌ ısırdığını] duydum. ör. [Arabanın Ali’ye çarptığını] duydum. [ Ali’ye araba◌ çarptığını] duydum. Öznelerin aşağıdaki konumu nesnelerin yukardaki konumunun altında. ör. *[Köpek◌ Cem’i ısırdığını] duydum. *[Araba◌ Ali’ye çarptığını] duydum. Konumlar ve hallerin bağlantısı
AÖ taşıma Özne Belir. ÇÖ’nün göstericisi Nesne Belir. ÇÖ ile FÖ arasında bir XÖ Özne Belsz. FÖ’nün göstericisi Nesne Belsz. FÖ’nün tümleci Ağaç…