Rical Kaynaklarıyla İlgili Oryantalistlerin İddiaları ve Onların Eleştirisi III
İbn Ömer’in Azatlısı Nafi Hakkındaki İddialar ve Eleştirisi Schacht ve Juynboll Nafi’in kimliğinin belirsiz olduğunu iddia etmiştir. Juynboll bu konudaki iddiaları şöyledir: İbn Sa’d’ın et-Tabakat adlı kitabında, İbn Ömer’in biyografisinde Nafi adı sıkça geçmesine rağmen, aynı kitapta Nafi başlığı yer almamaktadır. Bu isim aynı şekilde İbnü’l-Cevzi’nin Safvetü’s-safve’sinde ve el-Kindî’nin Ahbaru Kudâtı Mısır adlı eserinde de bulunmamaktadır. Ayrıca diğer kaynaklarda da onun hakkında çok az bilgi vardır. Dolayısıyla Juynboll’a göre Nafi’in tarihi bir kişi olduğu tartışmalıdır.
Juynboll’un bu görüşleri gerçeği yansıtmamaktadır Juynboll’un bu görüşleri gerçeği yansıtmamaktadır. Diğer ravilerde olduğu gibi Nafi’in de hadis aldığı hocaları, hadis rivayet ettiği talebeleri, hadisteki dirayeti vb. konular rical kitaplarında yer almaktadır. Nafi’in doğum yeri ve tarihi, çocukluk yılları hakkında az bilginin bulunmasının nedeni onun mevaliden olması nedeniyledir. İbn Sa’d’ın Tabakat’ında Nafi ile ilgili bilginin yer almadığı görüşü doğru değildir. Juynboll’un buradaki hatası, Tabakat’ı araştırırken eksik olan Leiden baskısına bakmış olmasından kaynaklanmıştır. İbnü’l-Cevzi’nin Safvetü’s-safve isimli kitabı zahit ve sufilerin biyografilerine yer verdiğinden bu kitapta Nafi’in adının yer almamış olması normaldir.
Yusuf el-Kindî’nin (ö. 350) eseri 23- 246 yılları arasında Mısır’da görev yapan 44 kadı’nın biyografisine yer vermektedir. Bu kitap hadis ravilerinin biyografilerini anlatan bir kitap olmadığından Nafi’in biyografisinin orada bulunmaması normaldir. Nafi hakkında Buhari, Müslim, Darekutni, İbn Mencuye, İbn Asakir, Mizzi gibi önceki ve sonraki rical alimlerinin eserlerinde bilgiler yer almaktadır.
Juynboll’un Nafi hakkında bir başka iddiası, Nafi ile Malik arasındaki hoca-talebe ilişkisi hakkındadır. Ona göre Nafi’in vefat tarihi göz önüne alındığında onun Malik ile karşılaşmış olma ihtimali zayıftır. Oysa Nafi’in vefat tarihi 117, Malik’in doğum tarihi ise 93’tür. Buna göre Nafi vefat ettiğinde Malik 23-24 yaşlarındaydı. Kaynaklarda 181 civarında hadis ravisinin Nafi’den hadis rivayet ettiği görülmektedir. Bu kadar talebesi olan birinin tarihte yaşamamış olduğunu düşünmek doğru değildir. Buhari’nin Malik > Nafi > İbn Ömer tarikini en sahih senet olarak değerli görmesi, Juynboll’un iddialarının boş sözlerden ibaret olduğunu ortaya koymaktadır.
Zuhri Hakkındaki İddialar ve Eleştirisi