Erodium malacoides (L. ) L'Herit. ve Erodium hoefftianum C. A Erodium malacoides (L.) L'Herit. ve Erodium hoefftianum C. A. Meyer Türleri Üzerinde DPPH ile Antioksidan Aktivite Tayini Karakoyun Ç. , Kaya G.İ., Ünver-Somer N., Önür M.A., Ege Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmakognozi Anabilim Dalı, 35100, Bornova, İzmir ÖZET Erodium L'Herit. (Geraniaceae) cinsinin 31 taksonu Anadolu'da doğal olarak yetişmektedir ve 16 tür Türkiye için endemiktir (1). Anadolu'da Erodium cicutarium (L.) L'Herit. türü 'dön baba ' veya ' saat otu' ismiyle bilinip, halk arasında kan durdurucu ve kabiz etkisi ile kullanılır (2). Bu çalışmada, Bornova,İzmir 'den toplanan Erodium hoefftianum ve Erodium malacoides 'in toprak üstü kısımları kurutulup toz edilmiştir. Bu örneklerden hazırlanan metanol ekstrelerinin antioksidan aktivitesi DPPH yöntemi ile tespit edilmiştir(3). 100-2,5 mcg/mL konsantrasyonlarda seyreltmeler yapılmıştır. Standart olarak askorbik asit kullanılmıştır. EC50 değeri E. hoefftianum için 12,83 µg/mL , E. malacoides için 90,35 µg/mL bulunmuştur. MATERYAL ve METOT Antioksidan aktivitesine baktığımız bitkiler 2012 yılının mayıs ayında İzmir/ Bornova bölgesinden toplanmıştır. Toprak üstü kısımları gölgede oda sıcaklığında kurutulduktan sonra değirmende toz edilmiştir. 10 g toz drog 3 defa 60’ar mL MeOH ile ultrasonik banyoda 30 dakika çalkalanmıştır. MeOH rotavaporda uzaklaştırılarak ekstre elde edilmiştir. E.malacoides türü için 100, 50, 20, 10, 5, 2.5 mcg/mL konsantrasyonda, E. Hoefftianum türü için 50, 20, 10, 5, 2.5 mcg/mL konsantrasyonda MeOH ekstrelerİ hazırlanmıştır. Ekstrelere Tablo 1’ de gösterildiği miktarlarda MeOH ve DPPH eklemesi yapılmıştır. Tablo 1: Üç paralel çalıştığımız için aynı konsantrasyondaki üç örenğin absorbansı kör çözeltiye karşı 517 nm’de ölçülmüştür. Kontrol çözelti ise körçözeltiye karşı ve MeOH’a karşı ayrı ayrı ölçülerek sonuçların güvenilirliği sağlanmıştır. Ölçümlerden alınan sonuçlar programa girilerek etkili minimum konsantrasyonları (EC50) saptanmıştır. Konsantrasyon (mcg/mL) Ekstre Miktarı (mL) MeOH Miktarı (mL) DPPH Stoğu Miktarı (mL) 100 2,5 - 1 50 1,25 20 0,5 2 10 0,25 2,25 5 0,125 2,375 0,0625 2,4375 TARTIŞMA ve SONUÇ İki tür üzerinde yaptığımız antioksidan aktivite çalışması sonucunda aşağıdaki değerler elde edilmiştir. Erodium hoefftianum bitkisinin antioksidan aktivitesinin Erodium malacoides ‘ e göre daha aktif olduğu tespit edilmiştir. Erodium malacoides (L.) L'Herit. Erodium hoefftianum C. A. Meyer EC50 EC50 ORT EM 1 82,04 EM 2 84,01 90,35 EM 3 105,0 EC50 EC50 ORT EH 1 15,33 EH 2 12,28 12,83 EH 3 10,89 KAYNAKLAR 1.Davis PH (1967). Erodium L’Hérit. In: Davis PH (ed). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 2, pp. 475-487, Edinburgh: Edinburgh University Press. 2. Baytop, T., Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi, Nobel Tıp Kitapevleri, İkinci Baskı, 1999. 3. Brand-Williams W., Cuvelier ME, Berset C, Use of Free Radical Method to Evaluate Antioxidant Activity, Lebensmittel-Wissenschaft & Technologie, 28,25-30 (1995)