TURKİYE’NİN DAĞLARI
OROJENEZ DAĞLAR
1) KIVRIM DAĞLAR: levhaların sıkıştırmasına bağlı olarak esnek tabakaların kıvrılarak yükselmesiyle oluşan dağ türleridir. Yüksekte kalan yerlere antiklinal, çanak şeklinde alçakta kalan yerlere de senklinal adı verilir. * Türkiye’nin dağları içinde yer alan kıvrımlı dağlar:
Kuzey Anadolu Dağları : Karadeniz kıyısına paralel uzanan kıvrımlı dağlardır. Kuzey Anadolu Dağları, Ilgaz, Canik, Küre, Bolu, Giresun, Rize, Deveci, Kaçkar, Çimen, Mescit, Kop, Köroğlu, Yalnızçam gibi dağlardan oluşmaktadır.
TOROS DAĞLARI: Akdeniz kıyısına paralel uzanan Toros kıvrımlı dağlarıdır. Ülkemizde Toros dağları Batı Toroslar, Orta Toroslar ve Güneydoğu Toroslar olmak üzere üçe ayrılmaktadır. – Batı Toroslar: Söğüt, Bey, Barla, Sultan, Geyik, Karakuş ve Dedegöl dağlarından oluşmaktadır. – Orta Toroslar: Aladağlar, Bolkar, Engizek, Tahtalı, Maraş (Ahır) ve Binboğa dağları Orta Toroslarda yer almaktadır. –Güneydoğu Toroslar: Bingöl, Hakkari gibi dağlarla, Gündeydoğu Anadolu Bölgesi’ni kuzeyden kuşatan dağlardır.
Doğu Anadolu Bölgesi: Buradaki kıvrım dağları Cilo, Mercan, Malatya, Karasu, Munzur, Allahuekber, İspiriz, Mengen dağlarından oluşmaktadır. İç Anadolu Bölgesi: Elmadağ, Akdağlar, Köse Dağları ve Tecer dağlarından oluşmaktadır. Marmara Bölgesi: Yıldız (Istranca), Samanlı, Koru, Işıklar ve Biga dağlarından oluşmaktadır. Ege Bölgesi: Demirci, Eğrigöz, Emirdağ ve Sandıklı dağları da Ege Bölgesindeki kıvrım dağlarını oluşturmaktadır.
2- KIRIKLI DAĞLAR Orojenez sonucunda kıvrılma özelliğini kaybetmiş sert tabakalar kırılmaya uğrar. Böylece fay (kırık) alanları oluşur. Kırıklar boyunca yükselen alanlara “Horst”, alçalan alanlara ise “Graben” adı verilir. Ege bölgesinde yer alan ve üzerine akarsuların yerleştiği kıyı ovaları graben, onları birbirinden ayıran dağlar ise horst özelliğine sahiptir.
VOLKANİK DAĞLAR Yer kabuğunun zayıf noktalarından yüzeye yol bulan magmatik malzemeler yeryüzünde soğuyarak çevresine göre tek yükselti görünümünde volkanik dağları oluşturur. Malzeme ne kadar yoğunsa dağ da o kadar yüksek olur.
KITA SAHANLIĞI NEDİR?