VESAYET VESAYET İLE VELAYET ARASINDAKİ FARKLAR VESAYET ORGANLARI ÇOCUĞUN VESAYET ALTINA ALINMASI VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU VESAYETİN SONA ERMESİ

VESAYET Vesayet de velayet gibi bir yasal temsil çeşididir. Vesayet korunmaya ve yardıma muhtaç olup buna velayet şeklinde sahip olmayan kimselerin kişi varlığı ve mal varlığına ilişkin yararlarının korunması ve temsili için devlet tarafından düzenlenen bir bakım ve koruma kurumudur. Vesayet makamı Sulh Mahkemesi’dir.

VESAYET Vesayet çocuklar açısından ana baba bakımının yerini tutar. Temel amaç ise, velayet altında bulunmayan çocukları ve kanunda belirtilen nedenlerden dolayı yardıma muhtaç yetişkin kişileri korumaktır.

VESAYET Vesayet tıpkı velayet gibi vasi ile korunmaya alınan arasında hak ve yükümlülükler doğurur. Türk Hukuku’nda velayet ve vesayet ayrı ayrı düzenlenmiştir, ama yasa ihtiyaç halinde daha geniş düzenlenmiş olan vesayete göndermede bulunmaktadır. (TMK madde 445)

Özel Vesayet (Aile Vesayeti) Vesayet Çeşitleri Kamusal Vesayet Vesayet işlevi bakımından bir kamu kurumudur. Kamusal vesayeti yürütecek olan Devlet organı vesayet daireleri, vasi ve kayyımdır. Vesayet daireleri sulh hukuk mahkemesi ile denetim makamı olan asliye hukuk mahkemesidir. Özel Vesayet (Aile Vesayeti) Aile vesayeti yoluna, vesayet altındaki kimsenin menfaatinin gerektirdiği durumlarda, örneğin bir şirketin ya da sınai işletmenin devam ettirilmesi için başvurulabilir. Aile vesayetine gerek olup olmadığına denetim makamı alan asliye hukuk mahkemesi karar verir. (TMK madde 398)

VELAYET–VESAYET ARASINDAKİ FARKLAR -Velayet daha çok küçükler, istisnai olarak kısıtlılarla ilgilidir. -Vesayet ise daha çok kısıtlılar, istisnai olarak küçükler hakkındadır. -Velayet hısımlıktan doğar. Vesayet ise kanundan doğar ve mahkeme kararı ile şekillenir. -Veli bakım ve eğitim masraflarını öder, vasinin ise böyle bir yükümlülüğü yoktur.

VELAYET–VESAYET ARASINDAKİ FARKLAR -Velinin çocuğun kişiliği alanındaki hak ve yetkileri vasinin vesayet altında bulunanın kişilik alanına ilişkin yetkilerinden daha geniştir. -Veli, çocuğun işlemlerini yaparken kural olarak izin almak zorunda değildir. Oysa vasi TMK madde 462 gereği Sulh Mahkemesi’nden, TMK madde 463 işlemleri yaparken de Asliye Hukuk Mahkemesi’nden izin almak zorundadır. -Velinin velayet altındakinin mallarını kullanma hakkı vardır, vasinin böyle bir hakkı yoktur.

VELAYET–VESAYET ARASINDAKİ FARKLAR -Vasi kural olarak velayet altındaki çocuğun mallarının defterini tutmak ve mahkemeye hesap vermek zorundadır. Velinin böyle bir külfeti yoktur. -Velayet kanundan doğan görev niteliğinde bir haktır. Azil ve istifa olmaz. Vasi ise azledilebilir, istifa edebilir. -Velayet altındaki çocuğun yerleşim yeri, velayet sahibinin yerleşim yeridir. Vesayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri ise bağlı olduğu vesayet makamının bulunduğu yerdir. (TMK madde 21)

VESAYET ORGANLARI VESAYET ORGANLARI ASLİ VESAYET ORGANLARI VESAYET DAİRESİ VASİ KAYYIM YARDIMCI VESAYET ORGANLARI VESAYET ORGANLARI Asli ve yardımcı organlar olmak üzere ikiye ayrılır.

VESAYET ORGANLARI 1.Asli Vesayet Organları a.Vesayet Dairesi Vesayet daireleri vesayet kurumunun resmi organlarıdır. Bunlar Sulh ve Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Sulh Hukuk Mahkemesi vesayet makamı, Asliye Hukuk Mahkemesi de denetim makamıdır.

VESAYET ORGANLARI Sulh Mahkemesi; -Vasinin atanması -Vasinin görevden alınması -Vasiye emir ve talimat verme -Vasiyi denetleme -Vasiye yardımcı olma ve yol gösterme görevlerini yerine getirir.

VESAYET ORGANLARI Asliye mahkemesi ise; -Sulh mahkemesini denetler. -Şikayet varsa karara bağlar. -Bazı konularda son onay ve izin makamıdır.

VESAYET ORGANLARI b.Vasi Görevi vesayeti yürütmek, vesayet altındaki küçüğün kişi varlığı ve mal varlığını korumak, onu 3. kişilere karşı hukuksal işlemlerde temsil etmektir. Vesayet, velayet yerine geçen bir kurumdur. Bu nedenle vasiye, vesayet makamının denetimi altında olmak üzere anne-babaya ait yetkiler tanınmıştır. Vasi dışarıya karşı, vesayet örgütünün, işlem ve eylemlerde bulunan organıdır.

VESAYET ORGANLARI c.Kayyım Kayyım vesayet organıdır. Fakat vasiye göre kayyımın görevleri ve yetkileri daha sınırlıdır. Çünkü kayyım bir işin görülmesi ya da malın yönetimi için atanır. (TMK madde 403) Kayyım, belirli bir işte kayyım atandığı kişiyi temsil etmek üzere görevlendirilmişse ona temsil kayyımı denir. (TMK madde 426) Kendisine kayyım atanan kişinin ehliyetinde bir değişiklik olmaz ve hakkında kısıtlama kararı alınmaz. Kayyım sadece kendisine verilen işi yerine getirir, bunun dışında atandığı kişinin yasal temsilcisi değildir.

VESAYET ORGANLARI 2.Yardımcı Vesayet Organları -Çocuk yuva ve yurtları -Koruyucu aile -Sosyal hizmet uzmanları -Psikolog ve pedagog -Çocuk ve ergen daireleri -Islah ve bakımevleri -Koruma ve yardım -Çocuk koruma komisyonu -Aile danışma merkezleri yardımcı vesayet organı sayılabilir.

ÇOCUĞUN VESAYET ALTINA ALINMASI Çocuğun Vesayet Altına Alınması Nedenleri ANNE BABANIN ÖLÜMÜ EVLİLİK DEVAM EDERKEN VELAYET ALTINDAKİ ÇOCUĞUN ANNE ve BABASI ÖLÜRSE KÜÇÜĞE VASİ ATANIR (TMK madde 336) BOŞANMADAN SONRA ÖLÜM BOŞANMADA KENDİSİNE VELAYET VERİLEN EŞ ÖLÜRSE, OTOMATİK OLARAK VELAYET DİĞER EŞE GEÇMEZ. HAKİM VASİ ATAYABİLİR.

ÇOCUĞUN VESAYET ALTINA ALINMASI EVLİ OLMAYAN ANA YA DA BABANIN ÖLÜMÜ ANA İLE VELAYET DOĞUM İLE KURULUR. ANCAK ANA KÜÇÜK, KISITLI VEYA ÖLMÜŞ İSE HAKİM VASİ ATAYABİLİR. EVLAT EDİNENİN ÖLÜMÜ BURADA DA OTOMATİK OLARAK ASIL ANNE ve BABAYA VELAYET GEÇMEZ. HAKİM DURUMA GÖRE KARAR VERİR. VASİ ATAYABİLİR.

ÇOCUĞUN VESAYET ALTINA ALINMASI TMK m. 413’e göre vesayet makamı vasinin seçimi konusunda iki koşul belirtmiştir: 1.Vasilik görevinde uygunluk 2.Çocuğun kişiliğine özen konusunda vasinin ehil olması Bu iki koşula ek olarak haklı nedenler olmadıkça, sulh hakimi, vasiliğe ana veya babanın ya da çocuğun gösterdiği kişiyi atar. Bu kişiler tarafından birisi gösterilmediği takdirde hısımların öncelik hakkı vardır.

VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU Vasi ve devlet görevini yerine getirirken hukuka aykırı olarak verdiği zararlardan doğrudan sorumludur. Devletin rücu hakkı saklıdır. Vasi ve kayyım, çocuğa verdiği zararı ödeyemezse devletin 2. derece sorumluluğu söz konusu gündeme gelecek ve zararı ödemekle yükümlü olacaktır.

VESAYETİN SONA ERMESİ Küçüğün ergin olmasıyla onun üzerindeki vesayet kendiliğinden sona erer. Vasinin ölümü, kısıtlanması, süresinin sona ermesi , görevinden alınması gibi durumlarda da vasilik sıfatı kendiliğinden sona erer.