Dr. İbrahim ÇETİN Veteriner Hekim GTHB Bursa İl Müdürlüğü PETEK GÜVESİ Dr. İbrahim ÇETİN Veteriner Hekim GTHB Bursa İl Müdürlüğü

ETKEN Büyük Petek Güvesi (Galleria mellonella) Küçük Petek Güvesi (Achroia grisella) Büyük petek güvesi daha zararlıdır.

ETKEN Büyük petek güvesi, geceleyin kovanların deliklerinden içeri girerek yumurtalarını çatlaklara, yarıklara ve çerçeve oyuklarına bırakır. Kovan içindeki uygun şartlarda yumurtalar belli bir süre sonra küçük beyaz kurtçuklara dönüşür.

ETKEN Güvenin larvası, zayıf kolonilerin peteklerinde ve balı süzülmüş peteklerin saklanması sırasında, peteklerdeki balmumu ve polenle beslenerek petekleri tahrip eder. Koloni güçlü olduğu ve tüm petekler arılarla sarılı olduğu sürece koloni içinde zarar veremez.

BİYOLOJİSİ Petek güvesi, en büyük zararını kurtçuk döneminde yapar. Kurtçuklar bu dönemde petek gözleri içine girerek bal mum ve polenle beslenir. Hareketlerine petekler içinde kanallar açarak devam eder.

BİYOLOJİSİ Bu esnada geçtiği yerlere ağ örüp siyah küçük pislikler bırakır. Havalandırmanın yetersiz ve çevre sıcaklığının ılık olduğu durumlarda özellikle koyu ve polenli peteklerde hızlı bir şekilde çoğalırlar.

BİYOLOJİSİ Petek güvesi kurtçukları bir süre sonra kovanın çerçeve ve gövde kenarlarında beyaz kozalar içinde krizalit devresine girer. 8-10 gün içinde bu kozalardan kelebek halinde çıkar. Bu yeni kelebekler çiftleştikten sonra tekrar yumurta bırakmaya başlarlar.

YAYGINLIĞI Ülkemizde Kars dışında özellikle Ege, Marmara ve Karadeniz bölgesinde yaygındır. En sık Eylül-Ekim aylarında görülür.

KORUMA VE KONTROL 1- Kolonili Kovanda a- Standart kovan ve malzeme b- Kraliçe kontrolü c- Koloni güçlendirilmesi d- Bahar bakımı e- Genetik özellik f- Oğul kontrolü

EN ÖNEMLİ ÖNLEM: GÜÇLÜ KOLONİ Petek güvesiyle mücadele etmenin en etkin yöntemi kovanları sürekli güçlü tutmaktır. Güçlü bir kolonideki arılar petek güvesinin yumurta bırakmasına izin vermezler. Kelebek yumurtasını bırakıp kurtçuklar çıksa bile rahatlıkla bunları peteklerden temizlerler.

2-Depoda Kontrol KORUMA VE KONTROL a- Depo uygunluğu b- Kovan çerçeve kontrolü c- Petek-Alet malzeme temizliği

KORUMA VE KONTROL Soğukta muhafaza en uygun ve ucuz metot olup 2 derecede 240 saat, -7 derecede 4.5 saat, -12 derecede 3 saat, -15 derecede 2 saat tutulduğunda yumurta, larva, pupa , güve ölmektedir.

KORUMA VE KONTROL 3- Mücadele a- Kimyasal - ParaDiclorbenzen - Kükürt - Etilen dibromid - Chlorsol b- Fiziksel ısıtma ve soğutma - Isıtma......49°C... 40 dk. - Soğutma..0°C....270 dk. c- Biyolojik - Bacillus thuringiensis % 1 (Certan)

DİCHLORBENZEN Naftalin içindeki para diclorbenzen etken maddesi insanlarda kanser yapıcı olduğundan kullanılmamalıdır. Uçucu olan bu madde bal ve balmumu tarafından emilmekte ve 5 yıl kadar kanser yapıcı düzeyde bal ve balmumunda kalmaktadır.

BACİLLUS THURİNGİENSİS Bacillus thuringiensis, güveyle mücadelede kullanılmaktadır. Güvenin larvalarına etkilidir. Bakteri spor ve toksinleri öldürücüdür. İnsan, omurgalı hayvanlar ve bitkilere zararlı bir etkisi yoktur. Depolanmış peteklere sprey şeklindeki ilaç uygulandığında yumurtadan çıkan larvalar toksini almakta ve 1 sonra larvanın midesi felç olmakta ve sonuçta güve larvası ölmektedir.

KÜKÜRTLE DEZENFEKSİYON

KÜKÜRT KULLANIMI Büyük bal mumu güvesine karşı mücadelede toz kükürt kullanılır. Kapalı bir oda içinde ilaçlanacak ballık ve çerçeveler üst üste konarak; odanın hava sızdırmaması için önlemler alındıktan sonra 1 m3 hacim için 50 gr. toz kükürt yakılır. İstifin dip kısmında kor halindeki kömürün üzerine dökülür. Güve yumurtasına etkisi olmadığından ikişer hafta arayla 3 kez tekrar edilebilir. Solunum ve göze yakıcı etkisi olacağından uygulama esnasında maske ve eldiven kullanılmalıdır.