İnfertilitede Gıda Takviyelerinin Başarı Oranlarına Etkisi Varmıdır? Prof. Dr. Eray Çalışkan Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilimdalı «scientia et amore vitae»

Anlatım Planı Ülkemizde beslenme Beslenmenin İnfertiliteye etkisi Gıda takviyelerinin gebelik oranına etkisi Gıda takviyelerinin eve “Sağlıklı bebek götürme” oranlarına etkisi

Ülkemizde Beslenme

Son yıllardaki en kapsamlı veriler, 2010 Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) Sağlık bakanlığı bünyesinde gerçekleştirilmiştir.

Fertil Çağda Kadınların günlük alımları Mikronutrient Ortalama alım Gereken Demir 8-11 mg 17 mg Folik asit 240 mcg 400 mcg Çinko 8.6 mg 8 mg Kalsiyum 600 mcg 1000 mcg Mg 254 mcg 320 mcg Mangan 7 mg 1.8 mg İyot 50 mcg 150 mcg

Fertil Çağda Kadınların Tüketimi Vitamin Alınan Gereken Niacin (vit B3) 10.5 mg 15 mg Pantotenik asit (vit B5) 5 mg 1.3 mg Vitamin A 1130 mcg 700 mcg Vitamin B1 0.8 mcg 1.1 mcg Vitamin B12 2.7 mcg 2.4 mcg Vitamin B2 Vitamin B6 Vitamin C 137 mcg 75 mcg Vitamin E 15.5 mg

Sağlık Bakanlığı Türkiye’de 6-17 Aylık Çocuklarda ve Annelerinde Hemoglobin Ferritin D -Vitamini Düzeyi ve Demir Eksikliği Anemisi Durum Belirleme Yürütülen Programların Değerlendirilmesi Araştırması-2011

Beslenmenin İnfertiliteye Etkisi

NHS II çalışma popülasyonu 14 yıl takip edilmiş 70556 premenopoz kadın 1385 endometriozis olgusu Endometriozis Süt ürünleri tüketimi Yiyeceklerden magnezyum ve fosfor alımı Serum 25 (OH) D vitamin seviyesi

VİTAMİNLER Hayvan çalışmalarında 1,25-diOH D3 myom büyümesini  apoptozisi  D vitamini eksikliği bulunan kadınlarda myom sıklığı daha fazla Hayvansal kaynaklı A vitamini tüketimi arttıkça myom sıklığı  C, E, B6, B12, Folik asit ....ilişki bulunamamış Am J Clin Nutr 2011 J Womens Health 2011 Biol Reprod 2012 Epidemiology 2013

BESİNLERDEKİ YAĞLAR-ENDOMETRİOZİS Prostoglandin düzeylerini değiştirerek over fonksiyonlarını etkileyebilir Uzun zincirli omega-3 yağ asitleri endometriozis riskini  Trans-unsature yağ asitleri endometriozis riskini  Human Reproduction, 2010

MYOMA UTERİ RİSKİ MYOM RİSKİ KIRMIZI ET  (x 1.7) JAMBON  (x 1.3) YÜKSEK GLİSEMİK İNDEKSLİ YİYECEKLER  ALKOL (özellikle bira) YEŞİL SEBZE  (x 0.5) MEYVE (özellikle narenciye)  SÜT ÜRÜNLERİ A VİTAMİNİ (hayvansal kaynaklı) D VİTAMİNİ SİGARA  SOYA-KAHVE-  ALKOL E2, östrone, IGF-1 ve prolaktini artırabilir. Bu 3’ü myom gelişimini indükler Birada 8-prenylnarigenin adlı fitoöstrojen var 17 BE2 gibi etki gösterebilir. Fertil Steril 2007 Obstet Gynecol 1999 UpToDate 2016

Fertilite Yüksek fertilite sağlayan beslenme (116000 kadın): trans yağları az mono-unsature yağlardan zengin beslenme, hayvansal proteini azaltıp sebze proteinini arttırma, yüksek lifli düşük glisemik indeksli gıdalar alma, tam yağlı süt ürünleri tüketme, demir alımını arttırma Chavarro JE, Obstet Gynecol, 2007

Gıda takviyelerinin gebelik oranına etkisi

Showell et al., Cochrane Database Syst Rev. 2013;(8):CD007807 Antioksidanlar Showell et al., Cochrane Database Syst Rev. 2013;(8):CD007807 Kanıt Kalitesi Zayıf – Çok Zayıf

28 çalışma ve 3548 olgu N-asetil-sistein, Melatonin, L-arginin, Vitamin E, Myo-inositol, Vitamin C, Vitamin D+calcium and Omega-3-poliunsature yağ asidi, Pentoxifylline, antioksidanları veya kombinasyonları VS Placebo / tedavisiz / standart tedavi gruplarını karşılaştırılmış Antioksidan vs antioksidan karşılaştırması da yapılmış

Youssef et al YOK

Vitamin A C E β-Karoten FASTT çalışmasından çıkan sonuç; (CC / Gn / IVF hastaları) BMI <25 artmış C vit BMI ≥25 artmış β-karoten <35 yaş artmış C vit ve β-karoten ≥35 yaş artmış E vitamin alımı Beslenme ve gıda destekleri ile gebeliğe ulaşma süresi kısalıyor (Ruder et al., 2014)

D Vitamini – Metaanaliz IVF/ICSI klinik gebelik RR:0.89 (0.53-1.49) Vanni et al., 2014

D Vitamini - PCOS D vitamin eksikliği obesite, insulin rezistansı, metabolik sendrom ve PCOS ile ilişkili (Patra et al., 2012) PCOS’lu hastaların %65-87’inde D vit düzeyi <20 ng/ml D vitamini replasmanı anormal yüksek AMH seviyelerini düşürür (Iranı et al., 2014)

Folik Asit – Ovülatuar İnfertilite İlişkisi (Chavarro et al.,2008)

L - Arginin IVF / L-arginin (16 gr/gün) ile poor responder grup Doppler ile artmış kan akımı Azalmış siklus iptali Daha çok oosit ve embriyo 3/17 gebelik, kontrol grubu 0/17 gebelik (Battaglia et al., 1999) İnce endometriyum L-arginin (6 gr/gün) radial arter RI iyileşme (Takasaki et al.,2012)

Omega 3 İnfertil kadınlarda (n=54), plasma EPA (eicosapentaenoic acid) ve eritrosit DHA (docosahexaenoic acid) seviyeleri düşük (Mehendale et al.,2009) PCOS omega 3 (540 mg EPA, 320 mg DHA/8 hafta) adiponectin anlamlı artış ve LH anlamlı azalma (Nadjarzadeh et al.,2016) Ayrıca glukoz, insulin ve HOMA-IR testlerinde iyileşme (Rafraf et al., 2012)

Omega 3 IVF Total omega-3 alımı (özellikle alpha-linolenic asid ve DHA) embriyo morfolojisini iyileştiriyor (Hammiche et al., 2011) IVF Non-obes PCOS hastalarında MYO + alpha-lipoic asid ile İnsulin seviyesi, BMI, over hacminde anlamlı artış Grade 1 embriyo sayısında anlamlı artış Gebelik hızında değişme yok (Rago et al., 2015)

2014

VitE

KOENZİMQ10

Gıda takviyelerinin eve “Sağlıklı bebek götürme” oranlarına etkisi

Gebelikte Mikrobesin Takviyesi genetik ekspresyonu değiştirir mi? 14 vitamin ve minerals; Vitamin A (800 RE), Vitamin D (200 IU), Vitamin E (10 mg), Vitamin C (70 mg), Vitamin B1 (1.4 mg), Vitamin B2 (1.4 mg), Niacin (18 mg), Vitamin B6 (1.9 mg), Vitamin B12 (2.6 mg), Folic acid (400 mg), Iron (30 mg), Zinc (15 mg), Copper (2 mg), Selenium (65 g) and Iodine (150 mg)] veya plasebo Gebelikten önce başlayıp ortalama 9.5 hafta olunca da iki gruba sadece 60 mg of elemental demir veya 250 mg folat Multivitamin alan grupta kas, iskelet sistemi, kalp oluşumu, aterogenesis, beyin vaskülarizasyonu, immün cevap ile ilgili imprint gen bölgelerinde değişiklik var Erkek bebeklerin kordon kanında supplementasyon grubunda 966, kız çocuklarında 818 imprint gen metilasyonu plasebodan farklı Khulan B et al, Hum Mol Gen, 2012

Teratoloji Magnezyum, Çinko, demir, niacin (vit B3) alımında azlık NTD riskini arttırır Demir, çinko, magnezyum, vit C alımında artış yarık damak ve dudak riskini azaltır Düşük riboflavin (vit B2), niacin (vit B3) ve vit B12 konjenital kalp defektlerini arttırır Günlük 10000 üniteye kadar Vit A güvenlidir

Diyet NTD ve KKH Titiz-Dikkatli Düşük kalorili Batı Tipi Batı Tipi Meksika tipi Yoğurt, yağsız süt, tam tahıllı ekmek, katkılı tahıllar, balık, dengeli sebze meyve Batı tipiyle aynı kalorisi ve besin miktarı az Sebze meyve az, şarküteri ürünleri, patates, beyaz ekmek Sebze, meyve belirgin, acılı, sakatat, fasulye, dürüm ve avakado 1768 gr 1544 gr 2484 gr 2470 gr 1462 kcal 1409 kcal 1682 kcal 2043 kcal B carotene Düşük lifli Folat-folik a, B12 Düşük kolin Vit B12 Vit ADEK Yüksek kafein Düşük D ve E

Diyet NTD Folik a ve multivitamin eki alanlarda diyet grupları arasında NTD farkı yok Destek almayanlarda Meksika tipi OR: 1.58 (1.15-2.19) Batı tipi OR:1.45 (1.1-1.9) Düşük kalorili Batı tipi OR: 1.38 (1.05-1.83)

Diyet KKH Destek alsada Destek almayan Batı tipinde TOF OR: 1.9 (1.3-2.8) Destek almayan Batı tipinde VSD OR: 1.18 (1.03-1.36) Batı tipinde Konotrunkal KKH OR: 1.22 (1.03-1.46) Düşük kalorili Batı tipi VSD OR: 1.16 (1.09-1.52)

Diyet NTD ve KKH Folik asit ve Multivitamin desteği tüm diyet gruplarında NTD ve KKH riskini azaltıyor Akdeniz tipi diyet (Meyve, sebze, balık) NTD riskini 2.7 kat azaltıyor (OR:2.7 CI: 1.2-6.1) Batı tipi diyet yarık damak dudak doğumlarını arttırıyor (OR: 1.9 CI: 1.2-3.1)

SONUÇ Eldeki kanıtların zayıflığı ortadadır Çalışmalar küçüktür, Kısa sürelidir, Randomize kontrollü çalışma azdır, Sonucu canlı doğum olan çalışma azdır Doz standardizasyonu yetersizdir, Preparatlar multivitamin tarzı olduğundan maddelerin tek tek etkilerini araştırmak zordur

Ancak, infertil erkekte obes ise diyet ve egzersiz, sigara ve alkolü kesmesi önerilmeli RKT çalışmalarla etkinliği gösterilmiş (En az günlük 2 gr Carnitine, E vit, Çinko, arginine, ) ana maddeleri içeren bir gıda takviye kombinasyonunu kullanması önerilmelidir. Ülkemizde Promen-K ve Proxceed var

Teşekkürler