Salgını Durdurmak: Yönetimler ve Tütün Kontrolünün Ekonomisi Tütün kontrolü dünya sağlık gündeminde neden önceliklidir? Dr. Joy de Beyer World Bank Washington DC

Tütün kontolü neden öncelikli ? Dünyada 1.1 milyar kişi sigara içiyor, bunların 800 milyonu gelişmekte olan ülkelerde 2030 yılına kadar: senede 10 million ölüm, ve tütün kullanımı dünyada en önemli ölüm nedeni olacak Yük, gelişmekte olan dünyaya kayıyor Dünyada her gün, 80,000 - 100,000 genç sigara içmeye başlıyor Sigara içenler sağlık açısından aldıkları risklerin bilincinde değil Tütün bağımlılık yaratır, bırakması zordur Kaynak: Curbing the Epidemic, 1999

Son 5 yılda dünyadaki tüketimin artması, gelişmekteki ülkelerdeki artıştan kaynaklanıyor Kaynak: USDA verileri 1996-2001

Uzun süre sigara içen her 2 kişiden 1i bağımlılığı yüzünden ölüyor Yüksek ve artan sayıda tütün kullanımına bağlı ölüm, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde Yıllık tütün kaynaklı ölümler (milyon) 2000 2030 Gelişmiş 2 ~3 Gelişmekte olan ~2 ~7 Dünya toplamı 4 ~10 Uzun süre sigara içen her 2 kişiden 1i bağımlılığı yüzünden ölüyor Ölümlerin 1/2si orta yaş grubunda (35-69) Kaynak: Peto, Lopez, and others 1997; WDR 1993

Sigara içenler bırakmazsa, sigara kökenli ölümler, önümüzdeki 50 yılda dramatik biçimde artacak Kaynak: Peto and others, 1994; Peto, personal communication.

Hükümetler neden devreye giriyor? Çocukların sigara içmesine engel olmak için Sigara içmeyenleri dumandan korumak için Erişkinlere bilinçli karar verecek seçenekleri sunmak için Sigarayı bırakmak isteyenlere destek vermek için

Tütün bağımlılığı genç yaşta başlıyor Her gün 80,000 ile 100,000 arasında genç sigara tiryakisi oluyor Kaynak: Chinese Academy of Medicine 1997, Gupta 1996, US Surgeon General Reports, 1989 and 1994, Authors’ calculations

Tütün kontolü dünya gündeminde neden öncelikli Tütün kontolü dünya gündeminde neden öncelikli? Çocukların sigaraya başlamasını önleme: Sigara içme genç yaşta başlıyor Smoking starts early. Youth smoking prevalence in ECA countries presents a horrifying picture. In 1995, 56% and 21% of 14 to 16 yrs old boys and girls were smokers in Armenia. Similarly, in 1996, 14% of 7 to 13 years old boys and 9% of 7-13 yrs old girls smoked in Turkey. A similar pictures is seen in Belarus, Bulgaria, and Hungary where the data are available. These young people are the future adult smokers, and future stroke, heart attack, emphysema and cancer patients. Kaynak: Corrao et al, TCCP, ACS 2000, ve GYTS 1999

Tütün kontolü dünya gündeminde neden öncelikli Tütün kontolü dünya gündeminde neden öncelikli? Çocukların sigaraya başlamasını önleme: Sigara içme genç yaşta başlıyor

Kadınlar hedefte... Modern, bağımsız, şahane kadınlar sigara içer!! Türk kadınları arasında yaşa göre sigara içimi, 1996 Kaynak: Bilir et.al, 1997 Smoking behavior and attitudes, Ankara-Turkey

Sigara içenler bütün sağlık risklerini bilmiyor Sigara ve sağlık hakkında görüşler, Macaristan 1996 In a survey carried out in July 1996 among 500 adults (18+ age) in Szekesfehervar, smoking was listed as the 4th most important factor influencing health conditions in Hungary. Respondents evaluated factors on a scale of 1-5, where 1 meant that the given factor didn’t influence health at all, and 5 meant that it influenced health to a large extent. Please Note the factors in the survey were Environ= environmental damages Private life: balance of private life Nutrition=eating habits Free time=sport and spare time habits Health care= level of health services Finance = financial situation of family Dwelling = town where one lives Housing = circumstances of housing (flat, house where one lives)

Sigara içenler genelde başladığına pişman Ankara-Türkiye, 1996 Kaynak: Bilir et.al, 1997 Smoking behavior and attitudes, Ankara-Turkey

Sigara içenler dah çok ödüyor – harcamalar, çoğu sigara içenin sandığından daha yüksek Smokers in the region spent significant amount of their monthly income on tobacco products. In Armenia the average smoker spends 28% of his monthly income on cigarettes. In Ukraine a smoker spends 17% of his annual income on cigarettes. These are very high opportunity costs for smokers. Given the low income status of countries, it is a huge financial burden on families where 6% to 28% of smokers’ monthly salaries are spent on tobacco. Most smokers do not realize the volume of these expenses. When smokers quit, they have more money in their wallets to spend on other family needs: healthy food, health care, education, etc. Kaynak: IMF, USDA, WHO ve DB verileri, DB hesaplamaları

Tütün Kullanımı Nasıl Azalır Daha yüksek sigara vergileri Fiyat dışı tedbirler: Tüketicinin daha iyi bilgilendirilmesi: Paket üzeri uyarılar, aleyhte-reklam ve araştırma bulgularının duyurulması Kapsamlı reklam ve promosyon yasağı Kamuya açık alanlarda ve işyerlerinde sigara yasağı Sigarayı bırakmaya yardım (NRT)

Daha yüksek vergi/fiyat, daha az tüketim Vergi/fiyat arttıkça, tüketim azalır Fiyattaki % 10luk bir artış, sigara tüketimini Gelişmiş ülkelerde % 4% , Gelişmekte olan ülkelerde %8 azaltır. Geliri daha düşük olanlar (gençler dahil) fiyata dah duyarlıdır %10 fiyat artışı, gençler ve dar gelirli gruplarda sigara tüketinmini % 10a kadar azaltıyor Gençlerin sigaraya başlamasını engelliyor While success in reducing smoking depends on a range of inter-related factors, increasing the tax (price) of cigarettes is one of the most effective ways of reducing consumption. Economic studies show that higher cigarette prices lead cause many smokers to quit, reduce consumption or switch to cheaper brands. Based on evidence, a 10% increase in price would reduce the cigarette consumption by 4% in developed and 8% in developing countries. Higher tax rates raise prices, so tax policy is an important part of any effective strategy to reduce smoking. People with low incomes – including young people are more sensitive to higher prices. Most smokers take up the habit before they are 20. This means any strategy to reduce smoking must include measures to deter young people. Higher prices do not only reduce the cigarette consumption among young people but also deter them from starting to smoke. This results in lower addiction now and easier quitting, lower prevalence later, better health outcomes later and lower health care costs in the future.

Fiyat Elastikiyeti Verileri Vergi arttıkça,tüketim azalıyor Türkiye Verileri Let me share with you some evidence of the link between tobacco taxes and consumption. As the real price increases- consumption decreases. This is the case in every country in the world. Countries in the ECA region are no exception. I will leave it to my colleague Konstantin to present the data for the Ukraine. I will show some examples from other ECA countries. In Turkey, there is a very clear inverse relationship between real price and consumption. Kaynak: TEKEL, ve Dünya Bankası hesaplamaları

Sigara vergileri yükseldikçe gelir artıyor, Norveç’te paket başı vergi ve sigara vergi gelirleri, 1990-1998 The biggest concern, especially raised by the MOF, is the impact of higher taxes on total revenues. One reason why almost all governments have taxed tobacco products for many many decades is that when you raise these taxes, revenues rise too. This is the case even if smuggling increases. We’ve looked at the data for many many countries of all income levels and situations, and not found even a single country that increased tobacco excises and raised less revenues as a results. Here is one example from a developed country, Norway, where cigarette taxes and prices are among the highest in the world.

Kapsamlı reklam yasakları sigara tüketimini azaltıyor Yasak olan ve olmayan ülkelerdeki sigara tüketimleri (n=102 ülke) Kaynak: Saffer, in Jha and Chaloupka (eds) 2000

Türkiye’nin fiyat dışı tedbirlerdeki sorunları Tüketiciyi bilgilendirme TV’lerde 90 dakikalık tütün ve sağlık programları- Gören var mı? Çok geç saat, az izleyici Araştırma Araştırmacıların yeterli kaynağı ve desteği var mı? Sigara reklamı ve promosyonu yasağı Türkiye’de kapsamlı bir reklam yasağı vardır ve uygulanmaktadır Uyarıcı etiketler ve kamu alanlarında sigara içiminin engellenmesi, ama uyarıcı yazılar çok küçük Kamu alanlarında içme yasağı uygulanıyor mu?

Nikotin bağımlılık yapar. Sigara içenlerin yardıma ihtiyacı var Nikotin bağımlılık yapar. Sigara içenlerin yardıma ihtiyacı var! Nikotin Bağımlılığının Tedavisi Sigarayı bırakmak istemek önemli bir adım Sigara içenlerin sağlık riskleri, sigarayı bırakmanın yaraları ve sigar bırkatırma yardımları hakkında bilgilendirmek Sağlık profesyonellerinden sigara bıraktırma yardımı Sigaradan arınmış hastaneler ve sağlık personeli elzem! Sigara bırkatırma tedavileri var ve erişilir olmalı Yönetimler, NRT’nin ulaşılabilirliğini nasıl sağlayabilirler: Reçetesiz (OTC) satış, reklam serbestisi, lisanslama Maliyet analizleri yaparak (özellikle gelir düzeyi düşük ülkelerde) Geliri en düşük içiciler için NRT sağlamakla NRTleri, sigara bırakma çabalarının etkisini ikiye katlıyor Sigara bırakma yardım hattı, çevreden destek, vb işe yarıyor Nicotine treatment therapies have a particular importance. There are 1.1 billion smokers around the world who are addicted to nicotine. Evidence show that large numbers of smokers want to quit smoking and have tried at least once to quit. It is important to help those who want to quit. Nicotine replacement therapy (NRT) and other cessation interventions markedly increase the effectiveness of cessation efforts and also reduce individuals’ withdrawal costs. Yet in many countries, NRT is difficult to obtain. If NRT were more widely available, it could help to reduce demand substantially. Evidence also shows that advice from health professionals to patients to quit can make a substantial difference, but there is also a clear need in many countries to reduce the number of smokers among health professionals themselves.

Sağlık çalışanlarının sigara bıraktırma desteği çok önemli Ama o kadar çok doktor sigara içiyor ki In order to convince smokers on the street, we first have to educate and inform our health professionals who are important role models for their patients. Unfortunately, as long as we have high prevalence rates among our health professionals, we are facing an uphill battle in trying to persuade other smokers of how dangerous smoking is to health, and in persuading them to take the difficult step of quitting. Kaynak: Carrao et.al., 2000

Source: The New Yorker, January 2002

Öneriler Hükümetler doğru ekonomik ve sağlık politikaları ile tütün salgınını kontrol altına alabilirler Denenmiş tedbirlerin her ülkeye göre yorumlanarak uygulanması Politikaları geliştirmek ve yürürlüğe sokmak Çocuklar ve büyükler yüksek vergilere tepki verir Sigara içenlerin bırakmasına yardım Toplumu iyi bilgilendirmek Sağlık çalışanlarını eğitmek ve harekete geçirmek