Ü NITE - 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi bütün canlılarda görülür. (tek hücreli, çok hücreli, çekirdekli ya da çekirdeksiz) Hücre bölünmesinin olabilmesi için sitoplazmanın belli bir büyüklüğe erişmesi gerekir. Çekirdeğin de hücre bölünmesinde doğrudan bir etkisi vardır.
Ü NITE - 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM HÜCRE BÖLÜNMESİ Vücut hücreleri ve bir hücreli canlılar …………….. bölünme geçirir. Üreme ana hücreleri ise ……………… bölünme geçirir. Bu hücre bölünmelerinin amaçları farklıdır. MİTOZ MAYOZ Vücut hücrelerinde kromozomlar …… olarak bulunur ve ……….. ile gösterilir. Üreme hücrelerinde kromozomlar ……………. olarak bulunur ve …… ile gösterilir. ÇİFT 2n TEK n
Ü NITE - 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM Verilen hücreleri; kromozom sayılarına göre kutulara yerleştiriniz. Sperm hücresi (B) Pankreas hücresi(C) Kalp hücresi (D) Karaciğer hücresi(A) Beyin hücresi (E)Böbrek hücresi (G) Yumurta hücresi (F)Testis hücresi (H) 46 kromozomlu hücre kutusu 23 kromozomlu hücre kutusu A B CD E F GH
Ü NITE - 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM N EDIR BU K ROMATIN IPLIK, KROMOZOM VE KROMATID ? DNA; çekirdek içinde seviyelerden oluşan bir paketleme organizasyonu gösterir. Paketlenmede ilk adım DNA iplikçiğinin proteinlerin etrafına dolanmasıdır. ……………………, mitoz bölünme süreci dışında DNA’nın içinde bulunduğu paketlenmiş yapıdır. Kromatin iplikler, mitoz sırasında yoğunlaşarak …………………oluşturur. …………….. ise mitoz sırasında paralel iki çubuk şeklinde gözlemlenen eşlenmiş kromozomun yapısındaki her bir çubuk yapıya verilen addır. DNA DNA’nın paketlenmesi Kromatin iplik Kromozom Kromotid Kromatin iplik Kromozomları Kromatid
Ü NITE - 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM HÜCRE BÖLÜNMESİ MAYOZ BÖLÜNMEMİTOZ BÖLÜNME Verilen olaylarda hangi tür hücre bölünmesinin gerçekleştiğini belirleyiniz. mitoz mayoz Büyümemiz Saçımızın uzaması Zigottan bebek oluşumu Yaprakları koparılan bir bitkinin yeni yapraklarının çıkması Amip hücresinin bölünerek çoğalma sı Sperm hücresinin oluşması Yaralarımızın iyileşmesi Polen oluşumu mitoz
İ LGINÇLERIMIZ Mitoz bölünme her hücrede farklı sürede gerçekleşir. Hayvan hücrelerinde sentrozom vardır. Ya bitki hücrelerinde? Kromatin ipliklerin kromozom şeklini alması yaklaşık 1 saat sürer. Çekirdek bölünmesinden sonra sitoplazmanın bölünmesi yaklaşık dakika sürer.
M İTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR ? Hazırlık Evresi Hücrenin bölünme için yeterli olgunluğa geldiği evredir. Kalıtım maddesi (kromatin iplik) kendini eşler. Hayvan hücresinde sentrozom kendini eşler. (sentrioller oluşur) Metabolik olaylar hızlanır. Enerjiye ihtiyaç artar.
M İTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR ? Çekirdek Bölünmesi Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozom şeklini alır. Kromatidler yan yana gelir. Çekirdek zarı erir. Çekirdekçik kaybolmaya başlar. İğ iplikleri oluşmaya başlar. Sentrozomlar kutuplara çekilmeye başlar. Şekli inceleyerek meydana gelen değişikleri anlatalım…
M İTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR ? Çekirdek Bölünmesi İğ iplikleri oluşumunu tamamlar. Kardeş kromatidler ekvatora (hücrenin ortasına) dizilir. Şekilleri inceleyerek meydana gelen değişikleri anlatalım… Kardeş kromatidler kutuplara doğru çekilir.
M İTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR ? Çekirdek Bölünmesi Kromozomlar uzayarak tekrar kromatin iplikleri oluşturur. İğ iplikleri kaybolur. Kromatin iplikler kutuplara ulaştığında etraflarında çekirdek zarı oluşmaya başlar. Çekirdekçik meydana gelir. Şekli inceleyerek meydana gelen değişikleri anlatalım…
M İTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR ? Sitoplazma Bölünmesi Hayvan Hücresi; Bitki Hücresi; Sitoplazma boğumlanır.Ara lamel (orta plak) oluşur. Neden bitki hücresi bölünmenin sonunda boğumlanamaz? Çünkü bitki hücresinin duvarı (hücre çeperi) boğumlanamayacak kadar serttir.
M İTOZ BÖLÜNME EVRELERINI SIRALAYALIM ab c defg g – a – f – c – d – e - b
H ÜCRELERI OKLA VURALIM Becerikli avcımızın attığı oklar hangi hücrelere saplanır?
N EDIR BU HOMOLOG KROMOZOM ? Homolog kromozom, biri anneden biri babadan gelen şekil ve büyüklük bakımından aynı olan kromozomlardır.