ÖFKE İLE BAŞA ÇIKMA
Öfke Bireyin bir tehlikeyle ya da engellenmeyle karşılaştığında yaşadığı çaresizliğin, güçsüzlüğün, yetersizliğin yarattığı kaygıdan kurtulmak amacıyla hoşnutsuzluktan, kızgınlık ve şiddete kadar değişebilen bir duygudur
Öfke özenle dikkate alınması gereken bir "işaretçi" korkularını ve diğer duygularını ifade edecek sözcük bulamayarak, davranışa yönelme
Öfke Bireyin kendisinden ve karşısındaki birey(ler)in onda oluşturduğu duygulardan ya da dış etkilerden kaynaklanabilir
İşlevi Öfke işlerin iyiye gitmediğine bir işarettir Sorun çözmeye yöneltir Değişim için bir enerjidir Öfke kendimizi ne ve nasıl hissettiğimizi anlama zamanıdır Güç, statü ve ün kazanma aracıdır Kendini ve diğerlerini korumayı sağlar Harekete geçirir
Herhangi bir kimse öfkelenebilir. Bu kolaydır. Ne var ki; Doğru insana, Doğru derecede, Doğru zamanda, Doğru gerekçeyle ve Doğru biçimde öfkelenmek. İşte bu zordur. ARİSTO
KIZGINLIK KAYGI KİN NEFRET DÜŞMANLIK YIKICILIK ÖC ALMA ÖFKE HİDDET
Duyguları bastırmanın etkileri korku yas kaygı öfke umutsuzluk endişe panik irritasyon
Öfke yaratan durumlar Duyguları bastırma ve biriktirme Duygularla başa çıkamama Dikkat ve bellek bozuklukları İncinme Hakkının yenmesi Hayal kırıklığı
Öfke yaratan durumlar Tetikleyicinin yanlı yorumlanması Felaketleştirme Talepkarlık; Öfkenin kaynağı olarak görülen kişilerin, farklı şekilde davranmaları ve kişinin isteklerini karşılamaları isteği Öfkelendiği kişiye karşı aşırı uçlarda ve olumsuz değerlendirmelerde bulunması Kendini olumsuz değerlendirme
Öfke yaratan durumlar Kendini çıkmazda hissetmek Anlaşılmadığını hissetmek Benliğe saldırı Önemlilerimize saldırı Aşağılanma, suçlanma ve hakaret
Öfke yaratan durumlar Engellenme Kıskançlık Korku Çaresizlik Tehdit Terkedilme
Öfke yaratan durumlar Aşırı yorgunluk, tükenmişlik Uykusuzluk Açlık Madde kullanımı Aşırı gürültü Aşırı sıcak
Saldırgan Davranış Düşük engellenme eşiği Duygusal dalgalanma Aşırı uyaranla yüklü çevreyle baş edememe Sosyal ipuçlarını algılama, Yorumlamada sorun yaşama Dürtüsellik Daha önce varolan ve uyum sağlamada yetersiz davranışsal tepkiler
Öfke Algı Düşünce Uyarılma Duygusal ve davranışsal tepki
Öfkelendiğimizde Bastırabiliriz Anlatabiliriz Dindirebiliriz Unutabiliriz Gizleyebiliriz Hedef değiştirebiliriz Kontrol edebiliriz Ağlayabiliriz Direkt yüzleşebiliriz Aşırı tepki gösterebiliriz
Öfkenin gösterimleri Dağınık, amaçsız davranış Kaygı ve endişe artışı, huzursuzluk, yerinde duramama Her zamanki davranışlarda değişme Kişilik özelliklerinin abartılması Sık nefes alma, terleme, gözbebeklerinde genişleme, kalp hızında artış Dişleri sıkma, yumruk yapma, boşluğa bakma Uygunsuz bir yerde ve uygunsuz şekilde şarkı söyleme Hızlı hareket etme Yüksek sesle konuşma
Öfkenin gösterimleri Sorgulama, kafa tutma Canlılık Reddetme Sözel saldırganlık Korkutmak, üstüne yürümek Ajitasyon Fiziksel saldırı İntihar girişimi Eşyaya zarar verme
Dolaylı gösterimleri Başkalarından uzak durma ve onlarla işbirliğini reddetme Sessizlik Unutkanlık Psikosomatik hastalıklar Depresyon ve suçluluk duyguları İşbirliğine karşı direnç
Dolaylı gösterimleri Bağımlılık davranışları, Aşırı alttan alma, Çekingen davranma, Ağlama, Şiddete ve suça yönelik fanteziler içinde bulunma, Yoğun bir rahatsızlık ve stres altında olma duygusu, Mutsuzluk ve gerginlik, güceniklik ve ruhsal acı çekme duygularının varlığı.
Öfkeyi yönetmek Kişisel donanımlarımız Bakış açımızı yönetmek Durumu ve olayları nasıl algıladığımızı yönetmek
İletişim tarzı Saygılı Değer verici İçten Güven verici Dinleme ve anlama odaklı Empatik
Nezaketimiz bizi zor ve şiddetten daha kolaylıkla nezakete zorlar. SHAKESPEAR Öfke, sakin ve uygun bir şekilde ifade edilene kadar dışa vurulmamalıdır.
İletişim Anlamak için dinle Konuşmayı kesme Empati Soru sor Konsantre ol Diğer insanın gözlerine bak Kendi problemlerinden bahsetme Direkt yargılama Anladığını geri bildirimlerle hissettir Kararına saygı duy
Öfkelendiğinde Öfkenle ve öfkene neden olan konu ile yüzleş, ondan kaçma Öfkenin altındaki duyguları anlamaya çalış “Ben dili” kullanarak konuş Öfkene karışan suçluluk, pişmanlık, hiddet, utanma, korku gibi duyguları ayıkla Geçmişten gelen öfke kaynaklarını kurut Yarım iş bırakma Çevrendekilerden yardım al. Öfkelenmeden öfken için hazırlıklı ol
Öfkelendiğinde Gevşe…düşün…davran Sakinleşinceye kadar sakin ol Neye ve niçin öfkendim? Öfkemin altında ne var? Ne tür alternatiflerim var? En iyi yol hangisi? Kâr ve zararım ne olur? Öfkeyi içimde mi tutmalıyım, dışa mı vurmalıyım? Yıkıcı ve saldırgan olmayan çözüm yolları nedir? Düşün, düşün yeniden düşün
Analiz et Beni daha çok ne öfkelendirir? Kim öfkelendirir? Kırmızı çizgilerim nedir? Öfkemi daha çok nasıl ifade ederim? Öfkemi ifade edişim ne kadar sağlıklı? Öfkemin ortasındayken ne hissederim? Öfkemden sonra neler hissederim?
Analiz et Öfkemden ne tür dersler alırım? Öfkemden kazançlarım nelerdir? Başkalarının tepkileri neler olur? Öfkemin olumsuz sonuçları nelerdir? Öfkemin kaynağında neler var? Öfkemi nasıl kabul eder ve onu sağlıklı ifade edebilirim? Sorumluluğunu nasıl alırım?