TENS TEDAVİSİ
TRANS KUTANÖZ ELEKTRİK STİMULASYONU Ağrı blokajı A Delta A Alfa C Lifleri Affarent stimulasyon tekniklerinin kullanımındaki esas 1965’te Melzack ve Wall tarafından açıklanan “Gate-Control” (Kapı-Kontrol) teorisine dayanmaktadır.
Ağrının Blokajı Periferal somatosensoriyel lifler 3 grupta toplanabilir. 1- Kalın,iletim hızları yüksek,miyelinli lifler; A alfa, beta ve gama lifleridir.Dokunma ve proprioception duyusunu iletirler. 2- Çapları 2-5 mikron, ileti hızları 3-15m/sn, miyelinli A delta lifleridir.Bir kısmı ağrı, bir kısmı proprioseptif reseptörlerden başlar. 3- Çapları 0,4-1,2 mikron, ileti hızları 0,5-2m/sn, miyelinsiz C lifleridir.Bu liflerin %90’ı ağrı reseptörleri ile ilişkilidir ve ağrı duyusunu taşır.Visseral orjinli ağrıyı da C visseral affarentleri taşır.
Spinal korda hissi giriş iki ayrı tip sinir lifi ile taşınır Spinal korda hissi giriş iki ayrı tip sinir lifi ile taşınır.Bunlar geniş miyelinli ve kısa miyelinsiz liflerdir.Bu sinirlerden uyarılar 3 spinal kord sistemine aktarılırlar. 1- Dorsal kolonda ilerleyen ağrı lifleri, 2- Sustantia gelatinosa hücreleri, 3- Birinci santral transmisyon hücreleri veya “T” hücresi
Kapı kontrol teorisi 3 kısımdan oluşur: 1- (Gate) Kapı Kontrol sistemi, 2- Santral Kontrol sistemi, 3- Aksiyon sistemi.
Santral Kontrol Sistemi A liflerinin bir kısmı SG’ya uğramadan dorsal kolondan beyine ilerlerler.Bu yollarda iletim çok hızlı olur, daha aksiyon sistemi harekete geçmeden serebral kortex ağrının lokalizasyonu ve cinsi hakkında bilgi edinir, aynı hızla kapı kontrol sistemine emirler göndererek bu sistemi ayarlar.Ayarlamadan sonra aksiyon sistemi harekete geçer. Bu sistemin önemi; kişinin psikolojik durumu, anksiyete ve heyecan gibi duyularının kapı kontrol sisteminin kapılarını açıp kapamasına olanak vermesidir.Örneğin; savaşta ağır yara alan bir asker ağrısının farkında değildir, çünkü serebral kortexin o andaki aktiviteleri (askerin heyecanı,korkusu, zafer sevinci vb) kapı kontrol sisteminin kapılarını ağrılı uyaranlara kapamıştır.
TENS’İN AĞRI BLOKAJI Presinaptik inhibisyon Postsinaptik inhibisyon Kalın afferentler Presinaptik inhibisyon Postsinaptik inhibisyon Placebo Ağrılı uyaran
Lifleri seçici uyarmak için; Akımın; Geçiş süresi Frekansı Amplitüdü
TENS tedavisindeki stimülasyon formları(TENS’in çeşitleri) 1- Konvansiyonel TENS 2- Kısa Şiddetli (Brief İntense) TENS 3- Alçak Frekanslı (Low-Rate) TENS
Elektrotların Yerleştirilmesi
Özel Yerleştirme Noktaları:
Dermatom:
Spinal Kord Segmenti:
Periferal Sinir:
Değişik Yöntemler:
TENS Ünitesinin ve Elektrotların Özellikleri