Refah Ekonomisi 1

 Bir toplumda refah artışı olarak etkinlik üzerinde anlaşılmışsa ve tam rekabet koşulları geçerli ise Pareto Etkinlik kendiliğinden sağlanacaktır.  Bu noktada kamu ekonomisinide güvenlik, mülkiyet hakkının korunması ve düzenin sağlanması dışında bir görev kalmamaktadır. 2

 Ancak toplumun refah artış kriterini etkinlik dışında mesela adalet olarak belirlerse yada,  Tam rekabet koşullarından birisi gerçekleşmezse işte o zaman kamuya görev düşecektir. 3

4 UB UA W r p h q

 Şekle göre p noktasında B, q noktasında A’nın faydası daha yüksektir. Ancak her iki noktada pareto etkindir.  h noktasında etkinlik sağlanmış ve p ve q noktalarına kıyasla daha adildir.  r noktasında her iki bireyinde faydaları 45 derecelik doğru üzerinde olduğundan faydalar eşit ve adil ancak, pareto etkin deildir. Çünkü henüz her iki bireyin ve toplumun refahını artırmak mümkündür. 5

 Hiç kimsenin refahını azaltmadan birinin refahının arttırılamaması, etkinlik için önemli olmakla birlikte, adil bir gelir dağılımını hedefleyen toplum için anlamlı olmayabilir.  Sosyal Refah Fonksiyonu, toplumun refahını toplum üyelerinin yani bireylerin refahları ile ilişkilendiren bir fonksiyondur.  Bireylerin faydalarının tükettikleri malların bir fonksiyonu olduğundan hareketle toplumun refahı  W=f (UA,UB) ‘dir. 6

 Buna göre bireysel faydaların sosyal refah içersindeki payını (bireylerin faydalarının değişim oranı) gösteren sosyal kayıtsızlık eğrilerinin şekli sosyal refah fonksiyonuna bağlıdır.  Kısaca sosyal kayıtsızlık eğrileri iki bireyin refahları arasındaki değişim oranını verir. Sosyal kayırsızlık eğrileride orijinden uzaklaştıkça daha büyük bir refah düzeyini ifade eder.  Sosyal kayıtsızlık eğrisi negatif eğimli olup, anlamı aynı refah düzeyinde kalmak için birinin rehaını artımak için diğer bireyleri azalmak gerekir. 7

8 UB UA v W1 W2 W3 r

 Şekilde v nok. Toplumsal fayda eğrisi üzerinde olduğundan pareto etkindir. Ancak pareto etkin olmamakla birlikte r noktası daha yüksek bir sosyal faydayı ifade etmektedir. Bu noktada toplum etkinlik yerine adaleti tercih etmektedir.  u noktası ise hem etkin hemde adil nokta olup, toplumun en çok tercih ettiği noktadır.  Sonuç olarak toplum adil bir gelir dağılımını etkinliğe ercih ederse, sosyal refahı etkinlik değil adil gelir dağılımı sağlayacaktır. 9

10  Bu durumda toplumun istediği adil gelir dağılımı için devlet müdahelesi gereklimidir.  Ancak bu müdahale pareto etkinliği bozmayan bir müdahale olmalıdır.  Zenginlerin tükettiği mallardan yüksek oranda vergi alınması, fakirlerin tükettiği mallara tavan fiyat uygulaması veya artan oranlı vergi ile devlet gelir dağılımına müdahele edebilir. Ancak bu müdahallerin etkinliği bozabilceği, tavan fiyat uygulamasının karaborsayai taban fiyat uygulamasının arz fazlasına, vergilerde artan oranlılığın gelir artırıcı faliyetleri cezalandırma şeklinde algılanabileceği unutulmamalıdır.