Çağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Uluslararası Hukukun Kaynakları
Uluslararası Hukukun Kaynakları 1. Genel Olarak - Kaynak: “bir şeyin ilk çıktığı, kaynadığı yer”. - Hukukun kaynağı: bir hukuk düzeninde hukuk kurallarını oluşturan ve geliştiren öğeler - Uygulanan uluslararası hukuk bakımından: uluslar arası kişilerin birlikte oluşturdukları ve tarafların her birinin kendisi için bağlayıcı kabul ettiği kurallar koyan ortak yöntemler.
Uluslararası Hukukun Kaynakları 1. Genel Olarak Hukukun kaynağı; - Maddi Kaynak, - Biçimsel (Şekli) Kaynak
Uluslararası Hukukun Kaynakları 1. Maddi Kaynakları - Hukuk kurallarının nereden ve nasıl ortaya çıktıklarını ifade eden, - Oluşumlarına neden olan her türlü toplumsal ve düşünsel verileri kapsayan hukuku doğuran kaynaklar veya hukuku yaratan kaynaklardır. - Uluslar arası hukuk kurallarının özünü ya da varlık nedenini oluşturan, bu kuralları yaratan temel öğelerdir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları 2.Biçimsel Kaynakları - Bu kaynaklar uluslar arası hukuk kurallarına bir biçim veren ve bir yaptırıma bağlayan yöntemleri belirtmektedir. - Pozitivistler için yalnızca bu biçimsel kaynaklar vardır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Biçimsel Kaynaklar - İki ayırım var 1. Ayırım * Asıl Kaynaklar, * Yardımcı Kaynaklar 2. Ayırım * Yazılı Kaynaklar, * Yazılı Olmayanlar Kaynaklar
Uluslararası Hukukun Kaynakları Biçimsel Kaynaklar - MC döneminde USAD Statüsü Md. 38 -BM döneminde UAD Statüsü Md.38
Uluslararası Hukukun Kaynakları Biçimsel Kaynakları Asıl Kaynaklar: 1) Andlaşmalar, 2) Örf ve Adet (Teamül-Yapılageliş), 3) Hukuk Genel İlkeleridir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Biçimsel Kaynaklar Yardımcı Kaynaklar: 1) Mahkeme Kararları, 2) Uzman Yazarların Görüşleri (Öğreti ya da Doktrin). - Uluslararası hukuk kaynaklarını yaratmazlar, - Onların varlığının ya da içeriğinin saptanmasında yardımcı olurlar
Uluslararası Hukukun Kaynakları Biçimsel Kaynaklar Yazılı olup olmamalarına göre ayırım: Yazılı kaynaklar : 1) Andlaşmalar, 2) Mahkeme Kararları, 3) Öğreti.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Biçimsel Kaynaklar Yazılı olup olmamalarına göre ayırım: Yazılı olmayan kaynaklar ise şunlardır: 1) Örf ve Adet (Yapılageliş- Teamül), 2) Hukuk Genel İlkeleri Biz asıl ve yardımcı kaynaklar ayırımını esas alacağız
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Uluslararası hukukun kendilerine bu alanda yetki tanıdığı kişiler arasında, - Uluslararası hukuka uygun bir biçimde, hak ve yükümlülükler doğuran, - Bunları değiştiren ya da sona erdiren “yazılı irade uyuşması” anlaşılmaktadır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) - Türkiye’nin taraf olmadığı 1969 Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesinde yer almaktadır. - Bu Sözleşmenin hükümlerinin büyük çoğunluğu günümüzde örf ve adet hukuku niteliği kazanmıştır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) İlk koşul: Uluslararası hukuk kişileri arasında olmalı; * Egemen “devletler”, * “Uluslararası örgütler” - Ayrıca, sürekli tarafsız devlet vb. kimi yetkileri sınırlı uluslar arası hukuk kişileri de yetkilerinin sınırlı olmadığı alanda anlaşma yapabilmektedir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) - Hukuksal statülerinin izin verdiği ölçüde koruma altındaki devletler ve Federal Devleti oluşturan federe devletlerin anlaşma yapma yetkisi bulunmaktadır. - Buna karşılık, devletlerle ya da uluslar arası örgütlerle yabancı “özel hukuk kişilerinin” yaptığı sözleşmeler andlaşma olarak kabul edilmemektedir.
Uluslararası Hukukun Süjeleri Devletler, Hükümetlerarası Uluslararası Örgütler (BM, NATO Vb.) Ara Birimler (Vesayet altındaki devletler, ulusal kurtuluş hareketler vb.) Hükümetler Dışı Uluslararası Örgütler (UEFA, Uluslar arası Olimpiyat Komitesi vb.) Ulusal Hukuk Kişileri (Gerçek ve Tüzel Kişiler)
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) İkinci koşul: İrade uyuşmasının uluslararası hukuk kurallarına uygun olmalı. Üçüncü koşul: İrade uyuşmasının; * hak ve yükümlülükler doğurması, değiştirmesi ya da sona erdirmesi gerekir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Hak ve yükümlülük doğurmayan anlaşmalara örnek : - “centilmenler anlaşmaları”, - “AGİK Son Senedi” Onay ya da benzeri işlem gerektirmemekte ve BM’ye tescili gerekli olmamaktadır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Dördüncü koşul: Ortak bir irade olmasıdır. Tek taraflı hukuksal işlemler ile iç hukuk işlemleri andlaşmayı oluşturmamaktadır. Beşinci koşulu: Yazılı olması gereği. - Bu konu öğretide tartışmalıdır: - Uluslararası hukuk bir sınırlama getirmemiştir. - Sözlü irade uyuşması da bir andlaşmadır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu Türkçede: “andlaşma” veya “antlaşma” Anayasamızın 90. maddesinde de bu terim kullanılmıştır. İngilizce: “treaty”, Almanca: “Vetrag”, Fransızca: “Traité”dir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu -Andlaşma/Antlaşma (treaty): * Muahede * Genel olarak bir irade uyuşmasını bildirir * Özel olarak, onay gerektirir Örneğin, 24 Temmuz 1924 tarihli Lozan Barış Andlaşması.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu - Anlaşma (agreement): İkincil önemde ve en az resmi işlem gerektiren andlaşma türü . Daha çok uluslararası örgütlerin yaptığı andlaşmalar Ör: Ticaret andlaşmaları
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu - Sözleşme (Convention): *Mukavelename * Genellikle önemli ve kural koyucu çok taraflı andlaşmalarıdır Örneğin, - 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi, - 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi, - 1969 Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu -Misak (convenant): * Pakt * Uluslararası ilişkilerin temel düzenine ilişkin çok taraflı andlaşmalar * Ör: Milletler Cemiyeti Misakı.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu - Şart (charter): Uluslar arası yaşamı düzenleyen temel ve kurucu nitelikli andlaşmalar Ör: Birleşmiş Milletler Şartı. Bazen bağlayıcı niteliği olmayan bir uluslararası belgeyi de belirtir Ör: BM Genel Kurulunun 1974’de kabul ettiği Devletlerin Ekonomik Hak ve Yükümlülükleri Şartı.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu -Protokol (protocol): * Sınırlı nitelikli andlaşmalar ya da * Bir ana andlaşmayı tamamlayıcı ve ayrıntılarını düzenleyici nitelikli andlaşmalar Ör: - AET ile Türkiye arasında geçiş dönemini düzenleyen Katma Protokol, - 1923 tarihli Lozan Barış Andlaşmasının eklerini oluşturan protokoller.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu -Genel Senet (general act): * Umumi senet * Genel nitelikli hükümler içeren çok taraflı andlaşmalar. Ör: 1928 Uyuşmazlıkların Barışçı Çözümü Konusunda Genel Senet.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu - Son senet (final act): *Nihai senet * Bir kongre ya da konferansta kabul edilen andlaşmalar ile kimi zaman toplantıya katılan tarafları da sayan andlaşma nitelikli bir belgeyi belirtmektedir. Ör: 24 Temmuz 1923 Lozan Konferansı Son Senedi.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu -Moduz vivendi: Geçici anlaşma anlamına gelir Kısa süreli ve özellikle ticaret ya da gümrük konularına ilişkin ikili andlaşmalar Ör:Türkiye ile Lüksemburg-Belçika Ekonomik Birliği hakkında 12 Mart 1947 tarihli Modus Vivendi.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu - Tahkimname (compromis): Uluslararası hukuk kişilerinin bir uyuşmazlıklarını hakemlik ya da yargı yoluyla çözme kararını ve bu yolla başvurma koşul ve yöntemlerini düzenleyen andlaşma Ör: Adalarla İlgili Olarak 30 Mayıs 1929 Tarihinde İmza Olunan Türkiye - İtalya Tahkimnamesi.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmalar (Treaties) Terim Sorunu -Statü (statute): Genellikle uluslar arası organların çalışma kuralları ve koşullarını kapsayan Ör: Uluslar arası Adalet Divanı Statüsü.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Sınıflandırılması: 1) Konularına Göre Andlaşmalar; - Siyasal Andlaşma, - Askeri Andlaşma, - Ekonomik ve Ticari Andlaşma, - Kültürel Andlaşma, - İttifak Andlaşması, - Konsolosluk Andlaşması, - Ulaşım ve İletişim Andlaşması, - Adli Yardımlaşma Andlaşması vb.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Sınıflandırılması: 2) Tarafların Sayısı ve Durumuna Göre Andlaşmalar; - İkili Andlaşmalar, - Çok Taraflı Andlaşmalar olarak sınıflandırmak olanaklıdır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Sınıflandırılması: 3) Tarafların Uluslararası Kimliğine Göre Andlaşmalar; - Devletlerarası Andlaşmalar, - Uluslararası Örgütler Arası Andlaşmalar, - Devletlerle Uluslararası Örgütler Arası Andlaşmalar, - Egemen Devletlerle Yetkileri Sınırlı Devletler ya da Devlet Niteliği Kazanmamış Topluluklarla Yapılan Andlaşmalar vb. sınıflandırmak olanaklıdır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Sınıflandırılması: 4) Hukuksal İşlevlerine Göre Andlaşmalar; - Yasa Andlaşmalar, - Akid Andlaşmalar olarak sınıflandırılabilir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı - Andlaşma metnini oluşturulup resmileştirilmesi, - Andlaşmanın bağlayıcılık kazanması için gerekli işlemlerin yapılması ve - Andlaşmaların hüküm doğurmasını sağlayacak biçimsel işlemlerin tamamlanması aşamaları kastedilmektedir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşma Metninin Oluşturulması ve Resmilik Kazanması - Yetkili kişilerin saptanması; * devlet ya da * uluslararası örgüt olmasına göre değişiklik göstermektedir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı - Devlet Yetkilileri 1) Görevleri nedeniyle hiçbir özel yetki almalarına gerek olmayan kişiler: a) Genel olarak andlaşma görüşmelerinde ve metnin kabulünde yetkili kişiler: i) Devlet Başkanı, ii) Hükümet Başkanı, iii) Dışişleri Bakanı.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı - Devlet Yetkilileri 1) Görevleri nedeniyle hiçbir özel yetki almalarına gerek olmayan kişiler: b) Devletleri adına yalnızca temsilci olarak atandıkları devlet ya da uluslar arası örgüt nezdinde yetkili olan kişiler: O devlet/uluslar arası örgüt nezdine atanan diplomatik misyon şefi (genellikle büyükelçi)
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı - Devlet Yetkilileri 2) Bir yetki belgesi ile yetkili kılınan kişiler:
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı - Uluslararası Örgüt Yetkilileri 2) Bir yetki belgesi ile yetkili kılınan kişiler: Bu yetkinin asli yetkiye sahip kişi ve organlarca verilmesi gerekir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşmanın görüşülmesi ve metnin yazılması - Ortak metin üzerinden yapılır. * Oluşturulan andlaşma metninin dili: - Ya tarafların her ikisinin resmi dilinde, - Ya her iki tarafın resmi dili yanında ayrıca bir üçüncü dilde (genellikle İngilizce veya Fransızca) - ya da yalnızca bir yabancı dilde yapıldıkları görülmektedir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşmanın görüşülmesi ve metnin yazılması - Çok taraflı andlaşmaların görüşülmesi; * Ya doğrudan bir diplomatik konferansta, * Ya bir uluslararası örgüt çerçevesinde gerçekleştirilmekte, * Ya da tasarı örgüt organınca hazırlandıktan sonra bir diplomatik konferansta kabul edilmektedir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşmanın görüşülmesi ve metnin yazılması - Çok taraflı andlaşmaların görüşülmesi; Çeşitli oylama yöntemleri var: * Bütün aşamalarda “oybirliği”nin aranması. * Çoğunluk aranması. - Aranan oy çokluğu “salt”, “2/3”, “3/4” ya da “4/5” oy çokluğu biçiminde olabilmektedir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşmanın görüşülmesi ve metnin yazılması - Çok taraflı andlaşmaların görüşülmesi; * Çoğunluk aranması. - Ancak, Konferansta başka bir oy oranı kabul edilmemişse, 1969 Viyana Andlaşmalar Hukuk Sözleşmesi (m.9) 2/3 çoğunluğu ilke olarak benimsemektedir. * “oydaşma (consensus)”. Herhangi bir oylama yapılmaz, metne hiçbir taraf itiraz etmezse o metin kabul edildi sayılmaktadır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşmanın görüşülmesi ve metnin yazılması - Çok taraflı andlaşmaların görüşülmesi; Görüşmeler uluslararası örgüt çerçevesinde yapılırsa, * Hazırlanan metin ya bu örgütün genel kurulunca kabul edilerek üye devletlerin imza ve onayına sunulur, * Ya da bu örgütün genel kurulunca bir uluslar arası konferansa sunularak kabul edilir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşma metninin resmileştirilmesi: -Tarafların kararına göre yapılmaktadır: - İmza ya da paraf. - İmzayı, bağlayıcılık amaçlı imzadan ayırmak gerekir
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşmayı imzalayan devletler, bu andlaşma bakımından, * bağlayıcı işlemlerini tamamlayanlar ile * imzalamayanlar arasında ve geçici statüde yer alan bir grubu oluşturur Bu devletler; - Bazı haklara sahip (çekincelere itiraz vb) - Diğer yandan da bazı yükümlülük altına girmekte (andlaşmanın konu ve amacını ortadan kaldıracak davranışlardan kaçınmalı).
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Yapılışı Andlaşma metninin resmileştirilmesinde imza; - Hiçbir koşula bağlı olmayan ve görüşmelerin sonunda verilen “kesin imza”, - “Danışma koşullu imza (signature ad referandum)”, - “uzatmalı imza” (imzalamak için süre verilmesi)
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması Tarafların bu yönde iradelerini açıklayan yöntemlerle gerçekleştirilir. Bunlar 3 ayrı grupta toplanabilir: (a) Basit Usul, (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma, (c) Katılma.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (a) Basit Usul Bir uluslaraarsı hukuk kişisinin iradesini açıklayarak doğrudan bir andlaşma ile bağlaması yöntemleri öğretide basit usul olarak adlandırılmaktadır. Bu yöntemler şunlardır: 1) İmza: Kural dışıdır. İç hukuk öngörmelidir 2) Belgelerin Değişimi: Bir kaç belge varsa. İç hukuk öngörmelidir. 3) Öteki Yöntemler
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma Hem iç hukuk hem de uluslararası hukuk düzeyinde yapılacaklar vardır. Uluslar arası hukuk bir düzenleme getirmemiş, bunları devletlerin iç hukukuna bırakmıştır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma Mevcut sistemler şunlardır: - Sadece yasama organı. - Sadece yürütme organı. - Yasama ile yürütme arasında paylaştırılmış: * Yasama ve yürütme organının iki ayrı işlemi tamamlaması şekline olmaktadır. * Onay işlemi, kimi andlaşma türleri için yasama organına, kimi andlaşma türleri için de yürütme organına bırakılmıştır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma Uluslar arası hukuk bakımından onaylama işleminin gerekliliğine gelince; - Andlaşmada öngörülmüşse, - Başka yollardan tarafların onaylamayı kabul ettikleri anlaşılıyorsa, - Temsilci imza esnasında belirtmişse, - Yetki belgesinde varsa ya da görüşmelerde belirtilmişse onay işlemi gereklidir. Aksi durumda onay zorunluluğu yoktur.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma Bununla birlikte, bir devletin iç hukuku onayı gerekli görüyorsa, onaylama zorunluluğu öngörmeyen andlaşmalara da onaylama yoluyla taraf olabilir. Onay işlemi, öngörüldüğü durumlarda, irade açıklamasının temeli olarak değerlendirilmek-tedir. Böyle olunca, bir devletin imzaladığı bir andlaşmayı onaylamama hakkı vardır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma Onay belgelerinin taraf ya da taraflara sunulması iki şekilde olur: - İkili andlaşmalarda taraflar birbirlerine gönderir - Çok taraflı andlaşmalarda ise, genellikle, bir ya da birkaç “depoziter” öngörülmekte ve onay belgeleri bunlara verilmektedir. Bu görev devletlere verilebileceği gibi, uluslar arası örgütlere de verilebilmektedir (BM gibi).
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (b) Onaylama, Kabul ya da Uygun Bulma 1969 Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (m.14/2) onay gibi “kabul” ya da “uygun bulma” ile de devletlerin bir andlaşma ile bağlanma rızalarını geçerli kılabileceğini hükme bağlamıştır. Bu daha çok devletin iç hukuk işlemlerinin farklılığına cevap vermek için kabul edilen bir yöntemdir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (c) Katılma Andlaşmaya sonradan taraf olma işlemidir. B İki durumda olmaktadır: - Andlaşma hükümlerinden ya da başka yollardan, böyle bir imkanın tanındığı anlaşılıyorsa, - Taraflar, sonradan alacakları bir kararla bu hak tanınıyorsa.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Bağlayıcı Güç Kazanması (c) Katılma Bir andlaşmaya katılma üç yolla gerçekleşir: - Özel bir katılma andlaşması, - Karşılıklı bildirim değişimi yoluyla, - Tek taraflı işlemle
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Hüküm Doğurması Bir andlaşmanın hüküm doğurabilmesi, yürürlüğe girmesi için gerekli işlemlerin yapılmasını gerektirmektedir. Bunun için ayrıca BM’ye tescil zorunluluğu bulunmaktadır.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Hüküm Doğurması (a) Andlaşmaların yürürlüğe Girmesi Bunun için önce iç hukuk işlemleri sonra da uluslararası hukuk düzeyinde işlemlerin tamamlanması gerekir. 1) İç Hukuk İşlemleri Devletlerin bu amaçla başvurduğu yöntemleri ikiye ayırabiliriz: - Resmi duyuru/ilan: iç düzende duyurulması, - Yayın: RG.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Hüküm Doğurması (a) Andlaşmaların yürürlüğe Girmesi 2) Uluslar arası Hukuk İşlemleri İlgili andlaşma hükümlerinde öngörülen ya da tarafların anlaşarak kabul ettikleri yöntemler ın bunları birbirlerine göndermeleri ile olur..
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Hüküm Doğurması (a) Andlaşmaların yürürlüğe Girmesi 2) Uluslar arası Hukuk İşlemleri Burada önemli olan, belirlenen yöntemlerin taraflarca biliniyor olmasıdır. Aksi kararlaştırılmadıkça tarafların hepsinin rızalarının açıklanması anında yürürlüğe girer. Çok taraflı andlaşmalarda, belli sayıda devletin rızasının açıklanmış olması yeterli kabul edilebilir.
Uluslararası Hukukun Kaynakları Andlaşmaların Hüküm Doğurması (b) Andlaşmaların Kayıt Ettirilmesi Gizli andlaşmaların önlenmesi bakımından, BM üyesi devletlerin yaptıkları andlaşmaların BM Sekreterliğine tescil ettirmeleri gerekmektedir. Bu andlaşmalar ayrıca BM tarafından yayımlanacaktır (BM Andlaşması m 102).
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi İlgili Mevzuat Geçerli Türk mevzuatı; - 1982 Anayasası’nın “Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma” başlığını taşıyan 90. maddesi (1961 Anayasası’nın 65. maddesi) ile 104. maddesinin “Cumhurbaşkanına “milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak” görev ve yetkisi tanıyan ilgili bendi, - 244 sayılı “Milletlerarası andlaşmaların yapılması, yürürlüğe girmesi ve yayınlanması ile bazı andlaşmaların yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkında kanun”,
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi İlgili Mevzuat Geçerli Türk mevzuatı; - 1173 sayılı “Milletlerarası münasebetlerin yürütülmesi ve koordinasyonu hakkında kanun”, - 1973 tarihli TBMM İçtüzüğü, - 2406.1969 tarih ve ve 87-30/4592 sayılı 1173 sayılı yasanın uygulanmasına ilişkin Başbakanlık Genelgesi ile Dışişleri Bakanlığının aynı yasanın uygulanması hakkındaki 23.5.1969 tarih ve GİKY 110,119,69/3 sayılı genel notalardan oluşmaktadır.
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi Andlaşma Görüşmeleri ve Andlaşmaların Resmilik Kazanması Konusunda Kurallar Yetki belgesine gerek duymadan; * Gerek yurt içinde gerek yurt dışında yapmaya ve bunları paraflamaya ya da imzalamaya yetkili olan kişiler; - Cumhurbaşkanı, - Başbakan, - Dışişleri Bakanıdır.
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi Andlaşma Görüşmeleri ve Andlaşmaların Resmilik Kazanması Konusunda Kurallar Yetki belgesine gerek duymadan; * Keza, yurtdışında nezdine atandıkları devlet ya da uluslararası örgütle andlaşma görüşmeleri yapmaya diplomasi temsilciliğimiz şefleri yetkilidir. * Yurt içinde ise, merkezdeki Dışişleri meslek memurları yabancı devletlerin ya da uluslararası örgütlerin temsilcileri ile andlaşma görüşmeleri yapmaya yetkilidir.
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi Andlaşma Görüşmeleri ve Andlaşmaların Resmilik Kazanması Konusunda Kurallar Görüşmeler sonunda bir andlaşma imzalanması ya da paraflanması gerekiyorsa, uluslararası hukukun genel uygulamasından farklı olarak, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Dışişleri Bakanı dışındaki herkes için “yetki belgesi” gerekmektedir
Andlaşmaların Tapılmasında Türk Sistemi Yasama +Yürütme - AY Md. 90/1 - AY Md. 104 - 244 SK Yürütme - AY Md. 90/2 - AY Md. 104 - 244 SK - AY Md. 90/3 - AY Md. 104 - 244 SK TBMM Uyun Bulma Kan. (Metin Yok) BK Karar. (Metin+çeviri) - Kanunlara Değişiklik Getirmemeli CB RG CB Uyg. And. Yet. Kan. Day. And. BK Kararnamesi (Metin+çeviri) RG BK Karar. (Metin+çeviri) 2 ay içinde TBMM’ye bilgi CB CB RG RG Sadece ekonomik, ticari ve özel kişilerin hak. ile ilgili olanlar
Çağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi