HÜSEYİN KANBER MARMARA COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ ada yaylarI VE DERİN DENİZ HENDEKLERİ
ADA YAYLARI VE DERİN DENİZ HENDEKLERİ İki okyanusal levhanın çarpışması sonucunda derin okyanus çukurları ve buna eşlik eden volkanik ada yayları oluşur. Ada yayları ve derin deniz hendekleri Pasifik Okyanusu’nun tipik yer şekilleridir. Hendekler Pasifik’in hemen hemen bütün kenarlarını çevrelerler. Buna karşılık ada yayları Pasifik’in batı kesiminde yaygındır.
Ada yayı ile birlikte olan hendekler ünitesi, kıta kenarında uzanan kenar denizlerle okyanusları birbirinden ayırmaktadır.
DERİN DENİZ HENDEKLERİ Hendekler deniz ve okyanusların en derin kısımlarını oluştururlar. Okyanusal levha ile kıtasal levhanın çarpıştıkları, okyanusal levhanın kıtasal levhanın altına daldığı yerlerdeki dalma batma zonlarında ve düşey atımlı büyük fayların olduğu alanlarda oluşurlar.
Dört hendek tipi vardır: Ana okyanusların kenarlarında yer alan ada yayları ve genç dağ silsileleri ile birleşmiş olanlar Kenar denizlerdeki düzensiz ada yaylarına paralel uzanan hendekler Okyanus sırtlarını ve kıtasal yapıları enine ve yanlamasına kesen hendekler Volkanik ada yayı sistemini oluşturan hendekler
PORTO RİKO ÇUKURU (8648 m) MARİANA ÇUKURU (11.035 m)
Bilinen en derin hendek 11 km ile Mariana Çukurudur Bilinen en derin hendek 11 km ile Mariana Çukurudur. Bazı hendeklerin genişlikleri ise fazla değildir. Hendeklerin genişliklerinin az, buna karşılık derinliklerinin fazla oluşu yamaçlarının dik olduğunu gösterir.
2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi Hendeklerin bulunduğu sahalar sık sık meydana gelen şiddetli deprem sahalarına denk gelir. Bu depremler tsunamilere sebep olabilmektedir. Yeni Zelanda’nın kuzeyinde bulunan Tonga Yayında meydana gelen depremler bütün dünyadaki derin odaklı depremlerin yarısına yakın bir kısmını oluştururlar. 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi