Bir kelimenin cümlede diğerlerine göre daha baskılı okunmasına vurgu denir.
1.Fiil cümlelerinde yüklem sonda veya ortadaysa vurgu yüklemden bir önceki kelimededir, yüklem baştaysa vurgu kendisindedir.
Ör: ♦ Hasan kırtasiyeden dün kalemi aldı. (Nesne) ♦ Hasan dün kalemi kırtasiyeden aldı. (Dolaylı tümleç) ♦ Hasan kalemi kırtasiyeden dün aldı. (Zarf Tümleci) ♦ Kırtasiyeden kalemi dün Hasan aldı. (Özne) ♦ Bakkaldan aldım ekmek. (Dolaylı tümleç) ♦ Okula bugün gelmedi Zeynep. (Zarf tümleci) ♦ Gördüm okulda az önce seni. (Yüklem)
2. İsim cümlelerinde vurgu yüklemin kendisindedir. (Yüklemin başta, ortada veya sonda olması fark etmez.)
♦ Sınıfımız çok güzeldir. (Yüklem) ♦ Beni bu saate kadar bekleten sendin okul bahçesinde. (Yüklem) ♦ Tatlıdır annemin yemekleri. (Yüklem)
3. Soru kelimeleri vurguyu üzerlerine çeker. ♦ Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? ♦ Çocukları nereye götürdün? ♦ Ne zaman pikniğe gideceğiz? ♦ Olay anında orada kim varmış? ♦ Bu soruyu nasıl çözdünüz?
4. Soru edatı (mı, mi, mu, mü) vurguyu kendinden önceki ögeye taşır. ♦ Ayşe dün size mi geldi? (Dolaylı tümleç) ♦ Sen mi geçeceksin beni? (Özne) ♦ Okulda mı unuttun çantanı? (Dolaylı tümleç) ♦ Öğretmen dün mü hastalanmış? (Zarf tümleci)
5. da/de bağlacı cümlede vurguyu kendinden önceki ögeye taşır. ♦ Bu şiiri Halil de bize okudu. (Özne) ♦ Dün de çok rahatsızmış. (Zarf tümleci) ♦ Toplantıya en yakın arkadaşı da katılacak. (Özne) ♦ Sinirinden arkadaşına da selam vermedi. (Dolaylı tümleç)
6. Koşul cümlelerinde vurgu koşul bildiren ögededir. ♦ Tekrar ederseniz başarılı olursunuz. ♦ Erken yatarsan erken kalkarsın. ♦ Gerçekten seversen gerçekten sevilirsin.
MUSA GÖL TÜRKÇE ÖĞRETMENİ