Ekonomik Önemi, Anavatanı

... konulu sunumlar: "Ekonomik Önemi, Anavatanı"— Sunum transkripti:

1 Ekonomik Önemi, Anavatanı
T U R P Raphanus sativus L. Ekonomik Önemi, Anavatanı Turplar farklı şekil, renk ve irilikte olabilir. Küçük kırmızı : Fındık Beyaz : Kestane Siyah : Bayır turpları denir. Turp; çiğ, olarak tüketilmektedir.

2 Türkiye Tokat Toplam üretim: (t) Anavatanı olarak değişik yerler ileri sürülmektedir. Ancak Akdeniz Bölgesi ve özellikle Anadolu ön plana çıkmaktadır.

3 Morfolojik Özellikleri
Kök Kazık köklü bitkilerdir. Tohum çimlendikten sonra kök bazı çeşitlerde cm, bazı çeşitlerde ise cm derinliğe kadar inebilir. Kazık kökün boyuna büyümesi döneminde renk beyazdır. Bu kazık kök çeşitlere bağlı olarak gelişmenin ileri dönemlerinde 1/3 ile 2/3’lük kısmı hipokotil ile beraber yumru haline dönüşmektedir.

4 Bazı çeşitlerde yumru üzerinde yan kökler oluşabilir, bu kaliteyi düşürmektedir.
Kök derinliği fındık turplarında cm, bayır ve kestane turplarında cm’ye kadar iner. Yan kökler 5-15 cm arasında değişen bir alana yayılır. Toprağın taşlı, sert ve çok killi olması halinde köklerde çatallanmalar meydana gelir.

5

6 ŞEKİL Fındık Turpları : yuvarlak, basık-yuvarlak, uzun-yuvarlak, uzun konik, uzun-silindirik Bayır Turpları : yuvarlak, basık-yuvarlak,, uzun-yuvarlak Kestane Turpları: yuvarlak, uzun-yuvarlak, uzun konik

7 Turplarda şekil ekim derinliğine göre de değişebilir.
-Yuvarlak bir çeşidin tohumları derine ekilirse, şekil yuvarlaktan uzun-silindirik veya uzun-konik şekle dönüşür. -Çap Uzunluk Fındık turpları :3-6 cm cm Bayır turpları :5-15 cm cm Kestane turpları :5-10 cm cm Bazı Doğu Asya kökenli turplarda boy cm olabilmektedir.

8

9 Turplarda olgunlaşma ve koflaşma çeşit özelliği olup, hasat olgunluğuna gelmiş bitkilerde hasat gecikirse odunlaşma ve koflaşma görülür.

10 Yaprak Yapraklar dairesel olarak oluşmaktadır. Dairenin en dışında yaşlı, en içte ise genç yapraklar bulunur. Yaprak kenarları dişli ve düz yapıda olabilir. Kestane ve bayır turplarında turp ağırlığının yaprak ağırlığına oranı 1/1 iken, fındık turplarında 3/1’dir.

11 Çiçek Bitkiler belirli büyüklüğe ulaşınca; düşük sıcaklık, gün uzunluğu ve ikisinin birlikte etkisi ile çiçeklenme başlar. Çiçeklenme oluşumunun başlaması ile irileşme durur. Bitkiler düşük sıcaklıkta kaldıklarında turp oluşmadan çiçeklenme başlamaktadır. Çiçek sürgünlerinin boyları cm’ye kadar çıkabilir. Çanak yapraklar yeşil ve yeşil sarı, taç yapraklar ise beyaz, sarı beyaz renkli olabilir.

12

13 Tohum -Tohumlar kapsül içerisinde bulunmaktadır. Renkleri sarı, sarı kahverengi ve morumsu kahverengidir. Çimlenme sıcaklığı °C’dir.

14 Yetiştirilme İstekleri İklim İsteği
Yüksek sıcaklık ve kuraklık olumsuz etki yapar. Tohum çimlenmesi için toprak sıcaklığı °C arasında olmalıdır. Çimlenmeden sonra ise °C sıcaklık gereklidir. Sıcaklık arttıkça bitkide yaprak sayısı artar. Yaprak sayısının artması turpların küçük kalmasına neden olur. Sıcaklık aşırı yükselirse turplar çabuk koflaşır, acılaşır ve odunlaşır. Gelişme için en uygun sıcaklık °C’dir.

15 Bitkiler genç devrede düşük sıcaklıkta kalırsa turp oluşturmadan, yada çok küçük turp oluşturduktan sonra sürgün oluşturarak çiçeklenmeye başlar. Sıcaklılığın 10 °C’nin altına düşmesi bitkilerde sapa kalkma oranını arttırır. Turplarda su yüzdesi fazla, kuru madde miktarı az olduğundan bitkiler düşük sıcaklıklardan daha çok etkilenir. Uzun gün koşulları da çiçeklenmeyi teşvik eder. Ayrıca turp oluşumu gecikir yada hiç turp oluşmaya bilir. En iyi turp oluşumu 7-12 saat arasındaki gün uzunluğunda meydana gelir.

16 Toprak İsteği Toprak istekleri bakımından seçicidir. Turpların düzgün olması, tadın ve aromanın iyi olması için hafif bünyeli tınlı topraklar seçilmelidir. Toprak bünyesi ağırlaştıkça şekil bozukluğu, çatlama ve acılaşma ortaya çıkar. Besin maddesince zayıf olan topraklarda ise koflaşma oluşur.

17 Fındık turpları ve erkenci turplar hafif tınlı ve kumlu topraklarda, bayır ve kestane turpları tınlı-killi topraklarda daha iyi gelişir. pH arasında olmalıdır. Suyun düzensiz verilmesi sonucunda, kurak ve fazla suyun arka arkaya gelmesi çatlama oluşturur.

18 Yetiştirme Teknikleri
Toprak Hazırlığı, Ekim ve Dikim Doğrudan tohum ekim yöntemi ile yetiştirilir. Bunun için tohum ekilecek yerler iyi bir şekilde hazırlanmalıdır. Toprakta bitki artıkları temizlendikten sonra cm derinlikte sürülmelidir. Sürümden sonra ticari gübre verilerek toprak yüzeyini inceltecek ve toprağı karıştıracak bir makine ile toprak yüzeyi işlenir.

19 Fındık Turpları: Tahta veya tavalarda yetiştirilir
Fındık Turpları: Tahta veya tavalarda yetiştirilir. Geniş alanlarda ise düze ekim yapılır. Sıra arası: cm Sıra üzeri: 3-5 cm Derinlik: 1,5-2 cm 4-5 hafta sonra hasada gelir. Sık ekim yapılmışsa seyreltme yapılmalıdır. Tohumlar sık ve derine ekilirse yuvarlak yumru sayısı azalır.

20 Bayır ve Kestane Turpları: Tava yada masuralarda yetiştirilir
Bayır ve Kestane Turpları: Tava yada masuralarda yetiştirilir. Tohumlar serpme şeklinde veya geniş alanlarda mibzerle yapılır. Masuraların boyun noktalarına cm sıra arası, cm sıra üzeri ve 2-3 cm derinlikte ekim yapılmalıdır.

21 Çapalama Yabancı ot temizliği ve çapa işlemleri aksatılmamalıdır. Bitkiler sıra arasındaki açıklıkları kapatıncaya kadar çapalama yapılmalıdır.

22 Sulama Kaliteli ürün alabilmek için sulama aksatılmamalıdır. Tavlara salma, tahtalara ve geniş alanlarda ise yağmurlama, masuralarda karık içine su verilerek sulama yapılmalıdır. Bir dönemde 3-6 defa su verilmelidir.

23 Gübreleme Organik gübrelerin ekimden önce toprak hazırlığı aşamasında verilmesi, koflaşma, odunlaşma ve tat değişimine neden olabilir. Erkenci turplarda verilecek gübrenin tamamı ekim öncesinde; Dekara; 6 kg N 4 kg P 9 kg K

24 Dekara; 10-12 kg N ½ tohum ekimi öncesi 6-8 kg P 12-15 kg K 6 kg Ca
Geççi çeşitlerde; Dekara; kg N ½ tohum ekimi öncesi ½ turp oluşum döneminde 6-8 kg P 12-15 kg K 6 kg Ca

25 Olgunluk, Hasat ve Depolama
Hasat, kademeli olarak birkaç defada yapılır. Fındık turplarında bitkiler yapraklarından tutularak elle sökülür. Kök, turp ve yaprakları yıkanır. Kazık köklerin uçları kesilir adet arasındaki fındık turpları yapraklı olarak demetlenir ve satışa sunulur. Bayır ve kestane turplarında hasat bir bel veya çapa yardımı ile yapılır. Hasattan sonra üzerindeki yaprak ve kökler temizlenerek yıkanır ve pazara sunulur. Kışları ılıman bölgelerde hasada gelmiş olan bitkiler pazar durumuna göre geç hasat edilerek tarlada bekletilebilir. 4-6 °C’lik depolarda 2-3 ay muhafaza edilebilir.

26

27 Verim Fındık turplarında ton/da Bayır ve kestane turplarında 6-7 ton/da verim alınabilir.