ÇEKMEKÖY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Özel Eğitimde Bütünleştirme Uygulamaları Kursu Sinem TATARLI Özel Eğitim Bölüm Başkanı Ahmet KAHRAMAN Rehberlik.

... konulu sunumlar: "ÇEKMEKÖY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Özel Eğitimde Bütünleştirme Uygulamaları Kursu Sinem TATARLI Özel Eğitim Bölüm Başkanı Ahmet KAHRAMAN Rehberlik."— Sunum transkripti:

1 ÇEKMEKÖY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Özel Eğitimde Bütünleştirme Uygulamaları Kursu Sinem TATARLI Özel Eğitim Bölüm Başkanı Ahmet KAHRAMAN Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Abbas BOZKURT RAM Müdürü 3. GÜN

2 BEDEN ÖZELLIKLERI YÖNÜNDEN; ZIHIN ÖZELLIKLERI YÖNÜNDEN; UYUM ÖZELLIKLERI YÖNÜNDEN ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLANLAR BIRDEN FAZLA ENGELI OLANLAR Özel Eğitimde Sınıflamalar

3 Beden Özellikleri Yönünden;  Görme Yetersizliği Olanlar  İşitme Yetersizliği Olanlar  Konuşma Yetersizliği Olanlar  Ortopedik Yetersizliği Olanlar  Sürekli Hastalığı Olanlar

4 Özel Eğitimde Sınıflamalar Görme Yetersizliği Olanlar  Görme Yetersizliği Olanlar Görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

5 Nasıl Fark Edilirler? Konuşurken jest ve mimikleri az kullanırlar ya da hiç kullanmazlar. Dokunarak öğrendiklerinden dolayı kavramları öğrenmede özel materyallere ihtiyaç duyarlar. Bağımsız hareket edebilme becerileri sınırlıdır. Görme yetersizliğinden kaynaklanan eksikliklerini diğer duyu organlarını kullanarak telafi etmeye çalışırlar. Kullandıkları materyalleri gözlerine yakın tutarlar, okuma mesafeleri kısadır. Nesneleri elleriyle tanımaya çalışırlar. İnce motor beceriler gerektiren çalışmalarda zorlanırlar. Aynı noktaya uzun süre bakarlar. Hareket halindeki bir nesneyi gözleriyle takip edemezler. Renkleri ayırt edemezler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Görme Yetersizliği Olanlar

6 Nasıl Fark Edilirler? Arkadaşlarının defterlerine bakarak tahtadaki yazılanları defterlerine geçirirler. Sık sık eşyalara çarpma, düşme ya da sağa sola amaçsız uzanma gibi davranışlar görülür. Gözleri kaşıma, kısarak bakma, gözlerde sulanma gibi fiziksel belirtiler görülür. Uzakta bulunan kişileri ve nesneleri ayırt etmede güçlük çekerler. Göze ilişkin tikler görülür (parmağı ile göz kapağına bastırma, elini göze yakın sağa sola kısa mesafelerde sallama gibi). Özel Eğitimde Sınıflamalar Görme Yetersizliği Olanlar

7 Özel Eğitimde Sınıflamalar İşitme Yetersizliği Olanlar  İşitme Yetersizliği Olanlar İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

8 Özel Eğitimde Sınıflamalar İşitme Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Konuşmalarında belirli sesleri düşürür ya da değiştirirler. Konuşurken bazı sesleri atlarlar. Sözcükleri yanlış söylerler. İsteklerini anlatmak için gereğinden fazla jest ve mimik kullanırlar. Sesin geldiği yönü tayin edemezler. Bedensel devinimlerde (oturma, koşma, yürüme) denge bozukluğu görülür. Konuşmalarında tek düzelik, devamlı olarak fısıltı halinde ya da bağırarak konuşma görülür. Çevrelerindeki seslere duyarsızlık gösterirler.

9 Özel Eğitimde Sınıflamalar İşitme Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Sınıfta oluşan ses değişimlerinin farkında olmazlar. Konuşulanların özellikle bazı sözcüklerin, yinelenmesini isterler. İşitebilmek için konuşana doğru eğilirler ya da başını konuşana çevirerek dinlerler. Konuşmaları düzgün ve akıcı değildir. Talimatları yanlış anlarlar. Dikte çalışmalarında olağan dışı yanlışlıklar yaparlar. Konuşulanı anlayabilmek için konuşmacı ya da ses kaynağına (tv gibi)yakın dururlar. Kulak ağrısından, kulak çınlamasından şikâyet ederler.

10 Özel Eğitimde Sınıflamalar Konuşma Yetersizliği Olanlar  Konuşma Yetersizliği Olanlar Dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

11 Özel Eğitimde Sınıflamalar Konuşma Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Sesleri atlarlar ya da düşürürler, "kapı" yerine "apı" gibi. Kelimenin içindeki bir sesin yanına aynı sesi veya başka bir sesi ekleyerek çıkarırlar. "Aşağı" yerine "şağı", "saat" yerine "sahat" gibi. Kelime içindeki bir sesin yerine başka bir ses çıkarırlar Örneğin; "arı“ yerine "ayı", "araba" yerine "ayaba", kitap yerine "kipat" gibi. Sesleri olağandışı uzatırlar. "B-b-b-baca" gibi. Kelimeleri ve heceleri tekrar ederler. "P -p- peki", "ol-ol-olmaz" gibi. Konuşurken yüzde gerilim, kaş göz oynatma, başın ani hareketleri gibi istenmeyen jestler gözlemlenir.

12 Özel Eğitimde Sınıflamalar Konuşma Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Düzensiz solunum ve kararsız konuşmaya bağlı olarak kelimelerde tuhaf vurguların ortaya çıkmasına neden olur. Konuşmaları kısıtlıdır ve sözcük dağarcıkları yetersizdir. Durmadan ses çıkarırlar fakat çıkardıkları sesler konuşma özelliği göstermez. İsteklerini, duygularını doğrudan insanlara eşyalara vurma, çarpma, itme gibi hareketlerle belli ederler. Konuşma sesi gür ya da zayıf çıkar. Ses tonları farklılık gösterir. İsteklerini anlatma yerine jest, mimik ya da başka tür işaretler kullanırlar. Konuşma sesi tizlik ve peslik yönünden cinsine, yaşına ve beden yapısına uygun değildir.

13 Özel Eğitimde Sınıflamalar Ortopedik/Beden sel Yetersizliği Olanlar  Ortopedik/Bedensel Yetersizliği Olanlar Hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet, sinir sistemi ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikler nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

14 Özel Eğitimde Sınıflamalar Ortopedik Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Bağımsız hareket edebilme becerileri, devinimsel koordinasyonları sınırlıdır. Hareketten çekinir, pasif kalmayı tercih ederler. Sıklıkla yorgunluktan şikâyet ederler. Denge bozuklukları görülür. Özel yürüyüş tarzları vardır. Kol, bacak ve eklem ağrılarından şikâyet ederler.

15 Özel Eğitimde Sınıflamalar Sürekli Hastalığı Olanlar  Sürekli Hastalığı Olanlar Sürekli ya da uzun süreli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireylerdir.

16

17 Özel Eğitimde Sınıflamalar  Görme Yetersizliği Olanlar  İşitme Yetersizliği Olanlar  Konuşma Yetersizliği Olanlar  Ortopedik Yetersizliği Olanlar  Sürekli Hastalığı Olanlar

18 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihin Özellikleri Yönünden;  Üstün Zekalılar  Zihinsel Yetersizliği Olanlar

19 Özel Eğitimde Sınıflamalar Üstün Zekalılar Zihinsel Yetersizliği Olanlar

20 Özel Eğitimde Sınıflamalar Üstün Zekalılar

21 ÖZEL YETENEK

22 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ Bilişsel Özellikleri Özel yetenekli çocuklar; * Çok meraklıdırlar. * Neden-sonuç ilişkisi kurarlar. * Çok çeşitli konularda derin ve yoğun bilgilere sahiptirler. * Karmaşık materyalleri, kendisi için anlamlı olan parçalara ayırarak anlamaya çalışırlar. * Herkesçe bilinen cevapların, mantıksal yanını görürler. * Keskin ve dikkatli gözlemcidirler. * Yaşının üstündeki sözcükleri anlamlarını bilerek yerinde kullanır.

23 Özel Yeteneklilerle İlgili Doğru Bilinen Bazı Yanlışlar * Özel yetenekli çocuklarda davranış ve ruhsal bozukluklar gözlenir. * Özel yetenekli çocuklar erken gelişir ve kısa ömürlüdürler. * Özel yetenekliler sıska, kısa boylu, iri kafalı, çelimsiz ve gözlüklü olurlar. * Özel yetenekli bireyler uyumsuz olurlar. * Kardeşlerin en küçüğünün özel yetenekli olma olasılığı yüksektir. * Özel yetenekli çocukların sosyal yönleri zayıftır. * Akademik başarısı yüksek olan her öğrenci özel yeteneklidir. * Özel yetenekli bireyler, normal sınıflarda eğitim alamazlar. * Her özel yetenekli bireyin kendi yaş düzeyinin üstündeki konulara karşı ilgisi vardır. * Özel yetenekli bireyler sınıf atlatıldığında veya okula erken yaşta başlatıldıklarında üst yaşlarla sosyal problemler yasamaktadırlar. * Özel yetenekli bireyler zaten ayrıcalıklı çocuklardır. Bu yüzden desteklenmelerine gerek yoktur. * Yaramaz ve hareketli “hiperaktif çocuklar” özel yeteneklidir.

24 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan ve özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireylerdir.

25 Zeka Skalaları Zeka AralığıAlt Sınır Üst Sınır Dahi161+ Çok Üstün ZD151160 Üstün ZD131150 Parlak ZD101130 Normal71100 Hafif DZY5170 Orta DZY3650 Ağır DZY2135 Çok Ağır DZY120

26 Zeka Dağılımı 145 ve üstü değerlerde on binde 2 olan oran nedeniyle de bu kişiler neredeyse benzersiz özellikler taşıyacaklardır İnsanların %95 i 70-130 IQ aralığındadır. Aşırı düşük ve aşırı yüksek değerler aynı ölçüde ender rastlanan değerlerdir. Yani IQ 70 in altında olanların oranı ile IQ 130 ve üzerindekilerin oranı aynı ve yaklaşık %2 civarındadır.

27 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler. Dikkat süreleri kısa ve dağınıktır. Devamlı izleme, teşvik ve değişiklik isterler. İlgileri kısa sürelidir. Yakın şeylere ilgi duyarlar ve uzak gelecek ile ilgilenmezler. Somut şeyleri daha kolay ve iyi kavrarlar. Zaman kavramı çok geç ve güç gelişir. Genelleme yapamazlar.

28 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Kazandıkları bilgileri transfer etmekte çok güçlük çekerler. Parçadan bütüne doğru öğrenirler. Öğrenme hızları yavaştır. Gördükleri ve duydukları şeyleri çabuk unuturlar, bellekleri zayıftır. Sözcük dağarcıkları zayıftır. Konuşmaları akıcı değildir. Okuduklarını anlatmakta güçlük çekerler. Duygu ve düşüncelerini ifade edemezler. Kendilerine güvenleri azdır. Bağımsız hareket etmekten çekinirler.

29 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler? Yeni durumlara uymakta çok zorluk çekerler. Bir işi sonuna kadar sürdüremezler. Kolayca yorulurlar. Geç ve güç dostluk kurarlar. Sorumluluk almaktan kaçınırlar. Kendi kendilerine bir işe başlama ve devam etme arzusu duymazlar. Kendilerinden küçükler ile oynamayı tercih ederler. Sosyal faaliyetlere karşı ilgileri azdır. Sosyal ilişkilerde bencildirler. Kendilerini grupta kabul ettirecek becerileri azdır. Sosyal ilişkilerinde grupta daima başkalarına tabi olmak eğilimindedirler. Oyun ve toplum kurallarına uymakta güçlük çekerler.

30 Özel Eğitimde Sınıflamalar Uyum Özellikleri Yönünden  Duygusal Güçlüğü Olanlar  Sosyal Uyumsuzluğu Olanlar

31 Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir. 1. Otizm 2. Rett Sendromu 3. Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu 4. Asperger Bozukluğu 5. Başka Türlü Adlandırılmayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk (Atipik Otizm)’ tur.

32 Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler Nasıl Fark Edilirler? Dil gelişimleri geridir, konuşmalarında akıcılık yoktur. Konuşulanları ve direktifleri anlamakta güçlük çekerler. Karşılıklı olarak konuşmayı başlatamaz ve sürdüremezler. İstekleri için yetişkinlerin elinden tutmayı, işaret kullanmayı tercih ederler. Göz kontağı kurmaktan kaçınırlar. Seslenildiğinde ya da kendisiyle iletişim kurulmak istediğinde tepki vermezler.

33 Nasıl Fark Edilirler? Karşılıklı iletişim kurmak istemediğinde bağırma, vurma, çığlık atma gibi tepkiler gösterebilirler. Konuşurken çok az jest ve mimik kullanırlar. Övgü sözleri ya da sözel onaylamalar karşısında çok az ya da hiç tepki vermezler. Temel duyguları (mutluluk, üzüntü vb.) ifade etmede güçlük çekerler. Şahıs zamirlerini karıştırırlar, ben yerine sen veya kendinden 3. Tekil şahıs olarak söz ederler. Yaşıtlarıyla oynamakta ve oyun kurmakta yetersizdirler. Taklit becerileri görülmez. Sosyal kurallara uymakta güçlük çekerler. Sosyal ortamlardan rahatsız olurlar, kalabalık ortamlardan uzak kalmak isterler. Dönen objelere ilgi duyarlar(araba tekerleği gibi). Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler

34 Nasıl Fark Edilirler? Kendi etrafında dönme, sallanma, zıplama gibi yinelenen davranışları vardır. Tehlikelerin farkına varmakta zorlanırlar. Nedensiz ağlarlar, bağırırlar veya çığlık atarlar. Elleriyle göğsüne vurma, parmağını veya elini sallama, oynatma, elini ısırma veya kendine zarar verme gibi davranışlar sergileyebilirler. Genelde yalnız yapılan uğraşlardan hoşlanırlar. Başkalarının kendisine söylediklerini tekrarlarlar. Acıyı, sıcağı ve soğuğu fark edemezler. Nesnelerin daha çok ayrıntılarıyla ilgilenirler. Nedensiz gülme ve ağlama davranışları gösterirler. Günlük yaşamla ilgili alışkanlıkların değişimine karşı çıkarlar. Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler

35 Özel Eğitimde Sınıflamalar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bireyler Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

36 Nasıl Fark Edilirler? Sürekli konuşur, bağırır, başkalarını yaptığı işten alıkoyarlar. Okul araç gereçlerini sık sık kaybederler. İsteklerini erteleyemezler. Sorulan soru tamamlanmadan cevap verirler. Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünürler. Grup içinde sırasını beklemekte zorlanırlar. Sakin ve gürültüsüz biçimde oynamakta zorluk çekerler. Başkalarına karşı itme, çekiştirme, vurma gibi davranışları sık gösterirler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bireyler

37 Nasıl Fark Edilirler? Dikkatleri çok kısa sürelidir ve çabuk dağılır. Genellikle başladıkları işi sonlandırmada güçlük çekerler. Başladıkları işi bitirmeden bir diğerine başlarlar. Günlük işlerde genellikle unutkandırlar. Çalışmalarını plansız, düzensiz ve karmakarışık bir biçimde sürdürürler. Yapacakları işin sonunu düşünmeden hareket ederler. Sürekli kendileriyle ilgilenilmesini isterler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bireyler

38 Özel Eğitimde Sınıflamalar Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler “Duygu davranış bozuklukları okulda akademik, sosyal, mesleki ve kişisel becerileri içeren eğitsel performansı olumsuz etkileyen yaşa, kültüre ya da etnik normlara uygun olandan oldukça farklı davranış ya da duygusal tepkilerin ortaya çıkması” şeklinde tanımlanan bir yetersizliktir. Bu yetersizlik

39 > Geçici olmayan, çevrede gerginlik yaratan olaylara gösterilmesi beklenen tepkinin çok daha ötesinde; > En azından biri okulla ilişkili, iki farklı ortamda tutarlı olarak görülen ve > Genel eğitimde alınan doğrudan önlemlere yanıt vermeyen ya da çocuğun durumu genel eğitim ortamlarında alınan önlemlerin yetersiz kalacağı türdedir. Duygu ve davranış bozuklukları diğer yetersizliklerle birlikte görülebilir. Bu kategori, çocukluk ya da gençlikte görülen şizofrenik bozuklukları, hezeyan bozukluklarını, kaygı bozukluklarını ya da süreklilik gösteren diğer davranış ve uyum bozuklukları olan çocukları ve gençleri içerir. Özel Eğitimde Sınıflamalar Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler

40 Özel Eğitimde Sınıflamalar Öğrenme Güçlüğü Olanlar  Kültürel Yoksunluğu Olanlar  Diğer Öğrenme Güçlüğü Olanlar

41 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir.

42 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Nasıl Fark Edilirler? Okuma hızı ve niteliği açısından yaşıtlarından geridirler. Harf-ses uyumu gelişmemiştir, bazı harflerin seslerini öğrenemezler. Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanırlar. Okuduklarını anlamakta zorlanırlar. Okurken harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece eklerler. Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazarlar ya da karıştırırlar, (b-d, d-t, m-n, g-y, f- v, b-p, g-k, c-ç, 2-5, 6-9,12-21) Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece eklerler. Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazarlar(ka lem gibi).

43 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Nasıl Fark Edilirler? Tahtadaki yazıyı defterlerine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterlerine yazarken zorlanırlar. Yazıları okunaksız ve çirkindir. Kalemi uygun biçimde kavramakta güçlük çekerler. İmla ve noktalama hataları yaparlar. Dört işlemi yaparken yavaştırlar. Parmak sayarak işlem yapmaya çalışırlar. Problemi çözüme götürecek işleme karar veremezler. Çarpım tablosunu ve bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanırlar. Ev ödevlerini almaz ya da eksik alırlar. Çantaları, eşyaları ve giysileri dağınıktır.

44 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Nasıl Fark Edilirler? Defter ve kitaplarını kötü kullanırlar. Defter, kalem gibi çeşitli araçlarını kaybederler. Yazarken sayfayı düzenli kullanamazlar, gereksiz satır atlar, boşluk bırakırlar. Zamanı ayarlamakta güçlük çekerler. Yönlerini bulmakta zorlanırlar, yön kavramlarını karıştırırlar. Saati öğrenmekte zorlanırlar. Gün, ay, yıl, mevsimler ve alfabenin sırasını karıştırırlar. Dinledikleri, okudukları bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu hatırlamazlar. Belirli bir sıra içinde yapılması gereken işlerin sırasını karıştırabilirler. Konuşurken düzgün cümle kuramazlar, takılırlar.

45 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler Nasıl Fark Edilirler? Bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemezler(r, ş, j gibi harfleri söyleyemez ya da yanlış söylerler). Soyut kavramları anlamakta güçlük çekerler. Kaba motor becerilerinde, ip atlama, top yakalama gibi hareket ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdırlar. Sakardırlar, sık sık düşer ve yaralanırlar. İstemeden bir şeyleri kırarlar. İnce motor becerilere dayalı işlerde (düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi) zorluk çekerler.

46 Özel Eğitimde Sınıflamalar Birden Fazla Engeli Olanlar

47 TIBBİ TANILAMA PSİKO SOSYAL TANILAMA EĞİTSEL TANILAMA PSİKİYATRİK TANILAMA Özel Eğitime İhtiyacı Olan Çocuklarda Tanılama

48 Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile yeterli ve yetersiz yönlerinin, bireysel özelliklerinin ve ilgilerinin belirlenmesi amacıyla tıbbî, psiko- sosyal ve eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecidir TANILAMA

49 TANILAMA MODELLERİ Özel eğitim gerektiren bireylerin tanılanması ve eğitim hizmetlerinin belirlenmesinde 2 tür modelden yararlanılmaktadır. Bunlar: 1 _____________________ 2 ↓ ↓ Tıbbi Tanılama Eğitsel Tanılama

50 TIBBİ TANILAMA Tıbbi verilerin ve psikometrik ölçümlerin esas alındığı tanılama modelidir. Bu tanılama modelinde, yetersizliğin olup olmadığı belirlenmekte, yetersizliğe neden olan zedelenmenin yeri, derecesi, zedelenmeye yol açan etmenler, süreğen olup olmadığı ya da ilerleyip ilerlemediği gibi özellikler tespit edilmektedir. Tıbbi tanılamada bireyde var olan zedelenmenin nasıl bir gelişim göstereceği, nasıl giderilebileceği üzerinde yoğunlaşılmakta ve genellikle bu verilere dayanılarak yetersizlikten etkilenme derecesini en aza indiren tıbbi önlemler üzerinde durulmaktadır. Psikolojik testlerle de bireyin dil, bilişsel, duygusal, sosyal ve motor becerileri standart koşullar altında değerlendirilmektedir. Tıbbi tanılama ve psikolojik testlerden elde edilen verilerle teşhis, sınıflandırma ve ön kestirimler yapılabilmekle beraber bu veriler ışığında özel eğitim gerektiren bireye uygun eğitim ortamları ve programları hakkında karar vermek mümkün değildir.

51 PSİKO SOSYAL TANILAMA

52 EĞİTSEL TANILAMA Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenerek en az sınırlandırılmış eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine karar verilir. Eğitsel Değerlendirme: -Eğitim öğretime nereden başlanacağına, -Gelişim ve disiplin alanlarındaki performansın ortaya çıkarılmasına, -Nasıl ve nerede eğitim ortamı oluşturulacağına, -Hangi araçların kullanılabileceğine, -Bireyin ne tür bir eğitim programına alınması gerektiğine, -Bireyin eğitim gereksinimlerini en iyi şekilde karşılanabileceği ve akranlarıyla beraber olmasına en üst düzeyde olanak sağlayan(en az kısıtlayıcı ortam) ortamların belirlenmesine, -Alınabilecek eğitsel önemlere, -Bireyin yerleştirilebileceği kurumlar, konusunda bizlere ışık tutmaktadır.

53 53 Farkına Varma (Öğretmenin bilgi toplaması, ilk değerlendirmeyi yapması) Okul Yönetimi, Rehber Öğretmen, öğretmen anne- baba ve bireyin sorunu değerlendirmeleri Uygulanmakta olan eğitim programına devam edilmesi Program uygulanırken düzenlemeler yapılarak bireyin kaydettiği ilerlemelerin izlenmesi ve incelenmesi Özel yardım ve destek sağlanması GÖNDERME GÖNDERME SÜRECİ TANILAMA

54 54 Tanılama ilkeleri şunlardır: a)Erkenlik ilkesi; tanılama mümkün olduğunca erken yaşta yapılır. b)Bütünlük ilkesi; tanılama çok yönlü, bireyin tüm gelişim öyküsü değerlendirilerek yapılır. c)Çeşitlilik ilkesi; tanılama sürecinde uygulanan tekniklerde, yöntemlerde, disiplinlerde çeşitlilik esastır. d)Süreklilik ilkesi; tanılama süreci farklı disiplin alanlarındaki uzmanlarca sürekli değerlendirilir. e)Yeterlilik ilkesi; tanılamada bireyin yeterli-yetersiz olduğu yönler birlikte değerlendirilir. f)İş birliği ilkesi; tanılama sürecinde aile, okul ve uzmanlar iş birliği içinde çalışır. g)İsteklilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında ailenin ve gerektiğinde bireyin görüşü alınarak katılımı sağlanır. h)Gizlilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında birey ile ailenin görüş ve onayları alınmadan hiçbir açıklama yapılmaz. Elde edilen bilgi ve değerlendirme sonuçları eğitim ve yönlendirme amaçlı kullanılır

55 Eğitsel Değerlendirme ve Tanılamada Dikkat Edilecek Hususlar a) Zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal gelişim öyküsü. b) Tıbbî değerlendirme raporu. c) Tüm gelişim alanlarındaki özellikleri. d) Akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri. e) İhtiyaçları. f) Bireysel gelişim raporu. g) Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi. h) Eğitim performansı, dikkate alınır.

56 Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama Performans Belirleme Tıbbi tanı Test Sonucu Veli görüşmeOkul Bilgi Özel eğitim kurum formları KURUL KARARI

57 TANILAMA SÜRECİ Rapor Teslimi Kurul Toplantısı İnceleme Süreci Randevu Verme

58 PSİKİYATRİK TANILAMA

59 1. GÜN SORULAN SORULARIN CEVAPLARI MERAK EDİLENLER

60 3. Gün Sonu