Glikoz,laktik asit gibi polarize ışık düzlemini sağa sola çeviren maddelere daha öncede söylendiği gibi optikçe aktif maddeler denir.Bunlardan polarize.

... konulu sunumlar: "Glikoz,laktik asit gibi polarize ışık düzlemini sağa sola çeviren maddelere daha öncede söylendiği gibi optikçe aktif maddeler denir.Bunlardan polarize."— Sunum transkripti:

1 Glikoz,laktik asit gibi polarize ışık düzlemini sağa sola çeviren maddelere daha öncede söylendiği gibi optikçe aktif maddeler denir.Bunlardan polarize ışık düzlemini saat yönünde çevirenlere (sağa çevirenlere) (deksetrojir), aksi yönde çevirenlere de (sola çevirenler) (levojir) denir.Sağa çevirenlerin önüne (+), sola çevirenlerin önüneyse(-) konur.

2 D (deksetrojir) -gliseraldehitte –OH grubu sağda, L (levojir)-gliseraldehitte ise –OH grubu soldadır. süt asiti

3 Bu tür izomeriye optik izomeri adı verilir.
Optikçe aktif bileşikler biri diğerinin ayna görüntüsü olan iki tür molekül oluştururlar. Ayna simetrisinde olan bu iki molekül birbiri üzerine çakışmaz. ŞEKİLDE gördüğünüz birbirinin ayna görüntüsü olan moleküllere optik izomeri adı verilir. Bir maddenin optik izomerisinin olması için asimetrik karbon atomunun olması gerekir. Bu tür izomeriye optik izomeri adı verilir. POLARİMETRİ

4 Polarimetredeki kalsit kristalinden (Kuzey Amerika'da yetişen bir cins köknardan "Abies balsamca" çıkarılan, kırılma indisi 1,55 olan saydam bir reçine) geçirilerek polarize hale dönüştürülen ışık demeti uzunluğu bilinen bir tüpte bulunan çözelti ile etkileştirilir. Bu etkileşmeden sonra polarize ışığın yeni düzlemi ve bunun ilk düzlemle yaptığı açı dönebilen ikinci Nikol prizması yardımı ile gözle izlenerek saptanır. POLARİMETRİ

5 Nicol prizması nedir??? Işığı polarmaya ya da polarılmış ışığı incelemeye yarayan, kalsitten yapılmış dikdörtgen prizmadır. Nicol prizmasının bir yüzüne gelen ışın çift kırılmaya uğrayarak prizmadan iki ışın olarak çıkar. Işın Nicol prizmasında doğrultusunu değiştirmez, normal ışın ise burada yansıma yapar. Prizmadan çıkan olağanüstü ışın, polarılmış ışındır bu ışın prizmanın kısa köşegenine paraleldir. POLARİMETRİ

6 POLARİMETRE Polarize ışık düzleminin döndürme açısını ölçmek için kullanılan cihazlara polarimetri denir. Polarimetreler içinde en çok kullanılan Laurent polarimetresidir. Polarimetre,molekül boyutları ile konsantrasyon miktarı(derişikliğin) tayininde ve gıda maddelerinin kontrollerinde kullanılır.

7 Işık; polarizörden girip kutuplanarak analizör üzerine düşer.
Polarimetre diğer adıyla polariskop, biri sabit diğeri düşey bir düzlemde dönebilen iki kutuplayıcıdan meydana gelir. Kutuplayıcı olarak kullanılan Kalsit kristallerinin birincisine (sabit olana) polarizör, ikincisine ise (dönebilene) analizör denir. Gün ışığı demetini polarize ışık demeti haline getiren birinci prizmaya polarizör, ikinci prizmaya ise analizör denir. (Polarizör tanımlanmamış elektromanyetik dalgalardan oluşan bir ışın demetini tanımlanmış bir polarizasyona sokan bir alettir). Işık; polarizörden girip kutuplanarak analizör üzerine düşer.

8 Analizörden ışık geçtiğinde araya konan madde ışığın kutuplanma düzlemini çevirir. Çevirme miktarı, analizörü tekrar ışık geçmeyecek şekilde döndürerek bulunur. Böylece maddelere ait değişik çevirme açıları bulunabilir. Bu açılar optikçe aktifliğin miktarını gösterir.

9 Sadece şeker için kullanılan polarimetrelere sakarimetre de denir.
Titreşim düzleminin dönmesini tayf analiziyle grafik halinde veren polarimetrelere de spektropolarimetre cihazları denir. Spektropolarimetre Sakarimetre

10 Polarimetre ışığın polarizlenme şiddetini ölçer
POLARİMETRİ

11 Asimetrik karbon atomuna bağlı bileşik aynı zamanda optikçe aktiftir.
Optikçe aktiflik, bir cismin polarize ışığı kendi düzleminden saptırma kabiliyetidir. Düzlemsel polarize ışık ile asimetrik organik veya inorganik bileşikler etkileştiği zaman , polarize ışığın düzlemi açısı değiştirir. Açı değişimi sonucu polarize ışığın düzlemi saat yönünde yani sağa çevrilmişse bu çevrilmeye dekstro (+), tersine çevrilmişşe levo (-) çevrilme denir. Optikçe aktif maddelerin polarize ışığın yönünü sağa ve sola çevirenlerin her birisine birbirinin enontiyomeri denir. POLARİMETRİ

12 POLARİMETRE İLE YAPILAN TAYİNLER
Molekül boyutlarının tayininde, Konsantrasyon miktarının (derişikliğin) tayininde, Gıda maddelerinin kontrollerinde, Bilimsel araştırmalarda üretilen maddelerin saflık tayininde, Kimyasal sanayinin öne çıktığı üretim tesislerinde.

13 POLARİMETRENİN KULLANIM ALANLARI;
Eczacılık; Üretilen ilaçların içindeki optikçe aktif bazı bileşiklerin derişimini ölçmek için kullanılır. Bu ilaçlardan bazıları aşağıdadır; Amino asitler Sakinleştiriciler Aneljezik Amino şekerler Kokain Serumlar Antibiyotikler Kodein Vitaminler Steroidler Morfin Dekstroz

14 Kozmetik Sanayi; Kullanılan esansların ve aromatik
yağların denetlenmesinde ve kalite kontrolünde kullanılır. Bulardan bazıları aşağıda sıralanmıştır. Kozmetik sanayiinde kullanılan esans ve aromatik yağlar Parfümler

15 Şekerli gıdalarda bulunan maddeler
Gıda Sanayi; Üretilen gıdaların kalite kontrolünde ve katkı maddelerinin alt ve üst sınırlarının belirlenmesinde kullanılır. Genellikle şeker bulunduran gıdalarda maddelerin optik aktifliğinden yararlanılır. Şekerli gıdalarda bulunan maddeler

16 POLARİMETRENİN PARÇALARI
IŞIK KAYNAĞI NUMUNE KAPLARI POLARİMETRİ

17 Bilindiği gibi Polarize ışık Nicol prizmasından elde edilir.
BEYAZ IŞIK KAYNAĞI : Monokromatik ışık kaynağı belirli bir dalga uzunluğuna sahip olan ışık kaynağıdır.Bu amaçla çoğunlukla D sodyum Lambası kullanılır. Polarize ışık monokromatik ışık değildir.Gün ışığı gibi çesitli dalga boylarında ışınlar ihtiva eder. Bilindiği gibi Polarize ışık Nicol prizmasından elde edilir. POLARİMETRİ

18 Işığın içinden geçtiği yolun uzunluğu Maddenin yapısı
Polarimetride metodun amacı ölçülen çevirme açısından yararlanarak konsantrasyon tayin etmek olduğuna göre ,yapılacak iş konsantrasyon dışındaki faktörleri sabit tutup konsantrasyonla çevirme açısı arasında bir bağlantı kurmaktır. ÇEVİRME AÇIŞINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Sıcaklık Kullanılan ışığın dalga boyu ( dalga boyu ne kadar küçükse çevirme açısı o kadar büyük olur). Işığın içinden geçtiği yolun uzunluğu Maddenin yapısı Maddenin konsantrasyonu POLARİMETRİ