Isı ve Sıcaklık FEN VE TEKNOLOJİ.

... konulu sunumlar: "Isı ve Sıcaklık FEN VE TEKNOLOJİ."— Sunum transkripti:

1 Isı ve Sıcaklık FEN VE TEKNOLOJİ

2 Isı Maddeleri Etkiler Bir maddeye ısı verildiğinde madde ısınır ve sıcaklığı artar.Diğer bir deyişle madde ısınır.Maddeler ısı verdiğinde soğur ve bu maddelerin sıcaklığı düşer.Isınma ve soğuma, ısının maddeler üzerindeki en belirgin etkisidir.

3 ISINMA – SOĞUMA Isının maddeler üzerindeki en belirgin etkisi ısınma ve soğumadır. Isınan maddelerin sıcaklığı artar, soğuyan maddelerin sıcaklığı azalır. Yazın elektrik ve telefon telleri sarkar, kışın ise gerginleşir. Bunun nedeni tellerin ısınması ve soğumasıdır. Maddeler ısıtıldıkça genleşir, hacmi büyür. Bu duruma genleşme denir. Katılar, ısıtıldıklarında az genleşir. Sıvılar, ısıtıldıklarında katılardan fazla genleşir. Gazlar, ısıtıldıklarında katılardan ve sıvılardan daha fazla genleşir

4                        ısınma                    > BÜZÜLME                  GENLEŞME                   <                       soğuma Maddeler soğutulduğunda hacmi küçülür. Maddelerin hacimce küçülmesine büzülme denir. Katılar, sıvılara göre daha az büzülür. Gazlar ise hem katılardan hem de sıvılardan daha fazla büzülür. Genleşme ve büzülme birbirinin tersidir. Her maddenin genleşme oranı farklıdır. Bazı maddeler az, bazı maddeler çok genleşir. Çok genleşen madde çok büzülür, az genleşen madde az büzülür. Genleşme ve Büzülmenin Olumsuz Etkileri Katı cisimler ısıtılır ve aniden soğutulursa çatlayıp kırılabilir. Metal ve metalden yapılmış cisimler, ısı aldıklarında genleşir. Böyle cisimler, genleşmek için uygun yer bulamazsa eğilip bükülür, kırılır. Genleşme oranı dikkate alınmadan çekilmiş elektrik ve telefon tellerinden kışın kopmalar,yazın sarkmalar görülür. Demir yolu rayları, ısının etkisi düşünülmeden döşenirse eğilip bükülür ve kazalara neden olur

5 Genleşme ve Büzülmenin Olumlu Etkileri
Sıcaklığı ölçmek için kullandığımız termometreler, sıvıların genleşmesinden yararlanılarak yapılmıştır. Genleşme oranı farklı iki metalin kullanıldığı metal çiftlerinden yararlanarak termostat yapılır. Termostat, buzdolabının istenilen sıcaklıkta kalmasını sağlar. Elektrikli fırınlarda, ütülerde sıcaklığı; kalorifer kazanlarında suyun sıcaklığını istenilen düzeyde tutmak için de termostat kullanılır. Kapağı sıkışmış şişe ve kavanozlar, maddelerin genleşmesinden yararlanılarak kolayca açılabilir.

6 Genleşme ve Büzülmenin Olumsuz Etkileri
Katı cisimler ısıtılır ve aniden soğutulursa çatlayıp kırılabilir. Metal ve metalden yapılmış cisimler, ısı aldıklarında genleşir. Böyle cisimler, genleşmek için uygun yer bulamazsa eğilip bükülür, kırılır. Genleşme oranı dikkate alınmadan çekilmiş elektrik ve telefon tellerinden kışın kopmalar,yazın sarkmalar görülür. Demir yolu rayları, ısının etkisi düşünülmeden döşenirse eğilip bükülür ve kazalara neden olur

7 GENLEŞME Her hangi bir madde dışarıdan ısı aldığında eninde boyunda veya hacminde bir artış oluyorsa bu olaya genleşme denir. Genleşme katı, sıvı ve gazlarda görülür. Ancak genleşme kat sayısı yalnızca katı ve sıvılarda ayırt edici özelliktir. Gazlarda ise ortak özelliktir.

8 Katı maddelerde Genleşme
Isınan katı maddelerin boyları uzar, yüzeyleri genişler yani hacimleri artar.Katılar ısıtıldıklarında genleşir.Telefon ve elektrik telleri yazın sarkar, kışın ise gergin durur.Bunun nedeni yazın havaların sıcaklığı nedeniyle tellerin ısınması ve genleşmesidir.Kışın ise daha gergin dururlar.

9 Sıvı maddelerde Genleşme
Isınan sıvıların hacmi genleşir.Bütün sıvılar aynı oranda genleşir. Gaz maddelerde Genleşme Isınan gazlar genleşir, hacimleri büyür.Soğuyan gazların ise hacimleri küçülür.Katılar,sıvılar ve gazlar ısıtıldığında genleşir, soğutulduğunda ise büzülür.