ÖZNE YÜKLEM UYGUNLUĞU.

... konulu sunumlar: "ÖZNE YÜKLEM UYGUNLUĞU."— Sunum transkripti:

1 ÖZNE YÜKLEM UYGUNLUĞU

2 ÖZNE YÜKLEM UYGUNLUĞU TEKİLLİK-ÇOĞULLUK YÖNÜNDEN UYGUNLUK KİŞİLER YÖNÜNDEN UYGUNLUK

3 TEKİLLİK ÇOĞULLUK YÖNÜNDEN UYGUNLUK

4 Pazar günlerini çok severim.
Güneş erkenden doğar bu köye. Öğretmen heyecanla sınıfa girdi. Yukarıdaki cümlelerin özne ve yüklemlerini bulunuz.Bulduğunuz ögelerin tekil mi, çoğul mu olduğunu söyleyiniz.

5 Biz yarın sinemaya gideceğiz.
Çiçekleri suladınız mı? Alper gelmeyince gittiler. *** Yukarıdaki örnekleri de aynı biçimde inceleyiniz.

6 O bugün okula gitmeyecekler.
Ayşe gece geç dönecekler. Gökyüzünde tek bir bulut yoklar. ***Yukarıdaki cümlelerin özne ve yüklemlerini bulunuz. ***Bir önceki örneklerle tekillik çoğulluk yönünden karşılaştırınız. ***Cümlelerdeki hataları düzeltiniz.

7 O halde bir cümlede özne ve yüklem arasında tekillik-çoğulluk açısından nasıl bir ilişki vardır?

8 !!!Bir cümlede özne tekilse yüklem de
Tekil olur.Özne çoğul olursa yüklem de çoğul olur.

9 Oyuncular sahneye çıktı.
Oyuncular sahneye çıktılar. İki cümle arasında bir anlam değişikliği var mı açıklayınız.

10 İnsanlardan oluşan toplulukların özne olduğu
Cümlelerde yüklem tekil de olabilir çoğul da! Şairler sakin yerleri sever. Şairler sakin yerleri severler.

11 Müdür bey henüz gelmediler.
Yukarıdaki cümleleri inceleyerek anlam yönünden değerlendiriniz.

12 !!! Bazı cümlelerde yüklem tekil olduğu
halde; saygı, nezaket, alay, sitem bildirmek amacıyla yüklem çoğul olabilir.

13 Parmaklarım soğuktan donmuştu.
Dağlar gün batımına doğru kızıllaştı Kediler çöp bidonunu devirmiş. Görüşmeler bu hafta içinde biter. Düşüncelerim altüst oldu. Cümleleri tekillik çoğulluk açısından inceleyiniz.

14 Örneklerde de görüldüğü gibi;organ adları,
Cansız varlık adları, bitki adları, hayvan Adları, zaman adları, soyut adlar çoğul özne görevini üstlendiğinde yüklem tekil olur.

15 KİŞİ YÖNÜNDEN UYGUNLUK

16 Sen bu arızayı onaramazsın.
Biz gece geç döneriz. Çocuk az önce bahçede oynuyordu. Yukarıdaki cümleleri özne ve yüklemlerinin kişileri açısından inceleyiniz.

17 Cümlenin öznesi kaçıncı kişi ise yüklem de
aynı kişiye göre çekimlenir. Sen bu arızayı onaramazsın.( özne ve yüklem 2.tekil kişi ) Biz gece geç döneriz.( özne ve yüklem 1.çoğul şahıs ) Çocuk az önce bahçede oynuyordu.( özne ve yüklem 3. tekil şahıs )

18 ÖZNE YÜKLEM 1.Çoğul kişi 1. ve 3. kişi 1.,2. ve 3.kişi 2. ve 3. kişi
Birden çok kişinin özne olması durumunda aşağıdaki tabloda gösterilen uygunluk aranır ÖZNE YÜKLEM 1. ve 2. kişi 1.Çoğul kişi 1. ve 3. kişi 1.,2. ve 3.kişi 2. ve 3. kişi 2.Çoğul kişi

19 Ben sen ve o ağaçları sulayalım.
Ben ve o yarı geleceğiz. Onlar ve sen bu işi halledebilirsiniz.

20 Siz de yeni cümleler kurarak özne ve yüklem
uyumu açısından inceleyiniz.