Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
GESTALT PSİKOLOJİSİ
2
Gestalt kelimesi bütün anlamına gelmektedir
Gestalt kelimesi bütün anlamına gelmektedir. Gestalt psikolojinsin temelini oluşturan düşünce, organizma kendini oluşturan parçaların örgütlenmiş bir bütünüdür, fiziksel ve kimyasal elementlere indirgenemez anlayışıdır. Gestalt psikolojisine göre bütün parçaların toplamından fazladır ve farklıdır. Gestalt psikologları davranışça yaklaşımla ortaya konulan görüşlere karşı çıkmaktadırlar. Gestalt psikologlarına göre öğrenme basit bir uyarıcı tepki ilişkisi değildir. Öğrenme olayları algılamak parçalar arasında ilişkiler kurmayı gerektirir.
3
Gestalt psikolojisinde algılama ve algı yasaları çok önemli bir yer tutmaktadır. Algı, bu kuramda örgütleme olarak ele alınmaktadır ve öğrenmeyle ilgili görüşlerin çoğu algılamayla ilgili çalışmalara dayanmaktadır. Zihnin çalışma ilkelerinin bütünsellik, paralellik ve kendi kendi kendisini düzenleme olduğunu öne süren psikoloji teorisi. 20.yy'ın ilk yarısında, Almanya'da ortaya çıkmıştır.
4
Gestalt yaklaşımı için verilen klasik örnek, bir sabun köpüğünün kendiliğinden, yüzeyindeki tüm noktaların basınç gücüyle paralel hareketinden ortaya çıkıvermesidir. Bu kendiliğindenliğin karşıtı, bir bilgisayarda aynı sabun köpüğünü oluşturmak için gerekecek çözümleme, matematik formülü, yüzeydeki her zerrenin tek tek hesaplanması ve çizilmesini gerektiren atomist yaklaşımdır. Duyularımızın, özellikle görme duyumuzun şekillendirme eğilimine, parçaları bütünleştirerek algılamasına Gestalt etkisi denir.
5
YingYang Gestalt Enstitü’sü İçin Tasarlanmıştır.
6
Algı Yasaları. Zemin-Şekil Yasası. Yakınlık Yasası. Süreklilik Yasası
Algı Yasaları * Zemin-Şekil Yasası * Yakınlık Yasası * Süreklilik Yasası * Benzerlik Yasası * Tamamlama Yasası * Basitlik Yasası * Pragnaz Yasası
7
Zemin-Şekil İlişkisi: Bütün algılarda bir zemin ve bu zeminden önce göze çarpan bir şekil bulunmaktadır. Algılamalarımızda zemin üzerinde dikkatimizi çeken şekli görür ve onu algılarız. Zemin-şekil yer değiştirebilir ve dikkat ettiğimiz nesne şekil olurken diğer uyarıcılar zemini oluşturmaktadır. Zemin-şekil algısında şeklin algılanmasına neden olan daha çok dikkat çekici olmasıdır.
8
Yakınlık Yasası: Organizma bir alan içinde bulunan nesnelerin birbirine yakınlıklarına göre gruplayarak algılama eğilimindedir. Buna yakınlık yasası denilmektedir. Yakınlık, zamanda ve mekanda yakınlık olarak iki grupta ele alınabilir. Zamanda yakınlık için verilebilecek en iyi örnek, müziktir. Müzikteki notalar zamanda yakınlık algısına göre düzenlenmiştir. Zaman içinde birbirine yaklaşan ya da uzaklaşan vuruşlar melodileri oluşturmakta ve bu vuruşlar ritim algımızı oluşturmaktadır. Mekanda yakınlık algısına, bireylerin bir araya geldiğinde tek tek değil de bir topluluk olarak algılanmasını örnek verebiliriz. Mekan içinde birbirine yaklaşan nesneler bir bütün olarak algılanma eğilimine neden olmaktadır.
9
Süreklilik Yasası: Organizma ani, birdenbire olan değişikliklerden daha çok düz giden sürekliliği algılama eğilimindedir. Aynı yönde giden birimler, çizgiler birbiri ile ilişkili olarak algılanmaktadır. Süreklilik algısında organizma devam eden bir etkinliği algılama eğiliminde olurken ani meydana gelen olaylar süreklilik algısını olumsuz etkiler. Akış halinde olan bir trafikte uzun süre araç kullanan bir sürücü aniden meydana gelen bir duruma hemen tepki gösteremez.
10
Benzerlik Yasası: Organizma birbirine benzeyen uyarıcıları gruplayarak algılama eğilimindedir. Buna benzerlik yasası denilmektedir. Benzerlik yasasında hem görsel hem de işitsel uyarıcıların algılanması da önemli görülmektedir. Örneğin birçoğumuz çekik göz yapısına sahip insanları gruplayarak algılama eğilimindeyizdir. Çoğu kişiye göre tüm çekik gözlüler ilk başta Japon olarak algılanır. Şarkıcıları düşündüğümüzde de birbirine benzeyen ses yapısına sahip şarkıcıları gruplayarak algılama eğilimindeyizdir.
11
Tamamlama Yasası: Gestalt psikolojisinde tamamı görülmeyen ya da daha tamamlanmamış nesneler bütün olarak algılanır. Tamamlama yasası nesneleri tamamlama olduğu gibi olayları da tamamlama eğiliminde olmamıza neden olur. Tamamını görmediğimiz nesneleri organizma tamamlarken, tamamını bilmediğimiz olayları da zihinde tamamlama yoluna gideriz. Karşınızdan gelen bir çiftin kendi aralarında yaptıkları tartışmayı bir anlık duyduğunuzda ne yapıyorsunuz. Birçoğumuz bu olayı zihnimizde tamamlamaya gitmekteyiz.
12
Basitlik Yasası: Organizma, karmaşık, zor olaylar yerine daha basit ve düzenli olanı algılama eğilimindedir. Basit, düzenli bir şekilde organize edilmiş şekiller karmaşık olanlardan daha kolay algılanır. Oldukça karmaşık bir yapıya sahip bir problemin daha kolay ve tek boyutlu probleme göre algılanması daha zordur.
13
Pragnaz Yasası: Gestalt psikologların algı yasalarıyla ilgili öne sürdükleri en kapsamlı yasa Pragnaz yasasıdır. Bu yasaya göre; “her psikolojik olayda anlamlı, tam ve basit olma eğilimi vardır.” Pragnaz yasası, Gestalt psikolojisinin temel bir ilkesi olup aslında diğer tüm yasaları içine alan bir yapı sergilemektedir.
16
Gestalt teorisinin temel prensipleri
Görsel bir imajın parçaları, farklı bileşkenler şeklinde çözümlenebilir ve değerlendirilebilir. Görsel bir imajın tamamı onun parçalarının toplamından farklı ve daha kapsamlıdır.
17
Renkli kelime oyunu.
18
ALGILAMADA GESTALT İLKELERİ
Gestalt psikologları , bir uyaranın parçalarından birinin, nasıl diğer bir parçayla ilişki içinde göründüğüyle ilgili birkaç algısal fenomen bulmuşlardır ve bu fenomenleri açıklamaya yarayan bazı kanunlar öne sürmüşlerdir. (Gestalt psikologlar algılama ile düşünme arasında bir fark görmediklerinden bu kanunlar her ikisi için de geçerlidir. ) Bir bütün haline gelmede geçerli olan temel ilkeler:
19
1) Birey, başka özellikler sabit kaldığında, uyarımları yakınlık (proximity),benzerlik (closure) ve süreklilik (continuation) öğelerine göre gruplandırma eğilimindedir. Uyarımlarda birbirine yakın olan nesneler bir grup olarak algılanır ve bireyin zihninde örgütlenirken birbirine benzer nesneler biraraya toplanır ve farklı ve sivrilen yönler giderilir. Çizgilerin yakınlığı, üç çift çizgi ve sağda ve fazladan bir çizgi görmemize neden olur.
20
2)Birey için önemli olan ve bireyin dikkatini daha çok çeken nesnelerle, önemsiz olanlar da ayrılır. Bir uyarımın sık sık tekrarlanması, şiddetli oluşu, çevresindekilerle zıt bir özelliğe sahip oluşu da onun ayrı olarak örgütlenmesine yol açabilir.
21
3)Duyu organlarının bütün olarak değil de kısmen duyumladığı nesneler de eksikleri tamamlanıp bütün olarak algılanır. Bu bütünleme bireyin daha önceki algılarını örgütlerken kullandığı kalıplara göre yapılır.
22
4)Yakınlık, benzerlik, süreklilik, simetri, önem vb
4)Yakınlık, benzerlik, süreklilik, simetri, önem vb. bakımlardan algılayan için iyi olan uyarımlar da bir arada toplanabilir.
23
Bütün halinde odanın algılanması.
25
Gestalt psikolojiye göre, insanın algılamasında benzer maddeleri renk, doku, şekil, cinsiyet ve benzeri özelliklerin bir arada olduğu gruplara ayırarak algılama eğilimindeyiz. Benzerlik faktörü sadece görsel değil işitsel uyarıcıların da algılanmasında geçerlidir. Birçok kişinin konuştuğu kalabalık ve gürültülü bir ortamda sadece karşımızdakinin konuşmasını algılamamızın nedeni, bu kişinin sesinin bir andan diğer bir ana devam eden devamlılığındaki benzerliktir. Ancak gürültülü bir ortam içinde ses benzerliğinde söz konusu devamlılık olmadığı için anlamlandırmaya başvurduğumuz bir gruplama olmaz.
27
Her iki şekilde de farklı şekilde düzenlenmiş 9 adet daire vardır
Her iki şekilde de farklı şekilde düzenlenmiş 9 adet daire vardır. Ama gözümüz ilk şekilde dairelerden çok onların birleşiminden oluşan ok figürünü algılar.
Benzer bir sunumlar
