Melikşah Üniversitesi Yard. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı

... konulu sunumlar: "Melikşah Üniversitesi Yard. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı"— Sunum transkripti:

1 Melikşah Üniversitesi Yard. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı
Zilyetlik Melikşah Üniversitesi Yard. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı

2 Zilyetlik 22 August 1818 – 17 September 1892) was a German jurist
JHERİNG göre bir hukukçu ile hukukçu olmayan arasında fark malik ile zilyedi birbirinden ayırt edebilmesindedir. Zilyetlik konusu tartışılmalı bir konudur: Zilyetliğin tek bir tanımının olmaması Zilyetliğin unsurlarının saptanması ve özellikle iradenin zilyetliğin bir unsuru olup olmaması Zilyetliğin hukuki mahiyetinin ne olduğu

3 Zilyetlik kavramı Sözlük anlamında eşyayı elinin altında bulundurmayı ifade eder. MK 973.- »Bir şey üzerinde fiilî hâkimiyeti bulunan kimse onun zilyedidir.« Fiili hâkimiyetten ne aşılması gerektiği açık değildir. Yargıtay zilyetliği ‘bir malı iktisadi gayesine uygun şekilde kullanmak ve bunun üzerinde müstakil hakimiyet icra etmektir’ şeklinde tanımlar(7. HD /1074) Soru: bir kimsenin dolabında olan kitabı, yol kenarında bıraktığı otomobili, hizmetçisinin kullandığı bilgisayarı ve d. üzerinde zilyetliği var mıdır?

4 Fiili hakimiyet unsuru
Friedrich Carl von Savigny’ye  (21 Şubat 1779 Frankfurt – 25 Ekim 1861 Berlin) göre, fiili hakimiyet, fiili kudretin icra etmek ve eşyayı doğrudan doğruya etkileyecek bir durumda (maddi bir ilişki, bir yakınlık) bulunmak demektir. Jhering göre ise, fiili hakimiyetin olması için eşyanın kişinin elinin altında ve ya yanında olması şart değildir. Doğrudan ve ya dolayı eşyayı kullanabilecek, yararlanabilecek veya koruyabilecek durumda ise fiili hakimiyet(corpus) gerçekleşmiş olur. TM 974.-  ‘Zilyet, bir sınırlı aynî hak veya bir kişisel hakkın kurulmasını ya da kullanılmasını sağlamak için şeyi başkasına teslim ederse, bunların ikisi de zilyet olur.’ Soru: aynî hak veya bir kişisel hakkın kurulmasını ya da kullanılmasını sağlamak amacı ile başkasına teslim edilmeyen fakat aynı zamanda kişinin elinin altında bulunmayan eşya üzerinde zilyetliği var mıdır? Ör: yol kenarında bıraktığı otomobili

5 Fiili hakimiyet unsuru
1. Maddi ilişki (Eşya ile kişi arasında yer bakımından yakınlık) Tahsis amacına göre kullanılacağı ve korunacağı yerde bulunması yeterlidir. 2. Devamlılık (Eşya ile kişi arasında maddi ilişkinin sürekliliği) Sürekli olup olmadığı eşyanın türü ve kullanış şekli göz önünde tutularak iş ilişkilerindeki anlayışa göre belirlenir. Ör: Bu zaman iş ilişkileri, sosyal anlayış ve görüşlerden hareket edilmektedir. Zilyetlik bir şeyde fiili hakimiyeti ele geçirmiş ve onu kaybetmemiş olmaktır. MK m. 973/ f.2.Taşınmaz üzerindeki irtifak haklarında ve taşınmaz yüklerinde hakkın fiilen kullanılması zilyetlik sayılır.

6 İrade unsuru Zilyetlik için irade unsuru gereklidir mi? Sadece yukarıda açıklanan anlamda bir fiili hakimiyet yeter mi? Ör: Bir kimse arkadaşına sürpriz yapmak amacı ile onun çantasına kol saati koysa sonrada hediye etmekten (bağışlamaktan)vazgeçerek ona bir şey söylemeden çantasında geri alsa; Eğer zilyetlik için bir irade aranmazsa arkadaşı zilyet değildir. Aranırsa arkadaşı zilyet olur ve kol saatinin geri alınması zilyetliğe müdahale olur. MK bir açıklık yoktur (Sadece MK m.977-de rızadan bahsetmekte fakat bu zilyetliğin devri ile ilgili bir hükümdür) Hukukçuların büyük çoğunluğu sadece fiili hakimiyeti yeterli görmezler, ayrıca zilyet olma iradesini de şart olduğunu kabul ederler. Soru: Posta kutusuna atılan mektuplar üzerinde kişinin zilyetliği var mıdır. Varsa hangi anda itibaren zilyetlik meydana gelir. Yoksa neden?

7 İrade unsuru İrade fiili hakimiyetten sonra veya önce açıklanmış olur.
Ör: işyerine jetonla çalışan telefon koyanlar bunun içine atılacak para konusunda önceden genel bir irade belirtmiş olurlar. Ör: haberi olmadan cebine koyulmuş paranı öğrendikten sonra fiili hakimiyetinden çıkarmıyorsa zilyetlik sonradan iradesini açıklamış olur. Soru: Posta kutusuna mektup değil, bir deste gül bırakılırsa gül üzerinde zilyetlik kazanılmış olur mu? Zilyetlik olma isteği teknik anlamda bir irade açıklaması değildir. Buradaki istek maddi sonuca yöneliktir. Hukuk düzeni ise bu maddi sonuca bazı neticeler bağlar. İstisna: MK 599/ f.2. ‘ ….mirasçılar, miras bırakanın aynî haklarını, alacaklarını, diğer malvarlığı haklarını, taşınır ve taşınmazlar üzerindeki zilyetliklerini doğrudan doğruya kazanırlar….’

8 Zilyetliğin hukuki fonksiyonları
Kamuya açıklığı sağlama fonksiyonu Ayni hakları devrettirici fonksiyonu Toplumdaki düzen ve huzuru koruyucu fonksiyonu

9 Zilyetliğin hukuki mahiyeti
Hukuki niteliği ile ilgili farklı görüşler mevcuttur: Fiili hakimiyet Hak Ayni hak Hukuki durum Yargıtay, herkese karşı ileri sürülebilir olması, ayni haklar başlıklı bölümde yer alması ve her hak gibi terk ve başkasına devrolunabilmesi ve miras yoluyla intikali mümkün olmasına dayanarak zilyetliği ayni hak kabul etmiştir tarihli 12/6 kararı

10 Hukuki mahiyeti Hakkın ‘hukuken korunan menfaat’ unsuru zilyetlikte yoktur. Soru: Zamanaşımından yararlanan zilyedin hukuken korunan bir menfaatinin varlığı nasıl açıklanabilir? (MK 712, 713, 777) Tanım: zilyetlik eşya üzerinde iradi şekilde hakimiyetin ele geçirilmesi ile doğan ve bu hakimiyetin iradi şekilde ve ya başka şekilde sona ermesine kadar devam eden bir hukuki durumdur

11 Zilyetliğe tabi olan şeyler
Hukuken eşya vasfını taşıyan cismani varlıklar üzerinde Oğuzman’a göre haklar üzerinde zilyetlik söz konusu değildir (MK973 zilyetliğe eşit sayılır) 2. Bir eşyanın parçaları Bir şeyin parçaları ayrılmadıkça ayni hak konusu olmadığı halde zilyetliğin konusu olabilir. Ör: otobüste koltukta oturan o koltuğun zilyedidir. 3. Üzerinde fiili hakimiyet kurulabilen eşya zilyetliğe konu olabilir 4. Zilyetlik hem taşınır hem de taşınmazlarda söz konusu olabilir Taşınmazlarda zilyetliğin korunması, geri verme boru kapsamı, kazandırıcı zamanaşımında rolü taşınırlarla aynıdır

12 8. Hukuk Dairesi 2002/5905 E, 2002/7307 K.  ZİLYETLİĞİN DAVA YOLU İLE KORUNMASI İÇİN O YERİN MÜLKİYETE KONU VE ÜZERİNDE ZİLYEDLİK KURULMASINA ELVERİŞLİ OLMASI GEREKİR. KAYALIK BİR YER KURAL OLARAK DEVLETİN HÜKÜM VE TASARRUFU ALTINDA BULUNAN YERLERDEN SAYILIR. BU TÜR YERLERİN İŞLETİLMESİ, KULLANILMASI, DEVRİ VE DENETLENMESİ KAMU HUKUKU KURALLARINA TABİDİR. BÖYLE BİR TAŞINMAZ ÜZERİNDE TMK MADDE UYARINCA ZİLYETLİK KURULAMAZ VE TMK. 983 VE MÜTEAKİP MADDELERİ UYARINCA ZİLYETLİĞİN KORUNMASI DAVASI AÇILAMAZ.

13 Zilyetliğin çeşitleri
Hakka dayanan zilyetlik- haksız zilyetlik Zilyetliğin korunmasında önem arz eder Haksız zilyet, iyiniyetli ve kötüniyetli olarak ikiye ayrılır. Geri verme borcunun kapsamının belirlenmesinde ve kazandırıcı zamanaşımında önem arz eder 2. Malik sıfatıyla zilyet - Başka sıfatla zilyet Kazandırıcı zamanaşımı bakımından önem arz eder 3. Asli zilyet- Feri zilyet Hak karinesi bakımından önem arz eder

14 MADDE 985. - Taşınırın zilyedi onun maliki sayılır
MADDE 985.- Taşınırın zilyedi onun maliki sayılır. Önceki zilyetler de zilyetlikleri süresince o taşınırın maliki sayılırlar. 2. Fer'î zilyetlikte karine MADDE 986.- Bir taşınıra malik olma iradesi bulunmaksızın zilyet olan kimse, taşınırı kendisinden iyiniyetle aldığı kişinin mülkiyet karinesine dayanabilir. Taşınıra bir sınırlı aynî hak veya kişisel hak iddiasıyla zilyet bulunan kimsenin iddia ettiği hakkın varlığı karine olarak kabul edilir. Ancak, zilyet bu karineyi şeyi kendisine vermiş olan kişiye karşı ileri süremez. 

15 Malik sıfatıyla zilyet-Asli zilyet
Feri zilyet

16 Zilyetliğin çeşitleri
4.. Kendisi için zilyet- Başkası için zilyet Başkası için zilyet zilyetlikten faydalanamazsa da, kendine malı veren adına zilyetliğin korunmasını sağlayabilir. 5. Zilyet yardımcılığı (hizmet zilyetliği, vaziülyetlik) Zilyet yardımcılığı nedir? Alman Medeni Kanunu 855 ‘’bir başkasının evinde veya işletmesinde gördüğü iş veya buna benzer ilişki nedeniyle bu kişiye ait bir eşya üzerinde ondan aldığı buyruğa uygun olarak onun adına fiili kudret kullanan kimse’ zilyet değil, zilyet yardımcısıdır

17 Zilyet yardımcılığı: Şartlar:
Eşyayı geçici bir zaman için elinde bulundurur Zilyedin adına ve onun verdiği buyruğa uygun kullanır Eşya ile ilgili her hangi bir hakkı yoktur.(Ör: düşen eşyanı kaldıran kişinin durumu) Zilyetlikten yararlanamazlar, sadece meşru müdafaa imkanına sahiptirler

18 Zilyetliğin çeşitleri
6.Dolaysız (doğrudan) zilyet- Dolayı zilyet Soru: Tüzel kişi dolaysız zilyet olabilir mi? Önemi: zilyetliğin korunması bakımından önemlidir 7. Tek başına zilyetlik- Birden çok kişinin zilyetliği (bu ayrım dolaysız zilyetlerin sayısının birden çok olması halinde söz konusudur) Birden çok kişinin zilyetliği, müşterek (ortak) zilyetliği ve elbirliğiyle zilyetlik olarak ikiye ayrılır

19 Zilyetliğin Kazanılması
Tanım: Zilyetliğin kazanılmasından maksat, bir kimsenin bir eşya üzerinde fiili hakimiyeti kullanabilir konuma gelmesidir. Bu önceki zilyedin irade ve fiilleriyle veya zilyedin kendi maddî fiilleriyle de olabilir. Doğal ya da maddî bir olgunun sonucu olarak fiili hakimiyeti kullanabilir konuma gelmek de mümkündür.(Ölüm, Birleşme ve ya Karışma)

20 Not: N: Birleşme, başkaca kimselere ait olan taşınır malların önemli şekilde zarara uğratılmadan, aşırı emek veya masraf yapılmadan ayırt edilemeyecek şekilde bir araya gelmesine denir. Örneğin bir kimsenin başkasına ait bir kâğıda resim çizmesi halinde kağıt ve malzemeler ayrılamaz biçimde birleşmiştir. N: Karışma, taşınır mülkiyetinin aslen kazanılması yollarından biridir. Örneğin aynı kamyonda çuvallar içinde taşınan bulgurun kamyonun kaza yapması sonucu karışması.

21 Zilyetliğin kazanılması (2/1)
1. Aslen kazanma Zilyedin tek taraflı irade ve fiili sonucu kazanma (Hırsızlık, işgal, sahiplenme hallerindeki gibi. Keza, buluntu (lükata), define, bir balıkçının oltasına takılan balıklar, bir kişinin kırlardan topladığı bitki (mantar) ya da çiçekler üzerinde kurulan zilyetlik gibi. ) A B (Evvelki zilyedin zilyetliğinin tanınmaması ve ya devir işleminin geçersizliği halinde de aslen kazanma olur)

22 Zilyetliğin kazanılması (2/2)
2. Devren kazanma Zilyedin zilyetliğini olduğu gibi başkasına bırakması Önemi: kazandırıcı zamanaşımında sonraki zilyet önceki zilyedin zilyetlik süresini kendi süresine ilave edebilir.(MK996) 3. Tesisen kazanma Kendisi zilyet kalmak üzere başka bir kişiye zilyetlik tanınması 4. İrsen (miras yolu ile) kazanma (MK 599)

23 Zilyetliğin Nakli Çeşitleri
I. Teslim Yoluyla (doğrudan doğruya zilyet olma) Zilyetliğin Kazanılması: Malın teslimi, Araçların teslimi ve Fiili hakimiyete bırakılması (zilyetlik sözleşmesi)(MK m.977) II. Dolaylı (Teslimsiz) zilyetliğin temin edilmesi Temsilci aracılığı ile(978), Hükmen teslim(979), Zilyetliğin havalesi(979) Emtiayı teslim eden senedin havalesi(980) Kısa elden teslim

24 I. Teslim Yoluyla (doğrudan doğruya zilyet olma) Zilyetliğin Kazanılması:
1.Malın teslimi Rıza şarttır aksi halde aslen kazanma olur, soyut bir işlemdir. 2. Araçların teslimi 3. Fiili hakimiyetine bırakılması (zilyetliğin anlaşma yoluyla devri ya da zilyetlik sözleşmesi yoluyla devri denilmektedir.) Anlaşma ve fiili egemenlik kullanabilecek bir konum Ör: Odun satıcısından alınan odunun, satıcı ya da taşıyıcı tarafından, alıcının verdiği adresteki kapının önüne yığılması

25 II. Dolaylı (Teslimsiz) zilyetliğin temin edilmesi:
1. Temsilci aracılığı ile N: Zilyetliğin temsilci aracılığıyla kazanılmasında borçlar hukuku anlamında "temsil" değildir.

26 2. Hükmen teslim Ör: A’nın B’ye sattığı konutu bir süreliğine kendi kullanımı için kiralamıçsa veya A B-den bir kanepe satın almış ve bunu bir süreliğine muhafaza etmesi için ona bırakmışsa 1. Hükmen teslim, üçüncü kişileri zarara uğratmak ve taşınır rehni hükümlerinden kurtulmak (bu hükümleri dolanmak) amaçlarıyla yapılmışsa ilgililerine karşı geçersizdir. Makbuz senedi ve varant Taşıma senedi Konişmento

27 3. Zilyetliğin havalesi Dolaylı zilyet durumda olan kişinin, bu zilyetliğini, tarafların anlaşması ile malı kazanacak olana devretmesi Ör: A-nın B-ye kira olarak verdiği bilgisayarını C-ye satması durumunda

28 4. Emtiayı temsil eden senedin havalesi
MK m. 980: Bir taşıyıcıya veya umumî mağazaya bırakılmış emtiayı temsil eden kıymetli evrakın teslimi, emtianın teslimi gibi sonuç doğurur. Soru: Senet ile eşyayı elinde tutan zilyetler farklı o zaman kim zilyet olacaktır?

29 Zilyetliğin Kaybı MADDE 976.- Fiilî hâkimiyetin geçici nitelikteki sebeplerle kullanılmaması veya kullanma olanağının ortadan kalkması zilyetliği sona erdirmez. Konusunun ya da konusu üzerindeki fiili egemenliği kullanma olanağının sürekli olarak ortadan kalkması. 1. Rızasıyla sona erme Ör: tahrip, çöpe atarak terk, devir, fer’î zilyedin sona erme sebebiyle şeyi önceki zilyede iadesi ile de zilyetlik sona ermektedir. 2. Zilyetlik, rıza dışı kaybedilmiş olabilir. Ör: Çalınma, gasp veya bilinmeyen bir yerde yitirme; doğal afet ya da insan fiiliyle yok olma sonucunda eşya niteliğinin kaybı; kamulaştırma Fiilî egemenliğin kaybı zilyetliği her durumda ve mutlak olarak sona erdirmez.

30 Zilyetliğin Korunması
Zilyetlikte görünüm korunarak,toplumsal huzur ve sükûnun sağlanması ve korunmasına hizmet edilmiş ve kişinin hakkını kaba güçle (ihkak-ı hak) elde etmesi önlenmiş olur. Kuvvet kullanma yoluyla koruma İdari yoldan koruma Dava yoluyla koruma Zilyetlik davası Menkul davası

31 Kuvvet kullanma yoluyla:
Savunma hakkı MADDE 981.- Zilyet, her türlü gasp veya saldırıyı kuvvet kullanarak defedebilir. Zilyet, rızası dışında kendisinden alınan şeyi taşınmazlarda el koyanı kovarak, taşınırlarda ise eylem sırasında veya kaçarken yakalananın elinden alarak zilyetliğini koruyabilir. Ancak, zilyet durumun haklı göstermediği derecede kuvvet kullanmaktan kaçınmak zorundadır. Zilyetliği gasp edilen zilyetliğine tecavüz edilen zilyet o anda kuvvet kullanarak zilyetliğini bizzat koruyabilir. Savunma hakkı, meşru müdafaanın özel türüdür. Şartları: Kişiye ilişkin şart Fiile ilişkin şart Soru: rıza geçersiz ise bu zaman müdahalenin hukuki niteliği nasıl olur.? Güç orantıyı kaybetmişse, bu koruma değil– haksız bir saldırıya dönüşür.

32 İdarî Koruma Zilyetliğin idari yoldan korunmasını tarihçesi ve esası:
Şartları: 1. Maddi şartlar Bir taşınmaz olmalıdır Taşınmaz üzerinde bir zilyet olmalıdır. Müdahale ve ya tezavüz olmaldır. Koruma isteyen taşınmaza zilyet olmalıdır.

33 Usuli şartlar (2/1) 2. a. Başvuru şartı Şekli: Yazılı dilekçe ile
Yer: Valiliğe ve ya kaymakamlığa yapılır Süre: Olaydan itibaren bir yıl içerisinde ve öğrenme tarihinden itibaren 60 gün içerisinde başvuru yapılmış olmalıdır. Soru: başvuru geri alınabilir mi?

34 Usuli şartlar (2/2) b. Soruşturma şartı
Soruşturma şekli: Tarafların anlaşabilir. Kararın verilmesi: (15 gün içinde verilir) Kararın denetlenmesi: (karar kesindir) 60 gün içinde idari yargıya yoluna başvurulabilir. Kararın yerine getirilmesi: Kararın uygulanması ve karara aykırı davranmanın müeyyidesi

35 Zilyetliğin Dava Yoluyla Korunması
Zilyetliğin geri verilmesi davası (MK 982) Zilyetliğe gasp yoluyla son verilmiş olması halinde açılabilir. Kural: Üstün hak sahibi değil, zilyet korunmaktadır. İstisna: Üstün hak sahibi hakkını derhal ispat ederse korunur. Dava, gasp fiilinin ve failin öğrenildiği tarihten itibaren iki ay ve olaydan itibaren en çok bir yıl içinde açılmalıdır Soru: Gasp edilmiş olan eşyanın zilyetliği sonradan üçüncü kişilere devredilirse bu kişiye karşı zilyetlik davası açılabilirmi? Tazminat isterse kusur aranır.

36 Zilyetliğin Dava Yoluyla Korunması
2. Tecavüzün meni davası /saldırıya son verilmesi (MK 983) Taşınır ve taşınmaz zilyetliğine yönelik saldırılara karşı koruma olanağı sağlamaktadır Saldırının sona erdirilmesi veya saldırının başlaması kuvvetle muhtemelse önlenmesi istenebilir İki aylık ve bir yıllık hak düşürücü süreye tabidir. Davalının kusuru aranmaz; fakat, davacı tazminat istiyorsa davalının kusurunu ispatlamalıdır

37 Zilyetliğin Hak Karinesi
Hak karineleri, zilyetliğin yani fiilî durumun arkasında aslında bir hakkın bulunabileceği düşüncesine dayanmaktadır. 1. Mülkiyet hakkına karine Halhazır zilyet lehine mülkiyet karinesi Evvelki zilyet lehine mülkiyet karinesi Asli zilyet lehine zilyet karinesinden feri zilyedin yararlanması (başkasının mülkiyet karinesine dayanma) Örneğin: A-nın bir taşınır üzerinde intifa hakkı bulunan B A-nın mülkiyet karinesine dayanabilir…

38 Zilyetliğin Hak Karinesi
2. Sınırlı ayni hak (feri zilyetlikte karine) Sınırlı aynî hak ya da kişisel hak karinelerine dayanan zilyet, ileri sürdüğü hakkı kendisine kazandırana karşı bu hak karinelerine dayanamaz (MK 986/II cüm. 2). 3. Şahsi hak karinesi /Alacak hakkına karine (feri zilyetlikte karine)

39 Hak karinesinin rolü 1. Hak karinesinin taşınır davasındaki rolü
Hahazırki zilyet olan davalının korunmasında rolü Evvelki zilyedin açtığı taşınır davasında rolü 2. Karineye güvenerek iyiniyetli kişilerin kazandıkları hakkın korunmasında rolü Soru: İyiniyet nedir? 3. Taşınmazlara hak karinesi Tapuya kayıtlı taşınmazlar Tapuya kayıtlı olmayan tazınmazlar

40 Menkul (Taşınır) Davası
Halihazır zilyedin hak karinesini çürütüp kendi zilyetliğine ait hak karinesine dayanarak malı geri talep etmesi imkanı tanır Şartları: (1) Zilyetliği irade dışı kaybetmiş olmalı (2) Davacı iyiniyetli zilyet olmalı İki kötüniyetli zilyetten halihazır zilyet tercih edilir. (3) Hâlihazır zilyedin üstün hak iddiasını çürütmeli Halihazır zilyedin haksız ve kötüniyetli zilyet olduğunu (MK 991) Kendisinin davalıdan üstün bir hakka dayanan haklı zilyet olduğunu kanıtlamalıdır(989) yani, sadece zilyetliğin değil, malın da elinden iradesi dışında çıktığını kanıtlaması gerekir.

41 Menkul (Taşınır) Davasının sınırlanması
Dava, kötüniyetli zilyede karşı her zaman; iyiniyetliye karşı ise, sınırlamalar yoksa açılır. I. İyiniyetli davalıya karşı taşınır davasının üç sınırı vardır. (1) para ve hamile yazılı senetleri elde eden iyiniyetli zilyede karşı bu dava açılamaz. (2) Eşyayı açık artırma, pazar ya da benzeri eşya satandan edinen ve ondan edinen sonraki iyiniyetli zilyetlere karşı dava, onun bu eşya için ödediği bedel kendisine geri verilirse kabul edilir. (3) İyiniyetli zilyet için öngörülen zaman sınırı olarak zilyetliğin irade dışı kaybı tarihinden itibaren beş yıllık hak düşürücü süre geçmişse artık taşınır davası açılamaz. II. Ayrıca (1) emin sıfatıyla zilyetten iyiniyetle aynî hak kazanan üçüncü kişilere karşı bu dava açılamaz!

42 Menkul (Taşınır) Davasının sonuçları ve benzeri davalardan farkı
Bir eda davasıdır. Malın iadesi sonucu doğurur İstihkak davası açılmasına engel değildir. Benzeri davalardan farkı Zilyetlik davalarından farkı İstihkak davasından farkı

43 Olay: Cem yaz tatili boyunca dilediği gibi gezebilmek için Ödünç Oto kiralama şirketinden iki aylığına bir otomobil kiralamıştır. İki aylık süre dolmasına rağmen Cem’in otomobili iade etmemesine sinirlenen oto kiralama şirketi yetkilileri, adamları aracılığıyla otomobili Cem’den zorla geri almışladır. 1. Cem, otomobil şirketine karşı zilyetliğin iadesi davası açabilir mi? 2. Cem’in açmış olduğu bu davada oto kiralama şirketi üstün hakkı bulunduğunu iddia edebilir mi? 3. Cem, oto kiralama şirketine karşı taşınır davası açabilir mi?

44 İyiniyetli kişilerin kazandıkları hakkın korunmasında rolü
1.İyiniyetli zilyedin tam korunduğu haller Emin sıfatı ile zilyetten ayni hak kazanılması Para ve hamile yazılı senetleri elde ede edilmesi 2. İyiniyetle kazanmanın kısmen korunduğu haller Eşyayı açık artırma, pazar ya da benzeri eşya satandan edinen ve ondan edinen sonraki iyiniyetli zilyetlere karşı dava, onun bu eşya için ödediği bedel kendisine geri verilirse kabul edilir. 3. İyiniyetle kazanmanın korunmadığı haller

45 Haksız zilyedin sorumluluğu
İyiniyetli haksız zilyedin durumu İade ve tazmin yükümlülüğü bakımdan Yaptığı masrafları talep bakımından Zorunlu masraflar, Gerekli masraflar, Lüks masraflar,

46 Kötüniyetli haksız zilyedin durumu
İade yükümlülüğü bakımından Tazmin yükümlülüğü bakımdan Eşyayı haksız yere alıkoymuş olmasından doğan zararlar Eşyanın ürünlerini(semerelerini)tazmin yükümlülüğü Eşyayı bizzat kullanmak suretiyle ondan sağladığı yararlar Haksız zilyedin eşyadan sağladığı, fakat hak sahinin eşyadan elde etmeyeceği veya edemeyeceği yararlar. 3. Yaptığı masrafları talep bakımından

47

48

49