Canik Başarı Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı

... konulu sunumlar: "Canik Başarı Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı"— Sunum transkripti:

1 Canik Başarı Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı
BORÇLAR HUKUKU Canik Başarı Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. İsmayıl İsmayıllı

2 Borçlar Hukukun Konusu
Medeni hukukun kişiler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen kısmıdır. BK 646 göre, Medeni Kanunun beşinci kitabı ve tamamlayıcısıdır. BK genel hükümleri Medeni Kanunun genel bölümü niteliği taşımaktadır(MK 5)

3 Borçlar Hukuku Medeni hukukun kişiler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen kısmıdır. BK 646 göre, Medeni Kanunun beşinci kitabı ve tamamlayıcısıdır. BK genel hükümleri Medeni Kanunun genel bölümü niteliği taşımaktadır(MK 5)

4 Genel Kavramlar Borç ilişkisi kavramı :
Tanımı: Borç, bir kişiyi (borçluyu)başka bir kişiye (alacaklıya)karşı bir edimi yerine getirme yükümlülüğü altına sokan hukuki bir ilişkidir. Borç ilişkisinin tarafları: Alacaklı Borçlu Borç ilişkisinin konusu: Edim

5 Edim Edim çeşitleri: Davranış biçimi açısından:
Olumlu (şahsi ve ya maddi) Olumsuz (kaçınma ve ya katlanma) Edimin belirlenmesi açısından: Tür (cins) ve parça borcu İfa süresi bakımından: Borcun ifası sırasında alacaklının ifaya olan çıkarı dikkate alınarak bu ayırım yapıkmaktadır. Ani Sürekli Aralıklı ve ya dönemli

6 Soru: Konusu bir bedel karşılığında bir eser meydana getirmesi olan edim eser(istisna) sözleşmesi hangi edim çeşidine aittir.?

7 Borçlar hukukuna hakim olan prensipler
İrade serbestisi prensibi: Sözleşme yapma özgürlüğü Sözleşmenin konusunu belirleme ve düzenleme özgürlüğü Taraf seçme özgürlüğü Şekil özgürlüğü Sözleşme türlerini tayin özgürlüğü Sözleşme özgürlüğünün tek taraflı kullanıldığı haller: İstisnai kanun hükümleri İltihaki(katılınan) sözleşmeler Genel işlem şartları

8 Borç ilişkisinin nisbiliği prensibi
Borç ilişkisi sadece borçlu ile alacaklı arasında bir ilişkidir. III kişileri ilgilendirmez. Örnek: B, A-ya sattığı bisikleti İkinci defa Ü-ye satarak mülkiyeti ona devr etse A- Ü-den bisikleti isteyemez tazminatda talep edemez. Yine A-ya satılan bisikleti Ü hasara uğratırsa veya çalarsa A, Ü-ye karşı bir talep ileri süremeyecektir. Soru: Ü A-ya zarar vermek maksadıyla bisikleti hasara uğratırsa durum değişer mi?

9 Borç ilişkisinin nitelikleri
Borç ilişkisinde alacaklıya ifayı talep, dava ve cebri icraya başvura yetkisine sahiptir. Eksik borçlar: Dar anlamda tabii borçlar Ahlaki görevler(vazifeler) Zamanaşımına uğramış borçlar Hakuka ve ahlaka aykırı bir maksat elde etmek için verilen şeyi iade borcu

10 Sorumluluk Borçlunun NEYİ ile sorumluluk ve NEDEN sorumluluk
Birinci anlamda sorumluluk, alacaklının şartlar gerçekleşdikde borçlunun malvarlığına başvurarak alacağı zorla temin etme imkanını ifade etmektedir Malvarlılığı ile sorumluluk Eşya ile sınırlı sorumluluk(ayni sorumluluk) İkinci anlamı genel davranış kurallarına ve yüklenildiyi borca aykırı davranışından dolayı verdiyi zararı tazmin etme yükümlülüyünü ifade eder. Haksız fiilden sorumluluk Akdi sorumluluk

11 Borç ilişkisinin nisbiliği prensibi
3. Tapuya şerh verilmiş hakların özelliği Tapuya sadece kanunda öngörülün haklar şerh verilebilir Şerh hakkın niteliğini değiştirmez, sadece etki alanını genişleter. Şerhin başlıca iki etkisi vardır: 1. Eşyaya bağlı borçlarda yaptığı etki (taşınmazın her maliki kendi mülkiyeti esnasında doğacak borçla mükellef olur.) 2.Şerhten sonra taşınmazlarda hak iktisap etmiş olanlara karşı ileri sürülebilir.

12 Borçların kaynakları 1. Doğumu iradeye bağlı olan haller Hukuki işlemler Haksız fiiler 2. Doğumu iradeye bağlı olmayan haller Sebebsiz zenginleşme Diğer iradeye bağlı olamayan sebeplerden doğan borçlar Ör: vekaletsiz iş görme

13 Dürüstlük Kurallına Dayandırılan Sözleşme Benzeri Borç İlişkileri
1.Culpa in contrahendo (sözleşme öncesi sorumluluk) Sözleşme görüşmeleri sırasında kusurlu davranışı ifade eder Taraflar arasında içeriği özen ve koruma yükümlülüğünden oluşan bir borç ilişkisinin varlığını kabul eder 2. Culpa post pactum perfectum (sözleşme sonrası sorumluluk) Sözleşme sonrası ilişkinin niteliği dikkate alınarak bazı hallerde sözleşmenin sona ermesine rağmen dürüstlükten kaynaklanan borç ilişkisinin varlığı kabul edilir.