Tüberküloz Olgu Tanımları

... konulu sunumlar: "Tüberküloz Olgu Tanımları"— Sunum transkripti:

1 Tüberküloz Olgu Tanımları
Haluk Çalışır

2 Sağlık Bakanlığı Merkezi Birim Bölgesel Birim Periferik Birim

3 Gösterge Değerli: Hangi durum ölçülmek isteniyorsa onu ölçmelidir.
Güvenilir: Gösterge objektif olmalıdır. Aynı koşullarda birden fazla ölçüm yapıldığında aynı sonucu almalıdır. Spesifik: Hangi durum ölçülmek isteniyorsa sadece onu ölçmelidir. Sensitif: Gözlem yapılan durumda oluşabilecek değişiklikleri ölçebilmelidir. Operasyonel: Saha koşullarında da uygulanabilir olmalıdır. Karşılanabilir maliyet: Maliyeti karşılanabilir olmalıdır. Uygulanabilir: Normal program koşullarında uygulanabilir olmalı. Ölçülebilir: Ölçümde kullanılan birimler objektif olarak ölçüm yapabilmelidir. Karşılaştırılabilir: Gösterge zaman içinde veya farklı yerlerde yapılan ölçümleri karşılaştırabilmelidir. Valid Indicators should measure the condition or event they are intended to measure. Reliable Indicators should be objective and produce the same results when used more than once to measure the same condition or event, all things being equal (for example, using the same methods/tools/instruments). Specific Indicators should measure only the condition or event they are intended to measure. Sensitive Indicators should reflect changes in the state of the condition or event under observation. Operational Indicators should be measured with definitions that are developed and tested at the programme level and reference standards. Affordable The costs of measuring the indicators should be reasonable. Feasible It should be possible to carry out the proposed data collection under normal programme conditions Measurable Indicator can be objectively measured Comparable Indicators should be comparable over time and across different geographical sites a Adapted from Development of health programme evaluation: report by the Director-General. Geneva, World Health Organization, 1978 (document A31/10). Adapted from Development of health programme evaluation: report by the Director-General. Geneva, World Health Organization, 1978 (document A31/10).

4 Gösterge (Indicator) Tanım: Göstergenin tanımında yapılan ölçümün pay ve paydasında nelerin yer alacağı ve öngörülen hesaplamalar yer almalıdır. Amaç: Bu bilgiyi toplamaktaki amaç, bu gösterge neyi ölçecektir. Metot:Veri toplama yöntemi ve hangi düzeyde toplanacağı belirlenmeli. Sıklık, periodite: Hangi göstergenin hangi sıklıkla ölçüleceği, Gücü ve sınırlılıkları: Her göstergenin ölçümde başarılı olduğu ve olamadığı durumların belirlenmesi Önem: İzleme, değerlendirmede katkı derecesi Sorumluluk: Kim bu ölçümlerin kalite, güvenirlilik,analiz ve dağıtımından sorumlu olacak. Ölçüm Aracı: Bu göstergeyi toplama için hangi araçlara gereksinim bulunmaktadır. Indicator title • Definition – The definition of the indicator, including definition of numerator and denominator, and proposed calculations where necessary. • Purpose – The reason for collecting the information, what the indicator attempts to measure. • Methodology – The suggested methodology for collecting each indicator and the level at which it should be measured (e.g. community, district, provincial or national). • Periodicity – The recommended frequency with which the indicator should be measured. • Strengths and limitations – Outline main strengths and limitations of indicator. • Importance – Whether the indicator is considered core, desirable or optional for monitoring or evaluation. • Responsibility – Suggests who should be responsible for ensuring the quality of data collection, analysis and dissemination. • Measurement tool – what is needed to collect the indicator. Interim Policy on Collaborative TB/HIV Activities. Geneva, World Health Organization, 2004 (WHO/HTM/TB/ ; WHO/HTM/HIV/2004.1).

5 ATS,CDC,IDSA.Treatment of Tuberculosis. MMWR.June 20,2003.52.No:RR-11

6 Yerleşim Bakteriyoloji Önceki tedavi öyküsü
Verem Savaşı Daire Başkanlığı TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZUN KONTROLÜ İÇİN BAŞVURU KİTABI Yerleşim Akciğer TB Akciğer Dışı TB Akciğer ve Akciğer Dışı TB Bakteriyoloji Yayma (+) AC Yayma (-) AC Önceki tedavi öyküsü Yeni olgu Eski olgu Nüks, Tedavi başarısızlığından dönen,tedaviyi terkten dönen, nakil gelen, kronik olgu

7 DOTS, DGTS Kapsamlı ve kalıcı tüberküloz kontrol aktiviteleri için HÜKÜMET KARARLILIĞI Ferdi başvuru yapan semptomatik hastalarda BALGAM YAYMA MİKROSKOPİSİ ile vaka bulma, GÖZETİM ALTINDA kısa süreli kemoterapi, Bütün yeni yayma pozitif hastalara ( en azından başlangıç fazında) (Kat I) Rifampisin içeren tüm rejimlere Tüm retreatment tedavi verilen hastalara (Kat II) Temel ANTİ-TÜBERKÜLOZ ilaçların DÜZENLİ VE KESİNTİSİZ temini Her bir hastanın vaka bulma ve tedavi sonuçları ile tüm tüberküloz kontrol programının performansını değerlendirebilecek bir STANDART KAYIT VE BİLDİRİM sistemi. An Expanded DOTS Framework for Effective Tuberculosis Control.WHO/CDS/TB/

8

9

10

11

12 Standart Vaka Tanımları*
Tedavi şemasını belirlemek için Kayıt ve bildirim için Vaka tanımı için 4 temel nokta Tüberkülozun yeri Balgam yayma sonucu Daha önce tüberküloz tedavisi alıp almadığı Hastalığın şiddeti Treatment of Tuberculosis: Guidelines for National Programmes. Third Edition. WHO. 2003

13 Tüberküloz Etken: Mycobacterium tuberculosis
Tüm organlarda hastalık yapabilir. Yerleşime göre sınıflaması Akciğer Yayma (+) Yayma (-) Akciğer dışı organ tb.

14 Tüberküloz Yerleşimi

15 Daha önce tedavi öyküsü Yok
Tüberkülozun Yeri Akciğer Akciğer dışı 1. Yayma Sonucu Yayma (+) Yayma (-) 2. Daha önce tedavi öyküsü Yok Var 3. Menenjit Miliyer Perikardit Bilateral plörezi Spinal GIS GÜS Hastalığın Şiddeti Ağır Hafif 4. Lenf nodu Tek taraflı plörezi Kemik Periferik eklem Sürrenal

16 Kategori I 2HRZE/ 4HR Kategori II 2HRZES/I HRZE/4HRE Kategori III 2HRZE/4HR Kategori IV ÖZEL

17 Eski tedavi öyküsü (+) Kategori I Kategori II Kategori IV KÜR KÜR

18 Kategori I Tedavi: 2HRZE (S)/4HR
Yeni yayma pozitif akciğer tüberkülozu Yaygın parankimal tutulumu olan yayma negatif akciğer tüberkülozu Tb.Menenjit Tb.Pericardit Tb.Peritonit Bilateral Tb.Plörezi Norolojik komplikasyonlu vertebra tüberkülozu GİS Tb. GÜS Tb Tedavi: 2HRZE (S)/4HR

19 Tedavi: 2HRZES/HRZE/5HRE
Kategori II Yayma pozitif relaps vakalar Tedavi yetmezliği vakaları Daha önce tüberküloz tedavi öyküsü olan hastalar Tedavi: 2HRZES/HRZE/5HRE

20 Kategori III Tedavi: 2HRZ/4HR Yayma negatif akciğer tüberkülozu
Tek taraflı tüberküloz plörezi Lenf bezi tüberkülozu Kemik tüberkülozu Cilt tüberkülozu Periferik eklem tüberkülozu Tedavi: 2HRZ/4HR

21 Hastaları ne zaman kontrol edeceğiz?
Yayma (+) Akciğer Tüberkülozu Balgam Tanı anında Başlangıç fazı sonrasında 5.ay 6.ay

22

23 Tedavi Sonuçları KÜR: Balgam konversiyonu gösterilen yayma (+) olan bir hastada, tedavinin son ayında da negatif olması. TEDAVİ YETMEZLİĞİ: Tedavinin 5.ayında yayma (+) olan hasta. TEDAVİ TAMAMLAMA: Tedavi süresi biten, ancak KÜR yada TEDAVİ YETMEZLİĞİ kriterlerine uymayan hasta. TEDAVİYE ARA VEREN: Tedaviye iki aydan fazla ara veren hasta ÖLÜM: Tedavi sırasında herhangi bir nedenden dolayı hastanın ölmesi

24 Bildirim Ocak-Mart Nisan-Haziran Temmuz-Eylül Ekim-Aralık

25

26

27

28

29 Sağlık Bakanlığı Merkezi Birim Bölgesel Birim Periferik Birim

30 Bildirim Her çeyreğin bitiminden sonraki ilk hafta içinde, periferik seviye ara birime rapor eder.

31 Tedavi Sonuçlarının Bildirimi
12-15 ay önce bildirimi yapılan vakaların tedavi sonuçları bildirilir.

32 Tedavi sonuçlarının bildirimi
2004 Ocak-Şubat-Mart Nisan-Mayıs-Haziran Temmuz-Ağustos-Eylül Ekim-Kasım-Aralık İlk hafta vaka bildirimi 2005 Ocak-Şubat-Mart Nisan-Mayıs-Haziran Temmuz-Ağustos-Eylül Ekim-Kasım-Aralık İlk hafta vaka bildirimi İlk hafta vaka bildirimi İlk ay Tedavi sonuçlarının bildirimi

33 Süreyyapaşa 6. Göğüs Kliniği 2004 tüberküloz vakaları
268 Erkek 262 Kadın Kategori I 291 (%54,9) %88.7 Kategori II (%15.6) %60.8 Kategori III 148 (%27,9) %83.3 Kategori IV (%1,5) %100 Toplam: 530