Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanNuray Akman Değiştirilmiş 9 yıl önce
2
DİABETES MELLİTUS Prof.Dr.Mustafa KUTLU GATA Endokrinoloji ve Metabolizma BD.
3
Diabetes Mellitus, insülinin mutlak eksikliği veya sentez ve sekresyon bozukluğu veya reseptör ve/veya postreseptör düzeyde etkisinin yeterli olmaması sonucu gelişen, karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmalarını etkileyen metabolik bir sendromdur. Diabetes Mellitus, insülinin mutlak eksikliği veya sentez ve sekresyon bozukluğu veya reseptör ve/veya postreseptör düzeyde etkisinin yeterli olmaması sonucu gelişen, karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmalarını etkileyen metabolik bir sendromdur. DİABETES MELLİTUS
4
Dünyada Diyabetli Sayısı Yıl Hasta sayısı Lebovitz, 2001 0 0 50 100 150 200 250 1994 2000 2010 Tip 1 Tip 2 milyon
5
DİABETES MELLİTUS SINIFLAMASI 1. Tip 1 Diyabetes Mellitus İmmün nedenli İdyopatik 2. Tip 2 Diyabetes Mellitus Periferik insülin direnci ön planda İnsülin sekresyon yetmezliği ön planda 1. Tip 1 Diyabetes Mellitus İmmün nedenli İdyopatik 2. Tip 2 Diyabetes Mellitus Periferik insülin direnci ön planda İnsülin sekresyon yetmezliği ön planda 3. Diğer spesifik tipler hücre fonksiyonunda genetik defektler. İnsülin fonksiyonunda genetik defektler. Ekzokrin pankreas hastalıkları. Endokrinopatiler. İlaç ve kimyasal maddeler. İnfeksiyonlar. Nadir görülen immün formlar. Bazen diyabetle birlikte olabilen genetik sendromlar 4. Gestasyonel Diyabet 3. Diğer spesifik tipler hücre fonksiyonunda genetik defektler. İnsülin fonksiyonunda genetik defektler. Ekzokrin pankreas hastalıkları. Endokrinopatiler. İlaç ve kimyasal maddeler. İnfeksiyonlar. Nadir görülen immün formlar. Bazen diyabetle birlikte olabilen genetik sendromlar 4. Gestasyonel Diyabet
6
DM’ un Klinik Klasifikasyonu KETOZICA HLA GÖRÜLME TEDAVİ KETOZICA HLA GÖRÜLME TEDAVİ ORANI İnsulin Bağımlı Belirgin Başlangıçta Evet %10-20 İnsulin+Diet ( IDDM, Tip 1 ) Pozitif İnsuline Bağımsız YokYok Hayır%80-90 ( IDDM, Tip 2 ) Nonobez %15 Diet+OAD İnsulin Obez %85 Diet+OAD İnsulin Gestasyonel DM Sekonder DM Etyolojik Nedene göre düzenlenir
7
DİABETES MELLİTUS SINIFLAMASI 1. Tip 1 Diabetes Mellitus 2. Tip 2 Diabetes Mellitus 3. Tip 3 Diabetes Mellitus – Diyabetli Hasta Yakınları 4. Tip 4 Diabetes Mellitus – Diyabetle İlgili Sağlık Çalışanları 1. Tip 1 Diabetes Mellitus 2. Tip 2 Diabetes Mellitus 3. Tip 3 Diabetes Mellitus – Diyabetli Hasta Yakınları 4. Tip 4 Diabetes Mellitus – Diyabetle İlgili Sağlık Çalışanları
8
100 Beta hücre kitlesi (%) Beta hücre kitlesi (%) Zaman (yıl) Genetik yatkınlık İmmünolojik bozukluklar Normal insülin salınımı Normal insülin salınımı Klinik DM Honeymoon dönemi 0 0 İmmünolojik parametreler ICA GAD-65 IA-2 ICA GAD-65 IA-2 İVGTT OGTT TİP 1 DİABETES MELLİTUS İNSÜLİN EKSİKLİĞİ
9
VİRUSLARVİRUSLAR TİP 1 DİABETES MELLİTUSTA ETYOLOJİK FAKTÖRLER TİP 1 DİABETES MELLİTUSTA ETYOLOJİK FAKTÖRLER OTOİMMÜN SÜREÇ TİP 1 DİABETES MELLİTUS GENETİK YATKINLIK ?? BETA HÜCRE HASARI
10
Genetik Predispozisyon Risk %0.2-0.4 Tip I DM hastaların kardeşinde %5 Anne DM risk %3, Baba DM %6 İdentik ikizlerde %30-50 Kromozom 6’ nın araştırılması
11
İmmunolojik Faktörler A. İMMUN ETKİLEŞİM Otoimmünite ( ? ) Otoimmünite ( ? ) Otoimmün destrüksiyon ( ? ) Diabetojenik peptide
12
HLA sistem ilişkisi DR3/DR4 IDDM’ de %40, kontrol %3 HLA DR2 koruyucu B 57 aspartik asit koruyucu
13
B. İNSÜLİTİS=İSLETİTİS Tc, Ts, Th, NK ve Makrofaj İnfitrasyonu C. HÜCRESEL İMMUM CEVAP NK, Makrofaj-Monosit Lenfositlerden İnterferon ve TNF.IL1 D. DOLAŞAN ANTİKORLAR ICA, IAA, 64 Kd GAD
14
ÇEVRESEL FAKTÖRLER İkizlerle ilgili çalışmalar Viral enfeksiyonlar : Cox. B Diabetojenik Virüs Teorisi Kimyasal toksinler Nitrosurea ihtiva eden ajanlar
15
GENETİK YATKINLIK OBEZİTEOBEZİTESEDANTERYAŞAMSEDANTERYAŞAM TİP 2 DİABETES MELLİTUS KALITIM-ÇEVRE İLİŞKİSİ TİP 2 DİABETES MELLİTUS KALITIM-ÇEVRE İLİŞKİSİ BESLENMEALIŞKANLIĞIBESLENMEALIŞKANLIĞIYAŞLANMAYAŞLANMA?STRESGEBELİK?STRESGEBELİK HİPERİNSÜLİNEMİHİPERİNSÜLİNEMİ İNSÜLİN DİRENCİ TİP 2 DİABETES MELLİTUS
16
NIDDM : Tip 2 DM Genetik faktörler : Genetik faktörler : Multiple Lokus Defekti Mevcut Çevresel faktörler : Obezite, diet, fiziksel aktivite İntrauterin faktörler, stres Diğer faktörler
17
-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 İ.V. GLUKOZ UYARISI NON- DİYABETİK İ N S Ü L İ N Uyarılmış İnsülin Sekresyonu Glikozla Uyarılmış İnsülin Sekresyonu DAKİKADAKİKA TİP 2 DİYABETİK 10 0 50 25 75 μU/ml
18
100 Beta hücre fonksiyonu (%) Beta hücre fonksiyonu (%) Yıl Postprandial Hiperglisemi Postprandial Hiperglisemi Tip-2 DM Faz I Tip-2 DM Faz I Tip-2 DM Faz II Tip-2 DM Faz II Tip-2 DM Faz III Tip-2 DM Faz III - 12 - 10 -6 0 0 2 2 6 6 10 20 Tip 2 Diabetes Mellitus’un Evreleri Bozulmuş Glukoz Toleransı Bozulmuş Glukoz Toleransı Bozulmuş Açlık Glukozu Bozulmuş Açlık Glukozu İNSÜLİN EKSİKLİĞİ Tanı 14 -2
19
Soy geçmişinde diyabet öyküsü Soy geçmişinde diyabet öyküsü Obezite (BKİ 27 kg/m 2 ) Obezite (BKİ 27 kg/m 2 ) Yaş 38 yıl Yaş 38 yıl BGT ve/veya BAG saptanmış olması BGT ve/veya BAG saptanmış olması Hipertansiyon 135/80 mmHg Hipertansiyon 135/80 mmHg HDL kolesterol kadınlarda 50 mg/dl,erkeklerde 40 mg/dl,LDL 130mg/dl, trigliserid 150 mg/dl HDL kolesterol kadınlarda 50 mg/dl,erkeklerde 40 mg/dl,LDL 130mg/dl, trigliserid 150 mg/dl Gestasyonel diyabet veya makrozomi öyküsü ( 4 kg) Gestasyonel diyabet veya makrozomi öyküsü ( 4 kg) Soy geçmişinde diyabet öyküsü Soy geçmişinde diyabet öyküsü Obezite (BKİ 27 kg/m 2 ) Obezite (BKİ 27 kg/m 2 ) Yaş 38 yıl Yaş 38 yıl BGT ve/veya BAG saptanmış olması BGT ve/veya BAG saptanmış olması Hipertansiyon 135/80 mmHg Hipertansiyon 135/80 mmHg HDL kolesterol kadınlarda 50 mg/dl,erkeklerde 40 mg/dl,LDL 130mg/dl, trigliserid 150 mg/dl HDL kolesterol kadınlarda 50 mg/dl,erkeklerde 40 mg/dl,LDL 130mg/dl, trigliserid 150 mg/dl Gestasyonel diyabet veya makrozomi öyküsü ( 4 kg) Gestasyonel diyabet veya makrozomi öyküsü ( 4 kg) TİP 2 DİABETES MELLİTUS MAJOR RİSK FAKTÖRLERİ
20
Diabetes Mellitus’un Tanı Testleri DİYABET ŞÜPHESİ < 100 DİYABET YOK < 100 DİYABET YOK < 140 BOZULMUŞ AÇLIK GLİKOZU < 140 BOZULMUŞ AÇLIK GLİKOZU 140 - 199 BOZULMUŞ GLİKOZ TOLERANSI 140 - 199 BOZULMUŞ GLİKOZ TOLERANSI > 200 DİYABET > 200 DİYABET > 200 DİYABET > 200 DİYABET > 126 DİYABET > 126 DİYABET 100 - 125 100 - 199 RASTGELE K.Ş < 100 DİYABET YOK AKŞ OGTT 2. SAAT K.Ş. OGTT 2. SAAT K.Ş. RİSKLİ GRUP RİSKLİ GRUP
21
Diabet Tanı Kriterleri Açlık OGTT 2.saat Kategori mg/dLmg/dL Normal < 70< 100 BAG > 100 ve <125 < 125 BGT ≤ 125 > 140 ve 126 > 200 Açlık OGTT 2.saat Kategori mg/dLmg/dL Normal < 70< 100 BAG > 100 ve <125 < 125 BGT ≤ 125 > 140 ve 126 > 200 ADA, 2002 Plazma Glukoz Değerleri
22
Diabetes MellitusDiabetes IDDM ( Tip 1 )NIDDM ( Tip 2 ) Polidipsi, Poliuri +++ Halsizlik Yorgunluk +++ Polifaji ve kilo kaybı ++ - Tekrarlayan Görme bozukluğu +++ Vulvovaginitis pruritus +++ Periferik Nöropati +++ Enuresis Nokturna ++- Asemptomatik -++
23
Tip 1 DM’ un Tanısı Klasik Bulgular Hiperglisemi, poliüri, polidipsi, kilo kaybı, yorgunluk, halsizlik
24
Tip 2 DM’ un KLİNİK ÖZELLİKLERİ Poliüri, polidipsi, polifaji, görme bozukluğu Poliüri, polidipsi, polifaji, görme bozukluğu Nörolojik veya vasküler komplikasyonlarla müracaat Asemptomatik olgular Obezite ile ilişkisi
25
LABORATUVAR AKŞ : 2 kez 126 mg/dl den fazla Glukoz Tolerans Testi ( 2 st.lik 200mg/dl’den fazla) ICA + ( % 60 - 90 ) C peptit
26
TANIM : NGDD, ADA, UDG Ketozise eğilim Eksojen İnsüline İhtiyaç AKŞ 126 mg/dl den fazla PP glisemi 200 mg’ dan fazla
27
IGT : Bozulmuş Glukoz Toleransı % 14 görülme sıklığı % 10-50 Tip 2 DM gelişir ( 10 yıl içinde ) AKŞ : 140 mg/dl az, OGTT de 2 saat 200 mg veya yüksek 2 saat değeri 140-199 arasında olan bireyler
28
Nondiabetiklerde Glukozuri : Laktozüri Fruktoz, galaktoz, pentoz Ketonürinin ( Acetes tab, Ketostix, Ketodiastix ) Proteinürinin Mikroalbümünirinin ( Normal Birey < 15 ug/dl )
29
OGTT : Oral Glukoz Tolerans Testi Teste Hazırlık Düşük KH’ lı Diet 3 gün 75 gram glukoz su ile verilir Çocuklarda 1.75 gr glukoz/kg Örnekleme Testin yorumu
30
IGTT : İntravenoz glukoz Tolerans Testi GDR ölçülür, GTS anormalliği araştırılır, FFIR ölçülür, OGTT’ nin aynı hazırlık yapılır, 50 gr. glukoz ( 0.5 g/kg IBW ), % 25-50 solusyonda 2-3 dakika verilir.
31
Ayırıcı Tanı: 1. Nondiabetik glukozüriler Fankoni send. Proksimal tübül disfonksiyonu Kr. Renal yetmezlik Familial bening renal tub hastalığı Hamilelik 2. Nondiabetiklerde Glukoz Şekerlerin glukozürisi Laktozüri Fruktoz, galaktoz, pentoz
32
Kan Glukoz Düzeyinin Saptanması ( 3.3-6.1 mmol/L ) Plazma ve serum değeri % 15 fazladır 60 yaşından sonra her yıl 1 mg yükselir Venöz Kan örneklemesi Kapiller Kan Örneklemesi Serum Keton Cisimlerinin Saptanması
33
LABORATUVAR Plazma glukoz, tam kan glukoz düzeyinin, İdrar glisemi ve keton cisimlerinin, Glikoze Hb’ nin, İnsulin ve C peptid tayini, CH metabolizması ile ilgili diğer hormonlar, Lipid profilinin saptanması.
34
Gençlerde Erişkin Başlangıçlı DM ( MODY ) Başlangıç yaşı erken Başlangıç yaşı erken Nonobez Semptomlar ( + ), Ketonuri yok Genetik Çalışma ( ? )
35
Diabet İzlem Kriterleri 2. MEDİKAL HİKAYE l Hipo-hiperglisemi sıklığı l Evde monitorizasyon l Hastanın ayarlama kontrolu l Uyum problemleri l Yaşam tarzı değişiklikleri l Komplikasyon semptomları l Diğer tıbbi problemler l Kullanılan ilaçlar l Psikososyal durum l Alkol ve sigara kullanımı 2. MEDİKAL HİKAYE l Hipo-hiperglisemi sıklığı l Evde monitorizasyon l Hastanın ayarlama kontrolu l Uyum problemleri l Yaşam tarzı değişiklikleri l Komplikasyon semptomları l Diğer tıbbi problemler l Kullanılan ilaçlar l Psikososyal durum l Alkol ve sigara kullanımı
36
Diabet İzlem Kriterleri 1. VİZİT SIKLIĞI - İnsüline geçildiğinde veya tedavi biçimi değiştiğinde günlük - OAD başlangıcında veya tür değiştiğinde haftalık - Rutin vizitler 1. Hedefe ulaşılamazsa yılda en az 4 kez 2. Diğer hastalarda yılda 2 kez 1. VİZİT SIKLIĞI - İnsüline geçildiğinde veya tedavi biçimi değiştiğinde günlük - OAD başlangıcında veya tür değiştiğinde haftalık - Rutin vizitler 1. Hedefe ulaşılamazsa yılda en az 4 kez 2. Diğer hastalarda yılda 2 kez
37
Diabet İzlem Kriterleri 3. FİZİK MUAYENE l Yılda 1-2 kez fizik muayene l Yılda 1 kez göz dibi muayenesi l Her vizitte ağırlık ölçümü (ideal kilonun % 100-120’si) l Her vizitte ayakların muayenesi 3. FİZİK MUAYENE l Yılda 1-2 kez fizik muayene l Yılda 1 kez göz dibi muayenesi l Her vizitte ağırlık ölçümü (ideal kilonun % 100-120’si) l Her vizitte ayakların muayenesi
38
Diabet İzlem Kriterleri LABORATUVAR DEĞERLENDİRME l HbA1c l Yılda 1 kez açlık lipid profili l Yılda 1 kez mikroalbüminüri LABORATUVAR DEĞERLENDİRME l HbA1c l Yılda 1 kez açlık lipid profili l Yılda 1 kez mikroalbüminüri
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.