Sunum planı 1. Tanımlanması ve önemi 2. Epidemiyolojisi 3. Etiyolojisi

... konulu sunumlar: "Sunum planı 1. Tanımlanması ve önemi 2. Epidemiyolojisi 3. Etiyolojisi"— Sunum transkripti:

1 Sunum planı 1. Tanımlanması ve önemi 2. Epidemiyolojisi 3. Etiyolojisi
4. Risk etmenleri 5. Klinik belirtileri 6. Tanısı 7. Ayırıcı tanı 8. Eşlik eden diğer psikiyatrik bozukluklar 9. Tedavi 10.Prognoz

2 Tanımı Aşırı hareketlilik Kısa dikkat süresi
Ataklıkla (yetersiz dürtü kontrolü) karakterize bir bozukluktur.

3 Tanımı Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları
bölümlerine yapılan başvuruların En sık nedenlerinden biridir. Süreğen bir bozukluktur.

4 Önemi Tedavi edilmediği takdirde,
Eğitim ve yaşantısının hemen her alanını olumsuz etkilemekte, Yoğun ruhsal, sosyal ve okul sorunları ortaya çıkmaktadır.

5 Tarihçe I. Dünya savaşında ensafalitis laterjika aşırı hareketlilik,
koordinasyon bozukluğu, öğrenme güçlüğü, dürtü denetim sorunları agresyonla “POSTENSEFALİTİK DAVRANIŞSAL SENDROM’’

6 Tarihçe 1947 yılında Strauss ve arkadaşları aşırı hareketlilik,
şaşkınlık, dürtüsellik, perseverasyon bilişsel yetersizlik “MİNİMAL BEYİN ZEDELENMESİ SENDROMU”

7 Tarihçe 1960’larda Belirlenmiş nörolojik bozukluk yok
“MİNİMAL BEYİN DİSFONKSİYONU”

8 Tarihçe 1970’de AmerikanDSM-II 1980’de DSM-III
“HİPERKİNETİK REAKSİYON” 1980’de DSM-III “DİKKAT EKSİKLİĞİ BOZUKLUĞU ” hiperaktivite olan ve olmayan 1987’de DSM-III-R’ “DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU” DSM: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders

9 Tarihçe 1994’de DSM-IV Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu,
“DİKKAT EKSİKLİĞİ VE YIKICI DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI” Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Davranım Bozukluğu, Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğu Başka Türlü Adlandırılamayan Yıkıcı Davranış Bozuk.

10 Tarihçe DSM-IV’e göre DEHB’nun üç tipi vardır:
1. Dikkat eksikliğinin belirgin olduğu tip, 2. Aşırı hareketlilik ve dürtüselliğin belirgin olduğu tip, 3. Kombine tip .

11 Epidemiyoloji Okul yaşı çocukları %3-5 Erkek/kız oranı 3-5/1
Kızlarda dikkatsizlik ve bilişsel zorluklarla Erkeklerin saldırganlık, ataklık,davranım bozuk. Başlangıç 3 yaş civarı,tanı ilkokul

12 Etiyoloji İdiopatik, heterojen Frajil-X, fetal alkol sendromu,
çok düşük doğum ağırlığı genetik kökenli tiroid bozuklukları gibi durumlar DEHB belirtileri gösterirler.

13 Etiyoloji a. Genetik nedenler b. Beyin hasarı c. Nörotransmitterler
d.      Gıda-katkı maddeleri ve toksik madde e.      Psikososyal etkenler

14 Genetik Nedenler Birinci derecede akrabalarda 4-5 kat sık
Hiperaktif çocukların ailelerinde Antisosyal kişilik bozukluğu, Histeri, Alkolizm ve Madde kullanımının daha sık

15 Genetik Nedenler Monozigotlar dizigotlara göre daha fazla konkordans
Hiperaktif çocukların kardeşlerinde iki kat risk Geçiş monozigot ikizlerde %51,dizigot ikizlerde%33. Evlat edinme çalışmaları da ailesel geçişi destekler.

16 Genetik Nedenler Bulunmuş belirli bir gen yoktur
Genetik geçiş tek genli olduğu düşünülüyor Prefrontal korteks ve bazal gng etkili gen mutasyonu Dopamin reseptörlerini ve taşıyıcı kodlayan genler

17 Genetik Nedenler Dopamin resep dopamine daha az duyarlı
Az taşıyıcı salgılanmaktadır. Dopamin taşıyıcı gen DAT1 varyasyon Dopamin reseptör gen D4 varyasyon Serotonin metb. gen yarı resesif yarı domn

18 Beyin Hasarı Perinatal minimal santral sistemi hasarı
Toksik, metabolik, mekanik ve dolaşım SSS’ni etkileyen enfeksiyonlar Prematüre doğum

19 Beyin Hasarı Silik nörolojik belirtiler Öğrenme bozukluklarının olması
Özgün olmayan EEG bozuklukları Epilepsi gelişme olasılığının fazla olması beyin hasarını kanıtlar niteliktedir

20 Nörofizyoloji ve Beyin Görüntüleme
Çoğunda SSSde yapısal hasar belirtisi yok İşlevsel bozukluk işaret eden bulgular var. Prefrontal korteks, beyincik ve bazal gg. Sağ prefrontal korteks ve iki bazal gg küçük Beyinciğin vermis bölgesi daha küçük Küçük belirtilen bölgelerin çoğu dikkati düzenleyen alanlardır.

21 Nörofizyoloji ve Beyin Görüntüleme
Frontal lob gelişiminde ve işlevinde bozukluk Temel eksikliğin tepkilerin engellemesindezorluk Prefrontal korteksin dorsoleteral kısmı ile ilgili SSSnin gelişiminde gecikme yada aksama Frontal lobun daha alt merkezleri baskı bozulma RAS dikkat merkezi üzerindeki etkisi azalması

22 Nörofizyoloji ve Beyin Görüntüleme
SPECT Sitratumda bölgesel kan akımında azalma, Duyu ve motor bölgelerinde ise artma PET frontal lob beyin kan akım,metabolik hız az

23 Nörofizyoloji ve Beyin Görüntüleme
Sağ prefrontal korteks: bir davranışın hazırlanmasında, ilgisiz uyaranların süzgeçten geçirilmesinde, kendinin ve zamanın farkında olmanın Kaudat çekirdek ve globus pallidus : kortekste oluşturulan daha dikkatli tasarımlara otomatik tepkiler oluşmasına engel olur korteksin çeşitli bölgeleri arasında nörolojik girdileri kordine Vermis : motivasyonu düzenleme

24 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
Merkezi eksiklikler sonucu davranışsal engellenmede self-kontrolde bozulma Self-kontrol, bir olaya karşı başlangıç motor tepkileri engelleme veya geciktirme Self-kontrol herhangi bir görevdeki başarı için temeldir.

25 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
Çocuk büyüdükçe yürütücü işlevler kazanır. Amaçtan uzaklaşmayı önler, Amacı hatırlatır Amaca ulaşmak için aşamaları geçmeyi sağlar.

26 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
Amacı başarmak için amacı belirleme yetisi olmalı Amaca ulaşmak için öngörülü olmak, duyguları denetlemek ve motivasyon esastır. Düşünce ve dürtülerini kontrol edemedikçe bu işlevlerden hiçbirini başarılı kullanamaz.

27 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
Küçük yaşlarda yürütücü işlevler dışsal kazanılır. Çocuk yapması gereken bir görevi hatırlarken veya problem çözerken kendi kendine sesli konuşabilir. Ancak büyüdükçe bu içselleşir, kişiye özgü hal alır Başkaları tarafından anlaşılması zorlaşır. DEHB olan çocuklarda bu yürütücü işlevlerin yerine getirilmesi için gerekli olan düzenlemeler eksiktir.

28 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
a.İŞLEYEN VEYA ÇALIŞAN BELLEK Bilgileri zihinde tutmadır. Zamanında amaca uygun davranış için Karmaşık yeni davranıştan sonuç çıkarma öngörü, hazırlık ve taklit DEHB bunlar bozulmuştur.

29 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
b.KENDİNE YÖNELİK KONUŞMANINİÇSELLEŞTİRİLMESİ Kişiye kendini yansıtmasını sağlar Kuralları ve yönergeleri takip edebilmek için, Kendini sorgulamayı kullanarak Önceki kuralları anlayarak sonuç çıkarılır. DEHB olan çocuklarda geciktiği bildirilmiştir.

30 Yürütücü İşlevler (mental aktiviteler )
c.DUYGULARIN KONTROLÜ, MOTİVASYON VE UYANIKLIK Uyarılma eşiğinin altındaki uyaranlara yanıt verme eğilimi d.YENİDEN YAPILANDIRMA Yeni etkinliklerde bu parçaların bir araya getirilmesidir. Yeniden yapılandırma akıcılık, esneklik yaratıcılık sağlar. DEHB daha az yeniden yapılandırma yetisine sahiptir.

31 Nörotransmitterler Amfetaminler,dopamin norepinefrini etkiler
Dopamini ve olasılıkla norepinefrinin BOS’da düşük düzeyde dolaşımı ve reseptör duyarlılığı olduğu belirtilmektedir.

32 Nörotransmitterler Dopamin Duygulanım ve davranışla ilgili diğer nöronların aktivitilerini inhibe eder veya düzenler. Son zamanlarda serotonin düşüklüğü ile ilgili bildiriler de mevcuttur.

33 Gıda ve Katkı Maddeleri
Boya maddeleri ve koruyucular Şekerler Kurşun Bilimsel kanıtlar yoktur.

34 Psikososyal etmenler Hazırlayıcı ve ortaya çıkışını hızlandırıcı etkiler Parçalanmış ailelerden geldiği, Anne-babanın sürekli geçimsizliği Anne-babada psikiyatrik bozukluklar Tek ya da ilk çocuk olma oranı yüksekliği

35 Psikososyal etmenler Yetiştirme yurtlarındaki çocukların dikkat süre kısa Aşırı hareketli oldukları gözlenmiştir. Bu belirtiler uzun süreli duygusal yoksunluktan olmakta çocuğun evlat edinilmesi gibi durumun düzelmesiyle ortadan kalkmaktadır.

36 DEHB için Risk Etkenleri
Anneye ait    faktörler:   tıbbi durum duygusal sorunlar sigara içme alkol alma doğum komplikasyonları

37 DEHB için Risk Etkenleri
Çocuğa ait faktörler:   orta derecede kafa travması (belirgin ilişki) anne sütü alma süresinin az olması gelişmede gecikme öfke nöbetleri enürezis tikler düşük doğum ağırlığı

38 Klinik Değişik yaşlarda farklı görüntüler sergiler.
Elde edilen bilgilerin çoğu ilkokul çocukları. Daha küçük ve büyüklerde veriler az. Bazı aileler emekleme yıllarında kurulmuş motor gibi sağa sola hareket etmesini, anne karnında bile çok hareketli olduğunu belirtirler.

39 Klinik Temel özellik; dikkati vermede ve sürdürmede güçlük,
benzer gelişim düzeyindeki çocuklara oranla aşırı hareketlilik ataklıktır.

40 Dikkat eksikliği Bir konuya yoğunlaşmada güçlük
Verilen görevleri tamamlayamama Sınırlı dikkat zamanı Dikkat dağınıklığı ana temalardır.

41 Dikkat eksikliği Ayrıntılara karşı dikkat eksikliği gösterir.
Okul ve diğer ödevlerinde birçok hatalar yaparlar. Çalışmalarını plansız, düzensiz ve karmakarışıktır. Oyun vb.etkinliklerde dikkatlerini uzun süre toplayamazlar . Başladıkları işleri tamamlamakta zorlanırlar. Sanki akılları başka yerdedir . Söylenenleri dinlemiyor duymuyor görünümü verirler.

42 Dikkat eksikliği Sıklıkla tamamlanmamış bir etkinlikten diğerine geçerler. Bir iş üzerinde belirtilen ve beklenilen bir biçimde çalışmaz. Ödevlerini bitiremezler. Belirli bir zihinsel çaba gerektiren iş ve görevlerden kaçar Etkinliklerde yer almaya karşı isteksizdirler. Ödevlerini yaparken uzun süre sandalyede oturamazlar. Anne-babalarının zoruyla bir süre derslerinin başında oturabilir ama kalem, silgi ve kalemtıraş gibi nesnelerle oynarlar.

43 Dikkat eksikliği Dikkatleri ilgisiz uyaranlarla kolaylıkla dağılabilir. Başkalarının dikkatini çekmeyen bir ses veya bir görüntü onların ilgisini anında çeker. Çalışma biçimleri dağınık ve düzensizdir. Sıklıkla eşyalarını ve okul araç ve gereçlerini bir yerde unutur Günlük etkinliklerde sıklıkla unutkandırlar. Başkalarını dinlemezler,konuşamaya yoğunlaşmaz Oyunların ya da etkinliklerin kurallarını izleyemezler.

44 Hiperaktivite Yerinde rahat duramama
Oturduğu yerde bile kıpırdanıp durma Gerektiği zamanlarda yerinde oturamama Uygunsuz ortamlarda koşuşturma Eşyalara tırmanma, “motor takılmış gibi” sürekli hareket halinde olma

45 Hiperaktivite Uyarıları dinlemez.
Durmak yorulmak bilmeden birbiri ardına hareket eder. Sınıfta sık ayağa kalkar ve gezinir. Sağa sola sataşır. Arkadaşlarına laf yetiştirir. Koltukların üzerinden atlar. Dolaplara tırmanır. Tehlikeli ve kaza yaratan durumlara girer. Çok hareketli oldukları için tehlikeyi hemen kavrayamaz. Çok konuşurlar. Sessiz etkinlikler sırasında gürültü yaparlar.

46 İmpulsivite Bir davranışın sonucunu düşünmeksizin harekete
geçme ile kendisini gösteren ataklıktır. sabırsızlık, soru tamamlamadan cevabını verme eğilimi, sırasını beklemede güçlük, başkalarının konuşmasının işinin arasına girme

47 Okul sorunları Çocuğun sırasında oturmaması, dikkatini bir konu
üzerinde yoğunlaştıramaması, algılama bozukluğu ve sakarlığı sürekli azarlanmasına, eleştirilmesine uyarılmasına yol açar.

48 Okul sorunları Arkadaşlık kurmada ve sürdürmede yaşadığı zorluk
daha içe kapanık, yalnız, öfkeli, küskün oyun bozan yapabilir. Bu da karşı gelme ve davranım bozukluğu gibi ek tanıların konulması için uygun zemin hazırlar.

49 Algı örgütlemede bozulma
“b, d, p” harflerini çoğu kez karıştırırlar. Çünkü bunların her biri çeşitli döndürme ile bir diğeri olabilir. Bu karışıklık, geometrik desenlerin kopya edilmesinde de kendini gösterir.

50 Görsel algılama bozukluğu
Konum örgütlenmesindeki aksamalarla kendini gösterir. Bu çocuklar sağını solunu karıştırır.

51 Derinlik algısı bozukluğu
Mesafeleri yanlış tahmin eder. Eşyalara çarpar. Anne-baba çocuğun sakarlığından yakınır.

52 İnce motor koordinasyon bozukluğu
Çivi çakma, çatal bıçak kullanma, yazı yazma, resim yapma gibi etkinliklerde çok belirgindir. Çocuğun eli hiçbir zaman düşünceleri kadar iyi ya da hızlı çalışmaz. Sıklıkla iki seçim vardır: çok yavaş yazacak ödevleri zamanında bitiremeyecek çabuk yazıp birçok hata yapacaktır. Bu çocukların defterleri düzensizdir. Harf ve hece atlamaları, harflerin ters yazılması ve yarım bırakılmış sayfalar defterlerin en belirgin özellikleridir.

53 Değerlendirme Klinik bir tanıdır
Laboratuvar tetkiki veya özgün bir test yoktur. Aile ve çocuk ile yapılan görüşmeler, Klinik gözlem, Fizik ve nörolojik muayene, Davranış değerlendirme ölçekleri ve bilişsel testlerdir. Kantitatif EEG(Q-EEG) Değerlendirmede ebeveynler, öğretmenler ve diğer özel kişilerden ölçekler yardımı ile de bilgi toplanır.

54 Tanı Koyma DSM-IV hiperaktivite-dürtüsellik listesindeki 9 semptomdan 6’sının veya dikkatsizlik listesindeki 9 semptomdan 6’sının karşılanması gerekir. Semptomların 7 yaşından önce başlaması Belirtilerin ev ,okul gibi iki yerdede olması

55 Ayırıcı Tanı A.Okul öncesi dönemde normal çocuk hareketliliği
Anne-baba çocuğunu dikkatsiz ve aşırı hareketli olarak tanımlayabilir. Gerçek DEHB olanın bu yakınmaları süreğendir. Her zaman,her yerde benzer davranışlar yapar.

56 Ayırıcı Tanı B.Öğrenme bozuklukları
Okuma ya da matematik beceriksizliğine bağlı olarak ortaya çıkabilen değişik tiplerdeki öğrenme bozuklukları da DEHB’ndan ayırt edilmelidir. C.Uyum bozukluğu Genellikle altı aydan kısadır Yaşamın daha geç dönemlerinde oluşur.

57 Ayırıcı Tanı D.Anksiyete bozuklukları ve depresyon
Aşırı hareketliliğe ve dikkatin kolay dağılmasına neden olabilir. Ancak anksiyete ve depresyonun kendine özgü belirtileri vardır.

58 Ayırıcı Tanı E.Absans nöbetler DEHB’na eşlik edebildiğinden ya da DEHB
benzer belirtiler sergileyebildiğinden ayırıcı tanıda göz önünde bulundurulmalıdır.

59 Tanı Binişmeleri (komorbidite)
DEHB, karşı olma-karşı gelme bozukluğu (KGB) davranım bozukluğu (DB) ile yüksek oranda birliktelik gösterir. Antisosyal kişilik bozukluğu, alkolizm ya da histeri gibi bir ruhsal sorunu olan çocukların DEHB'nun yanı sıra davranım sorunları sergiler.

60 Tanı Binişmeleri (komorbidite)
Komorbidite gözlenen bozukluklar: 1.   Davranım bozukluğu (%30-50) 2.   Karşı gelme bozukluğu (%50) 3.   Mental retardasyon 4.   Otizm 5.   Tourette sendromu (DEHB olanların %20’si tik bozukluğuna, tik bozukluklarının ise %40-60’ı DEHB’na sahiptir). 6.   Fragil-X (%73’inde DEHB gözlenir) 7.   Öğrenme bozuklukları

61 Tedavi Psikososyal ve tıbbi girişimleri içeren çok yönlü tedavi (multi-modal) yaklaşımları söz konusudur:

62 Tedavi Tıbbi tedavi Anne-baba eğitimi Bilişsel-davranışsal tedaviler
Özel eğitim programları Diyetin düzenlenmesi

63 İlaç Tedavisi     Psikostimulanlar    Antidepresanlar

64 Psikostimulanlar Metilfenidat (Ritalin). Türkiye’de vardır.
Dekstroamfetamin (Dexedrine) Pemolin (Cylert) ADDERALL (metilfenidat ile dekstroamfetamin kombinasyonu)

65 Antidepresanlar İmipramin (Tofranil). Türkiye’de vardır.
Desipramin (Norpramin) Buproprion (Wellbutrin)

66 Psikostimulanlar Psikostimulanlar tedavide en sık kullanılan ilaçlardır. Metilfenidat ise en sık kullanılan stimulan ilaçtır. Şu anda Türkiye’de yalnız MPH mevcuttur . Kırmızı çizgili reçeteye yazılabilir. Katekolamin olmayan sempatomimetikler Adrenerjik reseptörler üzerine direkt ve indirekt agonist

67 Psikostimulanlar Dopamin salınımına neden olmasına
Presinaptik uçlarda dopaminin geri alınımı bloke etmesine bağlanmaktadır. MPH’ın bağlanması en fazla sitriatumda olup sodyum konsantrasyonuna bağlıdır.

68 MPH Tablet şeklindedir . Ağızdan alındıktan sonra hızla emilir.
Besinler emilimi artırır. Kan-beyin engelini kolayca geçer. Plazma proteinlerine bağlanmadığından ve yağ dokusunda depolanmadığından hızlı metabolize edilir. Etkisi ağızdan alınmasından 30 dakika sonra başlar. Standart sabah ve öğlen dozları ile okulda sakin, normal ve olgun davranma süresi sunmaktadır. Tavsiye edilen günlük dozu mg/kg’ dır.

69 Yan etki-genel Pozitif adrenerjik agonistik etkiler Uykusuzluk,
Kilo kaybı, İştah azalması, Çarpıntı, Sersemlik, Baş ağrısı, Disfori, Korku hissi Vazomotor bozukluklardır. Bu yan etkilerin bir çoğu, kısa süreli olarak ilacın dozunu azaltma ile ortadan kalkar.

70 Yan etki -Davranış rebound
Okul gününün sonunda psikostimulan yoksunluğu yaşayan çocuklarda akşam üzeri son ilaç dozundan 5- 15 saat sonra rastlanır. irritabilite, gevezelik, tedaviye uyumsuzluk, eksitabilite, hiperaktivite uykusuzluk

71 Yan etki-boy >2 yıl kullananlarda boy uzama yavaşlama
Böyle bir durum kanıtlanmamıştır.

72 Yan etki-tolerans İkinci yıldan sonra geliştiği saptanmıştır.
Genellikle tedavi süresi 1 yılı geçerse Başka bir psikostimulana geçilir.

73 Spesifik doz ayarlaması
İlk ilaç verilmeden önce boy kilo kan basıncı kalp hızı tam kan sayımı elimizde olmalıdır. Güvenirliği yüksek olduğundan MPH ilk seçenek

74 Kullanım 3 gün sabah 8.00’de 5 mg’lık tek doz
3 gün öğlen saatine 5 mg’lik bir doz eklenir 3 gün sabah 8.00’de 10 mg ve öğle 5 mg verilir Sonunda doz sabah 10 mg ve öğlen10 mg çıkılır En az 2 hafta süreyle aynı şekilde devam edilir. Yemekle ya da yemek sonrası alınması iyi olur. İlaç tatilleri çocuğun durumuna göre karar verilir.

75 Kullanım Ortalama günlük doz MPH için 10-80 mg,
Dekstroamfetamin için 5-40 mg, Pemolin için mg’dır.

76 Yanıtsız vakalar Okul çocuklarının %25’i yanıt vermez.
İmipramin en sık kullanıan TSA. Kardiotoksisite riski nedeniyle EKG izlemi Dozu 5mg/kg/gün sınırlanmıştır.

77 Bilişsel- Davranışsal Terapiler
Tedavi sonucunda daha çok impuls kontrolü, daha uzun düşünerek harekete geçme motor hareketliliğin uygun biçimde gerçekleşmesi

78 Bilişsel- Davranışsal Terapiler
Görevler planlanırken ; Yapması gerekenler küçük parçalara bölünür Basamaklar haline getirilir. Her basamak için ilave zaman eklenmelidir. Örneğin :20 dakika ders çalışma ve 10 dakika mola gibi.

79 Anne-Baba Eğitimi Ailenin bilgilendirilmesi amaçlanır.
Anne ve babalara çocuklarına uygun disiplin ve tutarlı davranılması öğretilir. Aşırılı hoşgörülü veya aşırı cezalandırıcı tarzdaki yaklaşımlardan kaçınmalıdır.

80 Prognoz (Gidiş) DEHB’nun yaş ilerledikçe kendiliğinden azalarak ergenlik döneminde iyileştiğine inanılırdı. İzlem çalışmalarında gidişatının farklı kişilerde farklı seyirler gösterdiği görülmüştür. Bozuklukta 3 ayrı gidişten söz edilmektedir

81 Prognoz (Gidiş) 1. Belirtilerin kaybolması: %30
Genç erişkinliğin erken döneminde belirtiler kaybolur. 2.   Belirtilerin sürmesi : %40 Çeşitli sosyal ve duygusal güçlükler erişkin dönemde sürer. 3.   Gelişimsel bozulma: %30 DEHB bulgularıın yanı sıra alkolizm, madde kullanımı ve antisosyal kişilik bozukluğu gibi psikopatolojilerin eklendiği gruptur.

82 Prognoz (Gidiş) Bu kötü gidişin en güçlü belirleyicis çocukluk
döneminde DEHB’na komorbid olarak DB’ nun binişikliği ve aile içi güçlüklerin ve olumsuzlukların olmasıdır.

83 Prognoz (Gidiş) Hiperaktivite yaşla birlikte azalmakta,
Dikkatsizlik ve dürtü denetim sorunları kalıcı olabilmektedir. Genellikle ilk kaybolan aşırı hareketlilik, en son kaybolan ise dikkat eksikliğidir. Öğrenme sorunları sıklıkla sürmektedir.

84 Remisyon 12 yaşından önce seyrek Genellikle 12 ile 20 yaşlar arasında
Önemli bir bölümünde kısmi remisyon Duygu-durum bozuklukları ile antisosyal ve diğer kişilik bozukluklarının ortaya çıkışı kolaylaşmaktadır.

85 DEHB’nun üç temel özelliği nedir?
Aşırı hareketlilik Kısa dikkat süresi Ataklık (yetersiz dürtü kontrolü)

86 DEHB’nun klinik üç alt tipini belirtiniz?
1. Dikkat eksikliğinin belirgin olduğu tip, 2. Aşırı hareketlilik ve dürtüselliğin belirgin olduğu tip, 3. Kombine tip .

87 DEHB’nun cinsiyet farklılığı nasıldır?
Erkek/kız oranı 3-5/1 Kızlarda dikkatsizlik ve bilişsel zorluklarla Erkeklerin saldırganlık, ataklık,davranım bozuk.

88 Prefrontal korteks, Beyincik Bazal gg.
DEHB’nda sorunlu olarak ileri sürülen üç merkezi sinir sistemi yapısı nelerdir? Prefrontal korteks, Beyincik Bazal gg.

89 DEHB’nda bozuk olan yürütücü işlevler nelerdir?
İşleyen veya çalışan bellek Kendine yönelik konuşmanıniçselleştirilmesi Duyguların kontrolü, motivasyon ve uyanıklık Yeniden yapılandırma

90 DEHB’nun klinik belirtileri nelerdir?
Dikkati vermede ve sürdürmede güçlük, Benzer gelişim düzeyindeki çocuklara oranla aşırı hareketlilik Ataklıktır.

91 DEHB’nda ayırt edilmesi gereken önemli tıbbi hastalıkları belirtiniz?
Okul öncesi dönemde normal çocuk hareketliliği Öğrenme bozuklukları Uyum bozukluğu Anksiyete bozuklukları ve depresyon Absans nöbetler

92 DEHB’na eşlik eden en sık 3 bozukluk nelerdir?
Karşı gelme bozukluğu (%50) Tourette sendromu (DEHB olanların %20’si tik bozukluğuna, tik bozukluklarının ise %40-60’ı DEHB’na sahiptir). Fragil-X (%73’inde DEHB gözlenir)

93 Türkiye’de en sık kullanılan iki ilaç nedir?
MPH İmipramin