Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanYağmur Adem Değiştirilmiş 9 yıl önce
1
Sorular Veba etkeni Yersinia pestis’in bulaşmasında pirelerin hangi sistemi önem taşır? Dolaşım sisitemi Sindirim sistemi Solunum sistemi Ağız yapıları Boşaltım sistemleri İnsanlarda pubis, kasık, perine bölgesine yerleşerek ektoparazitlik yapan bit aşağıdakilerden hangisidir? Pediculus humanus capitis Phthirus pubis Cimex lectularis Pediculus humanus corporus Tunga penetrans
2
AMAÇ Bit, pire ve tahtakurusu hakkında genel bilgi sahibi olmak, tıbbi önemleri konusunda yeterli düzeye gelmek ve mücadele yöntemlerine hakim olmak HEDEFLER Bit, Pire ve Tahtakurusunun epidemiyolojisini, ve morfolojilerini, evrimlerini bilmek Hangi hastalıkların vektörlüğünü yaptıklarını bilmek Mücadele yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak
3
BİTLER Sağlık Slaytları
<a href=“
4
İnsandan parazitlenen 3 tür bit bulunmaktadır.
Pediculus capitis (baş) Pediculus corporus (vücut) Phthirus pubis (kasık biti)
5
Baş biti insanda baştaki saçlara özellikle başın arkasındaki saç diplerine, hatta sakal ve bıyıklara bile yerleşebilir
6
Vücut biti iç çamaşırlarda giysilerin deriye yakın dik iç yerlerindeki kumaş liflerine yerleşir
7
Pubis biti pubis bölgesinde bazen de perine kasık, koltuk altı kılı, göğüs, bacak kılı, hatta kaş ve kirpik kıllarında bulunur
8
Baş ve vücut bitleri 1.5-3 mm boyunda olup morfolojik olarak birbirlerine çok benzer.
Parlak, kirli sarı renkte Vücut dorso-ventral basık Baş,gögüs,karın belirgin Baş köşeli, başta bulunan hortum sokucu- emici tipte olup kullanılmadığı zaman içeri çekilebilir. Antenler beş parçalı Gözleri 2 tane
9
Kanatsız 3 çift bacağı vardır. Bacaklar çengel gibi oluşumla (tırnak) sonlanır ve bu çengeller bitin yaşadığı bölgedeki kıllara veya giysi liflerine sıkıca tutunmaya yararlar. Dişilerin arka ucu sivri iken erkeklerin arka ucu küttür
10
Pubis biti diğer bitlerden daha küçük ve daha geniş vücut yapısına sahiptir.
Ayağın pençeleri diğerlerinden daha kuvvetlidir. Bu özelliğinden dolayı Yengeç biti olarak ta adlandırılır.
12
Kan emerek beslenirler ve insan kokusunu algılarlar
İnsan kanını yaklaşık 4 saatte hazmederler ve kan emme esnasında dışkılarlar. Yaklaşık dakikada doyarlar. Baş ve vücut bitleri oldukça çabuk hareket ederler ve konak vücuduna temas eden diğer konağa geçerler. Kasık bitinin hareketi daha yavaştır.
14
Baş- vücut biti 30-40 gün yaşar.
Pubis biti 35 gün canlı kalabilirler. (00C de 1-2 gün ; 10 oC-11 gün )
15
Evrimlerinde yumurta→nimf →erişkin şekilleri vardır.
Dişiler döllendikten 1-2 gün sonra yumurtlarlar. (vücut biti günde 9-10, baş biti günde 4) Bit yumurtaları halk arasında sirke olarak tanımlanır. Yumurtadan nimf çıkar. Yumurtadan erişkin oluncaya kadar geçen süre ortalama gündür
17
Dişi bit, cinsel olgunluğa ulaştıktan ve döllendikten sonra 1-2 gün içinde yumurtlamaya başlar
Yumurtalarını yapıştırmak için yapıştırıcı üretirler Baş biti, ense ve kulakların üzerindeki saçlara, kasık biti, kasık, göğüs, koltukaltı kılları, sakal, bıyık kıllarına, vücut biti ise giysilerin kıvrımlarına, dikiş yerlerine ve nadiren göğüs ve koltukaltı kıllarına yumurtalarını yapıştırırlar
18
Epidemiyoloji Pediculus capitis:
Tüm dünyada yaygın (ABD’de her yıl 6-12 milyon okul çocuğu) Bireylerin sosyo-ekonomik düzeyleri çok önemli Yayılımda yoksulluk, cehalet, kalabalık yaşam önemli 5-14 yaş okul çocuklarında Özellikle kız çocuklarında fazla. Saç uzunluğunun infestasyonla direkt ilişkisi saptanamamıştır Saç özellikleri (renk, kalite) Ilık aylarda daha fazla Saçtan saça direkt temasla, tarak, fırça, yastık gibi ortak kullanılan eşyalarla
19
BULAŞMA
21
Epidemiyoloji Pediculus corporis:
Kırsal kesimde ve kötü hijyen koşullarında yaşayanlarda sık Mültecilerde kalabalık yaşanması ve giysilerin yıkanamaması nedeniyle oldukça sık Fakirlik, savaş, doğal afetler etkili Gelişmiş ülkelerde nadir Bulaş direkt temas, ortak kıyafet kullanımı ile Etiyopya’da %39
22
Epidemiyoloji Phthirus pubis:
Bulaşma çoğunlukla cinsel yol ile olmakta Evsiz kişilerde direkt bulaşma gösterilmiş Çocuklarda infeste ebeveynlerden olabilir Cinsel olgunluktaki bireylerde, özellikle bir arada yaşayan homoseksüellerde sık Kondom kullanma bulaşı önlemez
23
capitis corporis pubis Renk Gri-beyaz Sarımsı kahverengi Yarı şeffaf Sirke saçlar giysiler kıllar Vücut özellikleri Ağız kan emmeye,bacak saçlara tutunmaya adapte Ağız kan emmeye adapte, tırnaklar tutunmak için kıvrık Bacaklar pubis kıllarına tutunmak için, 3. bacak kıvrık
24
Tıbbi Önemleri İrritasyon sonucu bir dermatit olan Pedikuloz yaparlar.
Vektör olarak bazı hastalıkları bulaştırırlar
25
Pedikuloz (Pediculosis)
Nimf ve erişkinler kan emerken deride şiddetli kaşıntıya neden olurlar Kaşıntı ve iltihaba bitin salgıladığı kanın pıhtılaşmasını önleyici maddeler sebep olur İnfestasyonun süre ve büyüklüğüne göre genel bir allerjik tepkime gelişebilir Sokma yerinde kabarcık olabilir Bitin tükürüğü hemoglobini parçaladığından deri rengi koyu renk alır
26
Baş bitlenmesi Kaşıntı nedeniyle genelde başın arka kısmında lezyonlar oluşur. Buraya ikinci bakteri enfeksiyonu yerleşebilir
27
Vücut bitlenmesi Oluşan lezyonlar en çok sırttta kürek kemikleri arasında, karında, bacakların iç kısmında, bel ve kalçalarda bulunur Kaşınma ile açık tenlilerde mm büyüklüğünde lekeler oluşur Kronik enfestasyonlar ve kaşınma nedeniyle deri kalınlaşabilir ve hiperpigmente olabilir Giysilerini kan ve bit dışkısı ile boyanması da önemli bir belirtidir.
28
Kasık bitlenmesi (Phthiriosis)
Kaşıntı, kızartı, mavimsi lekeler Bitin soktuğu yer şiddetli kaşınır ve kırmızımsı kabarcıklar ve kızartı oluşur Duyarlı kişilerde karnın alt kısmında ve kalçaların iç tarafında mavimsi lekeler gelişir
29
Bit Vektörlüğü Bit tifüsü (epidemik tifüs)
(etken: Rickettsia prowazekii) Dönek ateş (humma-i raci) (etken: Borrelia recurrentis) Siper ateşi (5 gün ateşi) (etken: Rochalimaea quintana)
30
Tanı Pedikülozun kesin tanısı etkenin görülmesi
31
Tedavi İlaç tedavisi (Pedikülositler) Mekanik Yöntemler
Alternatif Sağaltımlar
32
İlaç Tedavisi Ucuz, kolay temin edilebilir, Kolay uygulanabilir,
Permetrin, lindan, malatyon, piretrinler (piperonil butoksid komb.) en sık kullanılan pedikülositlerdir DİRENÇ?
33
Mekanik Yöntemler Islak tarama yöntemi (Bug Busting)
Bol su, sirke veya saç kremi ile tarama Islak saçta bitlerin hareketsiz kalmasına bağlı olarak saçtan uzaklaştırılması kolaylaşır. Her 3-4 günde bir 2 hafta boyunca uygulanır.
34
Alternatif Tedaviler Vazelin, gaz yağı, pomatlar ve mayonez
Herbal tedavi veya Aromaterapi yöntemleri Paw paw ağacı Timol Çay ağacı yağı Oral ilaç alımı
36
PİRELER 1.5-4 mm boyunda, kanatsız,
vücutları lateral (yandan) basık ve gövdeye yapışık gibi Ağızları sokucu, emici tipte
37
Başın alt kısmında bir sıra üzerine sıralanmış olan dikenler çene yada yanak tarağını, protoraksın arkası boyunca sıralanmış dikenler ise omuz yada göğüs tarağını yaparlar
38
Bazı pirelerde çok basit göz bulunmasına karşın bazılarında göz yoktur.
Göğüse bağlı üç çift bacaktan 3. çiftler daha uzun olup sıçramalarına yarar.
39
Erkeklerde spiral şekilde kıvrılmış kopulasyon organı
Dişilerde kitinsel bir kese biçiminde spermateka
41
Erkekler ve dişiler genellikle sıcakkanlılarda kan emerler.
Kan emdiklerinde fazla emilen kanı sindirilmeden anüslerinden dışarı çıkarırlar 2-3 yıl yaşarlar
42
Çok sık konak değiştirirler ve konak özelliği göstermezler.
Konakların yaşadıkları yerler pirelerin yerleştikleri yerlerdir
44
Sindirim sistemlerinin yapısı vektörlüklerinde önemli rol oynar
Ağız boşluğu, yutak, uzun yemek borusu, dişli ve kitinli proventrikül, kese şeklinde büyük mide, arka bağırsak, rektum
45
Sağlık Önemleri-1 Pire dermatiti
46
Sağlık Önemleri-2 Vektörlük -Veba (etken:Yersinia pestis)
A.Tıkaç (blokaj)yapmayan B. Tıkaç (blokaj) yapan C. Yarı tıkaç yapan Xenopsylla cheopis (sıçan piresi),X.astia, X.brasiliensis -Fare tifüsü(etken:Rickettsia mooseri) Xenopsylla türü pireler
47
Sağlık Önemleri-3 Ara konaklık
Hymenolepis nana, H.diminuta, Dipylidium caninum için arakonak Ctenocephalides canis (köpek piresi),C.felis (kedi piresi) Pulex irritans (İnsan piresi)
48
Tunga penetrans (Doku piresi)
Gözü yok 1-1.5 mm boyunda Toz, toprak içinde yaşarlar Tropikal bölgelerde (Orta Afrika, Güney Amerika) Ayak parmaklarının altı veya arasına, tırnak altına yerleşir
49
Doku içinde bir bezelye büyüklüğüne erişebilir
Kaşıntı, ağrılı çıban oluşur Kaşınma esnasında deride açılan ufak delikten akıntı ile birlikte yumurtalar dışarı çıkar
50
Meskenlerde kullanılan İnsektisitler, %5 DDT, % 1Lindan , % 1 Diazinon gibi emülsiyonlar.
Püskürtme tozları, % 10 DDT, % 1 Lindan Pirelere karşı hayvanlar üzerine kullanılan püskürtme tozları
51
Cimex lectularis (Tahtakurusu)
Kahverengi, pas kırmızısı, açık sarıdan koyu kırmızıya kadar değişen renklerdedir 4-5 mm büyüklüğünde Vücut geniş, oval, yassı ve üstü kısa kalın mikroskobik tüylerle örtülüdür Aç iken incedirler. Kan emince şişer ve renkleri daha kızarır.
52
Erişkinler 6-12 ay yaşarlar.
Dişiler yumurtalarını pürtüklü yerlere, duvar yarıklarına, tahta aralarına, kağıtlı duvarlarda kağıtların altına çabuk kuruyan ve bir yapıştırıcı olan bir salgı ile yapıştırırlar
53
Barınağa bağlı yaşayış gösterirler.
Uzun süre kan emmeden yaşarlar. Geceleri kan emerler. İnsan kanını severler. Sayıları artınca bulundukları ortamda kendilerine özgü koku verilir
54
Sağlık Önemleri Dermatit VEKTÖRLÜKLERİ YOK
57
Sağlık Slaytları
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.