AİLE İÇİ ŞİDDET Gizem YILDIZ Psk.Dan.Rhb.Öğrt.

... konulu sunumlar: "AİLE İÇİ ŞİDDET Gizem YILDIZ Psk.Dan.Rhb.Öğrt."— Sunum transkripti:

1 AİLE İÇİ ŞİDDET Gizem YILDIZ Psk.Dan.Rhb.Öğrt.

2 ÇOCUK İHMALİ Çocuklar, yetişkinlerin bakımına ve korumasına muhtaçtırlar Çocuğun beslenme, bakılma, korunma gibi temel ihtiyaçlarının aile tarafından karşılanmamasıdır. Çocuğun ihmal edilerek temel ihtiyaçlarının karşılanmaması bedensel ve ruhsal gelişimini ve kişiliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu ihmal sakatlık ve ölümle dahi sonuçlanabilir.

3 ŞİDDETİN TANIMI Şiddet, güç ve baskı uygulayarak insanların bedensel veya ruhsal açıdan zarar görmesine neden olan hareketlerin tümüdür. Aile içi şiddet aile bireylerinden birinin diğerine uyguladığı her türlü örseleyici davranıştır.

4 Güç ve Kontrol Sağlama:
Şiddet güçlüden güçsüze doğru uygulanmaktadır. Erkekler kadınlardan, anne-babalar da çocuklardan daha güçlüdür ve şiddet uygulayan taraflardır. Şiddetin amacı bir başka kişi üzerinde denetim sağlamaktır.

5 ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ
Fiziksel şiddet Sözlü şiddet Toplumsal ilişkileri sınırlayıcı şiddet Cinsel şiddet Ekonomik şiddet

6 ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ
Fiziksel Şiddet *İtmek, tokat atmak, tekmelemek, yumruklamak, *tükürmek, saçından sürüklemek, *kol kıvırmak, kol - bacak kırmak, *temel ihtiyaçlarını (su, yemek, uyku, tuvalete gitmek gibi) esirgemek, *gerektiği halde tıbbi tedavi almasını engellemek, *silahla yaralamak, öldürmek gibi. ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ

7 ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ
Sözlü Şiddet *Sürekli eleştirmek, aşağılamak, küfür etmek, *tehdit etmek, sık sık bağırmak, *hakaret etmek *aşağılayıcı isim takmak, *görüntüsüyle ilgili alay etmek, *düşüncelerini, konuşmalarını küçümsemek gibi. ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ

8 Toplumsal İlişkileri Sınırlayıcı Şiddet
*Ailesi, arkadaşları / komşuları ile görüşmesini yasaklamak, *evden dışarı çıkmasını yasaklamak, *özel yaşam ve mahremiyet hakkı tanımamak, *zorla evlendirmek, *namus ve töre nedeni insanlarla ilişkilerini va sosyal yaşantısını kısıtlayıcı baskı uygulamak gibi. ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ

9 ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ
Cinsel Şiddet *İstemediği cinsel ilişkiye zorlamak, tecavüz, başka kişilerle cinsel ilişkiye zorlamak, *cinsel olarak kişiyi korkutan ve kıran davranışlarda bulunmak, *telefonla/mektupla veya sözlü olarak sürekli cinsel içerikli tacizlerde bulunmak, *namus ve töre nedeni ile baskı uygulamak ve öldürmek gibi. ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ

10 ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ
Ekonomik Şiddet *Parasını almak ve geri vermemek, *zorla çalıştırmak, *istediği halde çalıştırmamak/işe yollamamak *eline hiç para vermemek gibi. ŞİDDETİN FARKLI TÜRLERİ

11 ŞİDDETİN NEDENLERİ

12 Biyolojik NEDENLER Erkekliğin doğası: Saldırganların büyük oranlarda erkek oluşu erkeklik hormonlarının şiddette etkili olduğunu düşündürmektedir. Artan yaşla birlikte erkeklerde saldırganlığın azalması bunu desteklemektedir Patoloji: Şiddet uygulayanların dengesiz veya ruhsal bozukluğu olan kişiler olduğu düşünülür. Oysa şiddet kullananların sadece %10'unda ruhsal bozukluğa rastlanmaktadır. Uyuşturucu ve alkol kullanımı: Alkol ve madde bağımlılığı olan kişiler şiddet uygulamaya daha yatkındırlar. Ancak alkol, şiddetin esas nedeni olarak değerlendirilmemektedir. Kendini kaybetme : Bu yaklaşım kabul görmemektedir. Saldırgan kişilerin sadece belli yerlerde ve belli kişilere karşı şiddet kullandığı görülür. Örneğin bu kişiler evde eşlerini döverken, ne kadar kızgın olurlarsa olsunlar patronlarına veya bir polise saldırmaya kalkışmazlar. ŞİDDETİN NEDENLERİ

13 Öğrenme ile ilgili NEDENLER
Şiddet kullanmayı öğrenme Şiddet taklit yoluyla öğrenilen bir davranıştır. En önemli öğrenme kaynağı ise, kişinin ailesidir. Çocuk istediklerini elde etmek için şiddet kullanmanın bir araç olduğu öğrenir. Bazı ailelerde özellikle erkek çocuğun kız kardeşlerine hatta annesine baskı kurması, şiddet kullanması hoş görülür. Yapılan araştırmalar, babasının annesini dövdüğünü gören erkek çocukların kendi eşlerini dövme ihtimalinin yedi kat artırdığını gösteriyor. ŞİDDETİN NEDENLERİ

14 Şiddetin bir eğitim aracı olarak kullanılması
Çocuk eğitiminin bilinmemesi nedeni ile dayak kimi ailelerde çocuğu eğitme aracı olarak görülmektedir. Toplumumuzda “Dayak çocuk terbiyesinin kaçınılmaz bir parçasıdır.“ zihniyeti hala kabul görmektedir. Şiddetin bir eğitim yöntemi olarak toplumumuz tarafından kabul edilmesiyle ilgili: "Kızını dövmeyen dizini döver“ “Annenin vurduğu yerde gül biter” “Eti senin, kemiği benim” gibi ata sözlerimiz dahi mevcuttur. ŞİDDETİN NEDENLERİ

15 TOPLUMSAL NEDENLER Toplumda şiddetin hoş görülmesi ve paylaşılan bir değer olması: Toplumun şiddeti bir sorun çözme yöntemi olarak benimsemesinin de aile içi şiddetin artmasında önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Erkek modeli: MAÇO, TAŞ FIRIN ERKEĞİ, KILIBIK, SÜT ÇOCUĞU v.b. ŞİDDETİN NEDENLERİ

16 Toplumsal NEDENLER Cinsiyet rolleri: Kadını terbiye edilmesi gereken YETERSİZ-EKSİK biri gibi gören erkek egemen toplum yapısından kaynaklanmaktadır. Kadın babasının-kocasının sözünden çıkmaması gereken, ev işleri ve aile üyelerinin bakımından sorumlu, akıl gerektiren şeylerden anlamayan biri olarak algılandığında şiddete de maruz kalmaktadır. “Elinin hamuruyla erkek işine karışma” Kadın-erkek eşitliğinin olmadığı toplumlarda; erkek şiddeti hoş görülür. ŞİDDETİN NEDENLERİ

17 Kişiler arası etkileşim ile ilgili NEDENLER
Bağımlı/ Muhtaç olma : Aile içi şiddetin kurbanlarının çoğu, şiddet kullanan kişiye özellikle ekonomik açıdan bağımlıdır. Şiddete uğrayanların %90 ından fazlasını kadınlar ve çocuklar oluşturur. ŞİDDETİN NEDENLERİ

18 Kişiler arası etkileşim ile ilgili NEDENLER
İletişim Ve Çatışma Çözme Becerileri: İnsanlar anlaşmazlıklarını konuşarak çözme yeteneğinden yoksun oldukları için şiddete yönelmektedirler. Kişilerin insanlar arası iletişim, öfke kontrolü ve çatışma(Sorun) çözme yöntemleri konusunda eğitilmesi aile içi şiddetin önlenmesine katkıda bulunabilir. ŞİDDETİN NEDENLERİ

19 Kişiler arası etkileşim ile ilgili NEDENLER
Toplumda aile algısı “Kol kırılır yen içinde kalır” “Kocasıdır, döverde, severde” Aile meseleleri özel kabul edildiği için dışarıdan bir müdahale veya destek gelmesi de kolay değildir. Şiddet bir “aile meselesi” değil bir suçtur. ŞİDDETİN NEDENLERİ

20 Kişiler arası etkileşim ile ilgili NEDENLER
Dışarıdan gelen yaklaşım Ayrıca, polis dahil dışarıdaki kişiler şiddeti bir aile meselesi olarak görmekte ve müdahale etmemeyi tercih etmektedirler. Benzer bir şekilde ailenin akrabalar ya da komşular mağduru korumak için yapılacak şeylerin ailenin yıkılmasına neden olabileceğinden endişelenirler. Oysa aile içi dayanışma ve akrabalarla bir araya gelip yardımlaşma oranı azaldıkça aile içi şiddetin yükseldiği görülmektedir.

21 KADINLARA YÖNELİK ŞİDDET
Erkeğe yönelik şiddet genellikle evin dışından gelirken, kadınlar daha çok aile bireylerinin ya da eşlerinin uyguladığı şiddete maruz kalırlar. Yani kadınlar çoğunlukla duygusal ve ekonomik olarak bağımlı kaldıkları kişilerden şiddet görmektedirler. Türkiye'de kadına yönelik şiddetin en uç noktada yaşandığı boyut "namus cinayetleri"dir. Kadının eğitim haklarının kısıtlanması da kadına yönelik bir istismar türüdür.

22 ERKEKLERE YÖNELİK ŞİDDET
1998 yılında Türkiye genelinde yapılan araştırmada erkeklerin %2,1'inin sık sık, % ,2'sinin ara sıra eşleri tarafından dövüldüklerini söylemeleri ilginçtir. Araştırmanın bulgularına göre erkeklerin % 69'u, kadınların ise % 73,2'si eşlerine değişik sıklıklarda hakaret, küfür, alaya alma, aşağılama gibi kaba söz veya ifadelerle sözlü şiddet uygulamaktadır. Araştırmaların büyük bir bölümü özellikle fiziksel şiddet uygulayan kadının kendisinin de fiziksel şiddete maruz kaldığını ve kadının şiddete şiddetten korunmak için başvurduğuna işaret etmektedir.

23 YAŞLILARA YÖNELİK ŞİDDET
Ekonomik şiddet: Yaşlıya ait paranın gasp edilmesi ve onun izni olmadan diğer aile bireyleri tarafından kullanılması veya yaşlıya ait malvarlıklarının onun rızası olmadan elinden alınması ve kullanılması gibi, Duygusal / sözlü / sosyal şiddet: Yaşlının sözle küçük düşürülmesi, aşağılanması, çeşitli olanaklardan yoksun bırakılması gibi, Fiziksel şiddet: Yaşlının dövülmesi, cinsel taciz veya tecavüze uğraması, aç bırakılması gibi. Yaşlılara yönelik en sık olarak uygulanan şiddet biçimi ise yaşlının ihmal edilmesidir.

24 ÇOCUKLARA YÖNELİK ŞİDDET
Çocuğun ailesi ya da ondan sorumlu diğer kişiler tarafında çocuğa karşı uygulanan fiziksel veya psikolojik nitelikli kötü davranışların tümünü kapsar. Çocuğu dövme, tekmeleme, ısırma, aç bırakma, bir odaya kilitleme, cinsel saldırı, duygusal olarak aşağılama çocuk istismarı kapsamına girer. Daha gizli yaşanan ve çocuğun sağlığına, beslenmesine, giyimine, eğitimine ve sosyalleşmesine gereken dikkat ve özenin gösterilmediği anne baba davranışları ise çocuk ihmali olarak nitelenir.

25 Şiddetin Çocuklara Ve Gençlere Etkileri
FERTUR İÖO. REHBERLİK SERVİSİ

26 Çocuk Üzerinde Sonuçları
Uyku bozuklukları ve kâbuslar Sağlık sorunları (baş, karın ağrısı, kekeleme…) Erken yaşlarda sigara, alkol, uyuşturucu bağımlılığı Okulda devamsızlık, eğitimi yarıda bırakma, evden-okuldan kaçma Evde veya okulda saldırgan davranışlar ve konuşma Hayvanlara eziyet etme Sinirli olması ve içine kapanması Cezadan kaçmak için yalan söyleme Sinir sistemi bozuklukları, intihara yönelme

27 Ne yaparsa yapsın, hiç bir çocuk dövülmeyi ya da istismar edilmeyi hak etmez ve bu tür davranıştan öğrenebileceği hiç bir olumlu ders yoktur. Çocuğun öğrenebileceği tek şey, bunun bir sorun çözme yolu olduğudur.

28 YANLIŞ İNANIŞLAR

29 YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet sadece
fiziksel olduğu zaman zararlıdır." GERÇEK: Pek çok kişi şiddeti sadece dayak veya vurma olarak algılar. Kişinin sağlığını ve gelişimini olumsuz etkileyen, zorlama, baskı, tehdit içeren her davranış istismar ve şiddet olarak tanımlanır.

30 YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet sanıldığı kadar yaygın değildir."
GERÇEK: Dünya üzerinde her ırk ve ülkeden dört aileden birinde aile içi şiddet görülür. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumunun yaptırdığı bir araştırma sonucuna göre ülkemizde ailelerin %34'ünde fiziksel şiddet, %53'ünde sözlü şiddet uygulanmakta ve ev içi şiddet yoğun olarak yaşanmaktadır.

31 YANLIŞ İNANIŞ: “Şiddet sadece
yoksul ve eğitimsiz ailelerde yaygındır." GERÇEK: Şiddet, eğitimli ve ekonomik geliri yüksek ailelerde de görülür. Bununla birlikte, eğitimli ve yüksek ekonomik düzeydeki ailelerde şiddetin varlığını saklama eğiliminin daha yüksek olduğu görülmüştür.

32 YANLIŞ İNANIŞ: "Eğer mağdur şiddeti istemese/ kabullenmese
evini terk eder ya da kanuni haklarını kullanırdı.” GERÇEK: Pek çok mağdur ekonomik nedenler, toplumsal baskılar, çocuklarını zor durumda bırakmama, çaresizlik, nasıl yardım alacağını bilememe gibi nedenlerle evini terk edemez.

33 YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddetin nedeni alkoldür." "Ayıkken dövmem.“
"Çok içkiliydim, ne yaptığımı bilmiyordum." GERÇEK: Aile içi şiddete alkol kullanımını gerekçe göstermek, sorumluluk almayı reddetmektir. Alkol, şiddet kullanımını artırabilir; ama ikisi farklı sorunlardır. Birinin tedavisi, diğer sorunu ortadan kaldırmayabilir.

34 "Kendimi kaybettim ve dövdüm“
YANLIŞ İNANIŞ: "Zarar vermek istemezdim ama kızgınlıktan gözüm hiçbir şey görmedi." "Kendimi kaybettim ve dövdüm“ GERÇEK: Kızgınlık kontrol edilmezse şiddete yol açabilir. Ancak normal, sağlıklı bir duygu olan kızgınlığı kontrol etmek mümkündür.

35 ŞİDDET GÖRÜYORSANIZ yada OLUYORSANIZ
Haklarınız var

36 YASAL HAKLARINIZ: Ailenin Korunmasına Dair Kanun
Aile içi şiddete maruz kalan eş veya aile bireylerinden biri ya da olaya tanık olan 3. bir kişi Polise, Aile Mahkemesine veya Savcılığa başvurabilir. (Başvuru için harç ödemek gerekli değildir). Polis veya savcılığa başvurulduğu takdirde olay Aile Mahkemesine yönlendirilir.

37 Tehlikedeyseniz! Yardım isteyin
155 Polis İmdat -156 Jandarma telefonunu arayın. Yakın bir karakola giderek şikayet edin. Karakolda şikayetinizin tutanağa geçmesini isteyerek, okuduktan sonra tutanağı imzalayıp mümkünse bir örneğini, değilse tarih ve numarasını alın. Karakol sizi hekime gönderecektir. Hekim ya Hükümet Tabibi ya da bir Adli Tıp ’ta görevli olacaktır. Oradan da bir rapor alın.

38 Başvurulabilecek Yerler:
SHÇEK İzmir İzmir Bornova Belediyesi Kadın Danışma Merkezi Özellikle çocuklara yönelik şiddet ve istismarla ilgili başvurulabilecek bazı kuruluşlar ise şunlardır: Sosyal Hizmet İl Müdürlükleri Emniyet Müdürlükleri Küçükleri Koruma Şubesi İzmir Barosu Çocuk Hakları Komisyonu Çocuk Mahkemeleri Cumhuriyet Savcılığı Bunun yanı sıra Türk Kadınlar Birliği, Türk Anneler Derneği, Çağdaş Eğitim Vakfı, AÇEV, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlama Vakfı, son yıllarda kadına yönelik şiddetle ilgili toplantı, eğitim grupları ve konferanslar düzenlemektedir. Ege Üniversitesi’nde Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezleri bulunmaktadır.

39