SINIF YÖNETİMİ İstenmeyen Davranışlara Karşı Stratejiler

... konulu sunumlar: "SINIF YÖNETİMİ İstenmeyen Davranışlara Karşı Stratejiler"— Sunum transkripti:

1 SINIF YÖNETİMİ İstenmeyen Davranışlara Karşı Stratejiler
Bir grup çocuğun , saatlerce birarada olduğu sınıfta, istenmeyen davranışlarla karşılaşmaktan kaçınılamaz.İstenmeyen davranış , çok sayıda insana ve fazla zarar vermemişse , hemen ortadan kalkmışsa , sık yinelenmiyorsa, doğal olarak kabul edilebilir. İstenmeyen davranışları tümüyle ortadan kaldırmaya çalışmak , bunlarla birlikte, istenenlerin de gösterilmesini engelleyebilir. Öğrenciler, yanlıştan tümüyle kaçmak için doğruyu yapmaktan korkabilir, çekinebilir. İstenmeyen davranış , istenenin bittiği noktada başlayan yelpazede , olumsuz etkileri birbirinden farklı davranışlardan oluşur.İstenen ve istenmeyen davranışlar bir terazinin iki yanı olarak düşünüldüğünde, istenmeyen davranışları azaltmanın bir yolu , istenenlerin başlatılması , çoğaltılması , güçlendirilmesi olur.İstenen davranışlar, gelecekte de o davranışın yapılması olasılığını artırır, olumsuzları azaltır.

2 Öğrenciyi İstenen Davranışlar Yoluyla İstenmeyenden Uzaklaştırma Yolları
1.İsteneni Çağrıştırıcı Davranmak Öğretmenin örnek , anlayışlı, destekleyici davranmasıdır.İstenmeyen değil , istenen davranış gündemde tutulmalı, öğretmen bunun modeli olmalıdır.Tutarlı biçimde, iyi niyetle, kendine ve başkalarına saygılı, sorumlu bir genç olarak davranılan insanlar , olumlu davranışları daha çok gösterir. 2.İstenen Davranışa İnandırmak İnsanları kandırmak kolay,inandırmak güçtür.İnandırmak için, uzun süreli,sabırlı,örneklemeli,somut durumlar yaratıcı çabalar gerekir.Bunun için kullanılacak çeşitli yıllar vardır. a.İstenen davranışın yararını belirtmek. b.Olumlu örnekler inanmayı kolaylaştırır. c.Davranışın yasallığını belirtme , yapılmasını kolaylaştırabilir. d.Başkalarınca da öyle davranıldığının örneklenmesi, uyumlu davranma isteğini artırır. e.Suçluluk duygusu uyandırılarak uygun davranışa alıştırılabilir. f.Aksi davranışların zarar ve ceza getireceğinin belirtilmesi de uygun davranışa götürücü olabilir. g.İstediğini belirtmek de bir yoldur. h.Davranışın , gruba ve başka insanlara karşı görevi olduğunu söyleyerek inandırma da bir yöntemdir.

3 3.İstenen Davranışı Güçlendirmek
İstenen davranışın bir kez yapılmasını sağlamak yetmez , davranış yerleşinceye kadar izlenmeli, uygulanan yöntem sürdürülmeli,gerektiğinde değiştirilmelidir.İstenen davranışların gösterilmesini ve yerleşmesini sağlamanın yolları olarak, övgü ve ödülle destekleme (olumlu pekiştireç),övgü ve ödülü kaldırma(ara verme),istenmeyen bir sonuca son verme(olumsuz pekiştireç),acı ve sıkıntı veren bir uyarıcıyı verme(ceza) önerilmektedir. 4.İstenen Davranışı Kolaylaştırmak İstenen davranışı göstermek bazı engellerin aşılmasına bağlıysa , öğrenci bu davranışa yönelmede isteksiz ,çekingen olabilir.İstenen davranışın gösterilmesi , istenmeyenin gösterilmesinden daha kolay olduğunda , öğretmenin işi kolaylaşacaktır.Bunun sağlanması , sınıfın fiziksel,eğitsel,sosyal düzenine bağlıdır.

4 İSTENMEYEN DAVRANIŞLARI ÖNLEYİCİ EYLEMLER STRATEJİLER
1.Sorunu Anlamak 2.Görmezden Gelmek 3.Göz Teması 4.Genel Sözlü Uyarı 5.Uyarmak 6.Soru Sorma 7.Doğru Davranışı Gösterme 8.Fiziksel Müdahale 9.Derste Değişiklik Yapmak 10.Sorumluluk Verme 11.Öğrenciyle Konuşmak 12.Okul Yönetimi Ve Aileyle İlişki Kurmak 13.Ceza Vermek

5 1.Sorunu Anlamak Davranışın tanınması ,belirlenmesi, yorumlanması aşamalarını içerir.

6 2.Görmezden Gelmek-Umursamama
Bazı sorunların görülmesinden ve onlarla uğraşılmasından daha iyidir.Sorun fazla bozucu değilse ,hemen olup bitiyorsa,bu yol soruna gereğinden fazla önem verilip büyütülmesini önler ,onu söndürür.

7 3.Göz Teması Öğretmenin istenmeyen davranışla karşılaştığında bu davranışı yapan öğrenciyle göz teması sağlayarak öğrencinin yaptığı davranışın farkında olduğunu ve bu davranışı onaylamadığını göstermesidir.

8 4.Genel Sözlü Uyarı Öğretmen istenmeyen davranışla karşılaştığında bu davranışı yapan öğrenciyle birebir iletişimden çok duruma genel müdahale edebilir.

9 Uyarmak İstenmeyen davranışı yapan öğrenciyi ,yaptığı davranışı durdurması için ,öğretmenin öğrencinin ismini söyleyerek yaptığı davranışın kabul edilmez olduğunu ifade etmesidir. Uyarma yöntemlerinden biri vücut dilinin uzaktan kullanılmasıdır. Dokunma ,öğretmen varlığını dokunarak duyurabilir.Öğrencinin masasına,eşyalarına,omuzuna dokunabilir.Dokunma öğrenciye acı veya eşyalarına zarar vermemelidir.Alt sınıflarda öğretmenin dokunması ,öğrenciye benimseme duygusu verir.Ergenlik çağında dokunma ,cinsel anlamlara da alınabileceğinden ,öğretmen dikkatli olmalı ,okul ve toplumun değer yargılarını da düşünmelidir. Uyarıyı kısa tutunuz.Birden fazla uyarı vermeyiniz.

10 Soru Sorma Öğretmen istenmeyen davranışı gösteren öğrenciye soru sorabilir.Bu sorular dersle ilgili olabileceği gibi o andaki öğrencinin sorunu ile de ilgili olabilir.

11 11.Doğru Davranışı Gösterme
Öğretmen sözlü uyarıyı yapmadan önce ,istenmeyen davranışı yapan öğrencinin yanına yaklaşır ve öğrencinin derse dönmesini sağlar.

12 8.Fiziksel Müdahale Öğretmenin ,istenmeyen davranışta bulunan öğrencinin bulunduğu yeri ve ortamı değiştirmesidir. Bazı öğretmenler ,bu durumda öğrenciyi dışarıya çıkarmaktadırlar.Ancak ,öğrenciyi dışarı atmakla ödüllendirmiş olabiliriz.Öğrencinin dışarı çıkarılması yasaktır.Öğretmen bunu yaptığında idari soruşturmayla karşı karşıya kalabilir.

13 9.Derste Değişiklik Yapmak
İstenmeyen davranış ,derse ilginin azaldığını ,koptuğunu gösterir.Ders öğrenci için ilginç olmaktan çıkmıştır.Sorun şiddetlenmiş ,ders ikinci plana itilmiş,duygu mantığın yerine geçmişse,derse bir süre ara vermek gerekebilir.Ara vermek ,sürdürülen etkinliğe ara verip başka bir uğraşa geçmek olabileceği gibi ,dersi kesip “beş dakika sonra sınıfa geliriz;şimdi biraz dışarı çıkıp hava alalım” denip ,sınıf dışına çıkarak da olabilir.

14 10.Sorumluluk Vermek Yapacak bir işi olmadığını düşünen veya işi ona ilginç gelmeyen öğrencinin istenmeyen davranışlara yönelmesi doğaldır.Bu durumda ona bir iş vermek ,işini ilginç olanla değiştirmek yararlı olur.Bunun için öğrenci iyi tanınmalıdır.

15 11.Öğrenciyle Konuşmak Öğretmenle öğrenci arasında işaretler dışında ,sorunu dolaylı yollarla çözme girişimleri istenen sonucu vermezse ,veya sorunun önemi nedeniyle veremeyeceği baştan belli olursa,sorunu konuşarak çözmeye çalışmak gerekir.Konuşmanın amacı ,diğer yöntemlerle yanlışlığını anlayamayan öğrencinin bu anlayışa ulaşmasını ,öğretmenin kararlılığını bilmesini sağlamak,davranışının düzelmesine yardım etmektir. Konuşma ders içinde-dışında ,kişiyle-grupla olabilir.

16 12.Okul Yönetimi ve Aileyle İlişki Kurmak
Sınıf içinde sıkıntı yaratan durumlarla yalnız uğraşmak yerine ,gerektiğinde okul yönetimi ve aile ile yardımlaşılmalıdır.Öğretmen

17 13.Ceza Vermek En kötü aracın bile kullanılması gereken yerler,durumlar olabilir,ceza da bunlardan biridir.Ceza öğrenciyi istemeyeceği ,hoşlanmayacağı bir durumla karşı karşıya getirmektir.Ceza istenmeyen davranışları önleme ,düzeni sağlama aracı olarak da kullanılabilir. Zor ve zevksiz işlerde görevlendirmek,bir isteğini yapmamak,gruptan ,oyundan,dersten ayırmak,arkadaşlarına sırtı dönük olarak bir süre oturtmak,okulda alıkoymak cezalara örnektir. Okulda fiziksel cezanın yeri olmamalıdır.Yasalara ve insan haklarına aykırıdır.Uzun dönemli etkileri yıkıcıdır.Saldırgan yapar ,model olur.korkak ve yalancı olur.

18 Cezanın Olumsuz İşlevleri
1.Öğrenmeyi engelleme 2.İlişkileri bozma 3.Okuldan soğutma 4.Suçluluk ve korku duyurma 5.Olumsuz model olma 6.Okuldan kaçma 7.Aşırı kaygı 8.Kırıp dökme 9.Yansıtma

19 Ceza Vermede Uyulması Gereken İlkeler
1.Cezaya olabildiğince az başvurmak 2.Ceza nedenini açıklamak 3.Öğrenciye alternatifler sunarak öğrencinin pekiştireç kazanmasını sağlamak.Olumlu pekiştireçlerin yan etkisi çok azdır.Ödevini yapamayan öğrenciyi cezalandırmak yerine ek süre vermek. 4.Eğer olanaklıysa ,istenmeyen davranışı istendik davranış haline getirmek.Arkadaşıyla konuşana dersi anlattırmak vb. 5.Fiziksel cezayı kullanmaktan kaçınmak

20 6.Sinirli olduğu zaman cezaya başvurmak
7.İstenmeyen davranışın bitimini beklemeden hemen başında cezalandırmak CEZALANDIMA SÜRECİNDE İKİ TEMEL KURAL 1.Kullanılan cezalandırma yönteminin öğrenci üzerindeki etkisi ne kadar ve uygunluğu nasıldır? 2.Kullanılan ceza yöntemi etik olarak öğrenci ve eğitimin ilkelerine uygun mudur?

21 BİR MIH BİR NAL BİR NAL BİR AT BİR AT BİR YİĞİT BİR YİĞİT BİR YURT KURTARIR Hazırlayan:Öner BULUT-OGYE Başkanı YARARLANILAN KAYNAKLAR Prof.Dr.Hüseyin Başar –Sınıf yönetimi-M.E.B .Yay. Prof.Dr.Zeki Kaya-Sınıf yönetimi-Öğreti Yay. Doç.Dr.İrfan Erdoğan –Sınıf yönetimi –Sistem Yay.